- ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ
Α’) ΟΡΙΣΜΟΣ
ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΙΝΑΙ Ο,ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΑΠΟΔΕΚΤΟ
«Όταν κάποιος πεί αυτό που όλοι ομολογούν, τότε όλοι
συμφωνούν και κανείς δεν φέρνει αντίρρηση» (Εις Εβρ., ομιλ. Α’, 1, ΕΠΕ 35, 294,
296 – mg 63, 209) [Σελ. 402]
Β) ΜΕΓΑΛΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ
ΕΧΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ
Ούτε έπαθε ο Μωϋσής κάτι τέτοιο, το οποίον ήταν φυσικό να
πάθουν οι αμελείς και αδιάφοροι, οι οποίοι, όταν ιδούν πολλούς να επιδεικνύουν
συμφωνία στο ίδιο πράγμα, προβάλλοντας αυτήν σαν αφορμή και πρόσχημα της δικής τους
αδιαφορίας, λένε: Γιατί λοιπόν οφείλω εγώ να σκέπτομαι, αντίθετα προς όλους αυτούς,
κάτι το παράξενο και νέο και να εναντιώνομαι σε τόσο πλήθος και εναντίον τόσου
λαού να αναλαμβάνω πόλεμο; Μήπως εγώ είμαι δικαιότερος και περισσότερο ενάρετος
από αυτούς; Ποια ανάγκη έχω για μια τόσο μεγάλη αποστροφή; Ποια η ωφέλεια μου
από τόσο μεγάλο μίσος;
Τίποτε από τα ανώφελα αυτά δεν σκέφτηκε, ούτε διανοήθηκε ο
ενάρετος (Μωϋσής). Αλλά πάλιν εξεπλήρωνε εκ των προτέρων εκείνο που είπε ο
προφήτης, ότι δηλαδή «είναι ανώτερος ο ένας που εκτελεί το θέλημα του Θεού,
παρά αμέτρητοι παράνομοι» (Σοφ. Σειρ. 16,3) (Εις Γεν., ομιλ. ΚΒ’, 1, ΕΠΕ 2,
646-648- MG 53, 186).
[Σελ. 403]
ΣΥΝΗΘΩΣ ΟΛΟΙ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΟΡΘΟ
Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους, κι’ όταν ακόμη έχουν
άπειρες και ορθές σκέψεις, περισσότερο παρασύρονται από τους συνανθρώπους τους,
και, όταν τους ιδούν να κάνουν κι’ αυτοί τα ίδια με αυτούς, εμμένουν
περισσότερο στις ίδιες συνήθειες (Εις
Γαλ., κεφ. Δ’, 2, ΕΠΕ 20, 326-MG
61, 658 α’) [Σελ. 403]
Γ) Η ΣΤΑΣΗ ΜΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ
ΘΑ ΚΡΙΝΟΥΜΕ ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΩΝ
Μη κρίνεις λοιπόν τα πράγματα στηριζόμενος στις γνώμες των
διεφθαρμένων, αλλά με βάση την αλήθεια των πραγμάτων να εκφέρεις την πρέπουσα
γνώμη για κείνους που σκέφτηκαν ορθά (Προς Ιουδ. και Έλληνας, 11, ΕΠΕ 34, 64 – mg 48,
828-829). [Σελ. 404]
ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΤΩΝ ΕΝΑΡΕΤΩΝ
Εκείνο που έχει αξία δεν είναι το μεγάλο πλήθος των
ανθρώπων, αλλά η γνησιότητα της αρετής τους. Ο κόσμος αποτελείται από μυριάδες
ανθρώπους, αλλά δεν είναι μυριάδες, όταν δεν μπορούν να εξισωθούν ως προς την αρετή
ούτε με τον ένα ενάρετο. «Είναι προτιμότερος ένας, που εκτελεί το θέλημα του
Κυρίου, παρά αμέτρητοι παράνομοι» (Σοφ. Σειρ. 16,3). Αυτή την αλήθεια υπονοεί
και κάποιος σοφός, όταν λέει τα εξής περίπου: «Μην επιθυμείς πολλά παιδιά, που
θαείναι άχρηστα» (Σοφ. Σειρ. 16, 1). Αυτό μπορεί να το ιδεί κανείς και στον
πόλεμο, στον οποίον είναι προτιμότεροι δέκα εμπειροπόλεμοι και γενναίοι άνδρες,
παρά αμέτρητοι και χωρίς πολεμική πείρα. Αυτοί όχι μόνον δεν προσφέρουν καμιά
υπηρεσία, αλλά εμποδίζουν και εκείνους που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Το
ίδιο θα μπορούσε να ιδεί κανείς και σε πλοίο’
είναι προτιμότεροι δύο έμπειροι ναύτες , παρά αμέτρητοι ναύτες χωρίς
πείρα, γιατί αυτοί είναι δυνατόν και να βυθίσουν το πλοίο… Το πλήθος ποτέ δεν
είναι άξιο εμπιστοσύνης (Εις Πράξ., ομιλ. ΚΔ’, 3, ΕΠΕ 16Α 30-32- MG 60, 189).
Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ
Ας μη μας ενδιαφέρει υπερβολικά η γνώμη των πολλών και η κρίση
τους, ούτε να φροντίζουμε γι’ αυτήν περισσότερο από όσο πρέπει (Εις Πράξ.,
ομιλ. ΜΣΤ’, 3, ΕΠΕ 16Β, 48- MG
60, 321).
ΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΟΛΙΓΩΝ ΚΑΙ ΕΝΑΡΕΤΩΝ
Δεν πρέπει να προσέχουμε τους πολλούς (και κακούς), ούτε να
θορυβούμαστε από την γνώμη τους για μας, αλλά να ζηλεύουμε και να μιμούμαστε τους
λίγους (και εναρέτους). (Εις Ματθ., ομιλ. ΚΓ’, 6, ΕΠΕ 10, 94 – MG 57, 315) [Σελ.. 405]
‘’ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ’’, ΤΟΜΟΣ Γ’, ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ-
ΠΙΣΤΗ, (ΧΑΡΩΝΗ-ΛΑΝΑΡΑ) ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΜΕΡΕΤΑΚΗ «ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ», ΑΘΗΝΑ
1995