Αρχιμ. π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος
ΜΕΡΟΣ Α'
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ
(Μιχάλης Τσώλης - Εκδόσεις Ορθόδοξος Τύπος)
(Μιχάλης Τσώλης - Εκδόσεις Ορθόδοξος Τύπος)
Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ Αρχιμανδρίτης π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος γεννήθηκε το 1910 στην Ανάληψη Τριχωνίδος από ευσεβείς γονείς πολύτεκνης οικογένειας. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος και η μητέρα του Σπυριδούλα. Εκεί, στη γενέτειρά του, έζησε τα παιδικά του χρόνια και εκεί άντλησε η παιδική του ψυχή τα πρώτα χριστιανικά βιώματα, κοντά στα ξωκλήσια και στο Μοναστήρι του Αϊγιάννη του Προδρόμου. Εκεί πρωτοδιάβασε βίους Αγίων, των οποίων η επίδραση, όπως ο ίδιος έλεγε, ήταν αποφασιστική για τη μετέπειτα πορεία της ζωής του.
Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές στο Γυμνάσιο Ναυπάκτου, απ’ όπου αποφοιτά τα 1928, έρχεται στην Αθήνα με συγκεκριμένο προσανατολισμό και μεγάλη δίψα να σπουδάσει Θεολογία. Τελειώνει τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1933. Γίνεται θεολόγος με ιερό πόθο να καταστεί κήρυκας του Ευαγγελίου και όχι να διαλέξει τα στενά όρια μιας επαγγελματικής αξιοποιήσεως του πτυχίου. Δε φιλοδοξεί δηλαδή ν’ ακολουθήσει τη σταδιοδρομία ενός εκπαιδευτικού, καθηγητού των θρησκευτικών.
• ΝΕΟΣ με ορμή, με χαρίσματα με οράματα για μια καλύτερη κοινωνία, που μπορεί να στηριχθεί μόνο στη διδασκαλία του Χριστού, αποφασίζει να γίνει ιεροκήρυκας, δάσκαλος σε πλατειά βάση.
Το κήρυγμά του δεν ακολουθεί καλούπια, τυποποιημένα πρότυπα, στείρες μεθόδους. Είναι κήρυγμα που μιλάει στην ψυχή του λαού. Έχει μια ζωντάνια και αμεσότητα, που αναγνωρίζουν από την πρώτη στιγμή οι δάσκαλοί του. Έχει ο Λόγος του το χάρισμα της ζεστής επικοινωνίας με το ακροατήριο. Αγγίζει τις ψυχές τους.
Με άδεια των κατά τόπους Αρχιερέων εργάζεται στις Μητροπόλεις Πατρών, Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, Κορινθίας, Λευκάδος, Ιθάκης, Ναυπακτίας και Ευρυτανίας, Άρτης, Ιωαννίνων, Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, και Εδέσσης.
Κατά τα έτη 1936 - 1937 υπηρετεί ως ιεροκήρυκας κατηχητής στη Μητρόπολη Αιτωλοακαρνανίας. Πάνω όμως στους πρώτους ενθουσιασμούς και τα πρώτα μεγάλα σκιρτήματα και οράματα της ιερής αποστολής του, έρχεται η μπόρα του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Στο μεγάλο αυτό Έπος του 1940 παίρνει μέρος ως υπαξιωματικός στην πρώτη γραμμή. Ζωντανή ιστόρηση γεγονότων από το Αθάνατο Έπος καταγράφονται στο βιβλίο του: «ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ '40».
