Απόστολου Σαραντίδη
Το Αυγουστίνιο παράδειγμα
Ο Ελληνισμός επιβίωσε μέσα στην Ιστορία ακόμη και με χαμένη την πολιτική του αυτονομία, όσο σάρκωνε μιαν εναλλακτική πρόταση ή και σαφώς αντιπρόταση στον θρησκευτικό και πολιτικό ολοκληρωτισμό του Αυγουστίνου, στη μηχανιστική νοησιαρχία του ακινάτειου και καρτεσιανού cogito, στον αμφιπρόσωπο μηδενισμό του Ιστορικού Υλισμού (μαρξιστικό και καπιταλιστικό). Με μια εκπληκτική όμως ενσωμάτωση σε ό,τι αφορά τον ιερό Αυγουστίνο, άγιο κοινό σε Δύση και Ανατολή.
Πραγματικά, είναι εκπληκτικό πώς ένα μόνο πρόσωπο καθόρισε σε τέτοιον βαθμό τη θεολογική σκέψη όλου του δυτικού κόσμου! Κι όμως, αν και υπέπεσε σε τρεις αιρέσεις είναι άγιος. Βέβαια, αργότερα οι λόγοι του διαστρεβλώθηκαν αρκετά. Τόσο είναι το μεγαλείο της Εκκλησίας ώστε όχι απλά να συν - χωρεί αλλά να προσπερνά σημεία και εμπόδια που τη διαστρέφουν.
Λατίνος ο Αυγουστίνος, δεν γνώριζε λέξη ελληνικά. Πώς λοιπόν να εντρυφήσει στην αρχαιοελληνική παράδοση όπως οι Τρεις Ιεράρχες; Ούτε υπήρχε η δυνατότητα με τα μέσα της εποχής από τη Β. Αφρική να επικοινωνήσει με τη Μ. Ασία.
Με ζωή έκλυτη αρχικά αλλά και την καταλυτική συμβολή της μητέρας του μετανοεί, μεταστρέφεται και θεολογεί με κύρια χαρακτηριστικά τη δημιουργικότητα, την ορμητικότητα, τον έντονο συναισθηματικό χαρακτήρα. Ο λόγος του προσωπικός, εξομολογητικός, προσευχητικός. Σε κάποια σημεία επηρεαζόμενος κυρίως από Πλάτωνα και Αριστοτέλη λαθεύει. Προσπαθεί να σταθεί νοητικά. Κανένας όμως δεν βρέθηκε τότε στον δρόμο του για να του υποδείξει την πλάνη. Έτσι έφυγε αθώος και αδαής. Αν αυτό συνέβαινε και επέμενε θα καταδικάζονταν ως αιρετικός όπως ο Άρειος. Αν μετανοούσε ο Άρειος είχε την ευκαιρία να γίνει και άγιος.
Ο Αυγουστίνος πέτυχε χωρίς να το γνωρίζει, διαχρονικά την οικουμενικότητα. Δύο τρανταχτά εκκλησιαστικά παραδείγματα που το ένα αγιοποιείται για τα υπόλοιπα έργα του και το άλλο καταδικάζεται και χάνεται, όσα υπόλοιπα καλά κι αν είχε.
Ο Α.Κ.Σαραντίδης είναι δάσκαλος στην Καβάλα και πολιτικός επιστήμων