Στα μαύρα χρόνια της Κατοχής που επακολούθησαν, τον βρίσκουμε στα Γιάννενα αγωνιστή, να κρατάει αναμμένη τη λυχνία της εθνικής περηφάνειας, της Ορθοδοξίας και της αντίστασης κατά της τυραννίας. Εκεί έρχεται αντιμέτωπος με τις Αρχές Κατοχής και για την Εθνική δράση του καταδικάζεται σε θάνατο. Για την αντιστασιακή του δράση κατά των κατακτητών βεβαιώνει και ο μακαρίτης Κωνσταντίνος Μακρυνιώτης του Mιx., που είχε διατελέσει κατά τα έτη 1942 μέχρι τον Μάιο του 1944 Διοικητής Χωροφυλακής Ιωαννίνων. Ο Μακρυνιώτης, που έγινε αργότερα Αρχηγός της χωροφυλακής, έγραφε, μεταξύ άλλων, στις 4.3.67 για τον μακαριστό Γέροντα και τα παρακάτω:
• «— Γνωρίζω και βεβαιώ ότι ο ήδη Αρχιμανδρίτης Βασιλόπουλος Χαράλαμπος, ιεροκήρυξ, όστις κατά το έτος 1943 ήτο λαϊκός, είχε αναπτύξει εθνοπρεπή δραστηριότητα εις την περιοχήν Ηπείρου και εδιώχθη υπό των αρχών Κατοχής...».
Από το Φεβρουάριο του 1944 μέχρι την 1η Ιουνίου του 1956 εργάζεται ως ιεροκήρυκας κατηχητής στην Αιτωλοακαρνανία.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ με το κήρυγμα αναπτύσσει θαυμαστή κοινωνική δραστηριότητα στην περιοχή αυτή. Για την εξύψωση του βιοτικού επιπέδου της υπαίθρου ιδρύει το 1947, στους Παπαδάτες Μακρυνείας, εργαστήριο κοπτικής και ραπτικής, υφαντικής και πλεκτικής για τα άπορα κορίτσια. Κάτι παρόμοιο κάνει αργότερα (1954) στο Θέρμο της Τριχωνίδος. Φροντίζει επίσης για τη λειτουργία στα χωριά αυτά νυχτερινών σχολείων για τους αναλφάβητους.
Το 1948 οργανώνει στη Μακρυνεία πρότυπο αγρόκτημα με πτηνοτροφείο, Μελισσοκομείο, Ζωοτεχνικό τμήμα και Φυτώριο οπωροφόρων δένδρων για τη διάδοση της δενδροκομίας.
Στα χωριά που περιοδεύει κηρύττοντας βλέπει και τις ανθρώπινες ανάγκες και κάνει ό,τι μπορεί ώστε να γίνει η ζωή τους καλύτερη. Επιχειρεί γεωτρήσεις σ’ αναζήτηση νερού. Επιστρατεύει για το σκοπό αυτό κατοίκους των χωριών. Και η επιμονή του στέφεται μ’ επιτυχία παρά τις προσωρινές μεμψιμοιρίες και απογοητεύσεις. Έτσι υπάρχουν σήμερα πλούσιες πηγές νερού που φέρουν την ονομασία του επιθέτου του, «Βρύσες Βασιλόπουλου».
Η ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ
Εισέρχεται έπειτα ώριμος στον ιερό κλήρο. Χειροτονείται Διάκονος στον κατάμεστο ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος Αγρινίου από το Μητροπολίτη Αιτωλοακαρνανίας Ιερόθεο, στις 20 Μαΐου 1951, ημέρα Κυριακή.
Την επόμενη ημέρα 21 Μαΐου 1951, χειροτονείται Πρεσβύτερος, και του απονέμεται το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου και το λειτούργημα του Πνευματικού, στον Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης της ομώνυμης Κοινότητας της Επαρχίας Τριχωνίδος.
Ο ίδιος ο μακαριστός Ιερόθεος γράφει σε πιστοποιητικό που χορηγήθηκε στον π. Χαράλαμπο τα παρακάτω:
• «Ο πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Χαράλαμπος Βασιλόπουλος του Δημητρίου... κεχειροτόνηται υφ’ ημών τη χάριτι του Παναγίου και Τελεταρχικού Πνεύματος εις Πρεσβύτερον τη εικοστή πρώτη Μαΐου του χιλιοστού ενεακοσιοστού πεντηκοστού πρώτου (1951) έτους εν τω Αγίω και πανσέπτω Ναώ Αγίου Κωνσταντίνου της ομωνύμου Κοινότητος της Επαρχίας Τριχωνίδος, ανετέθη δε αυτώ το της Πνευματικής πατρότητος λειτούργημα τη αυτή ημέρα».
Έτσι, από τη χρονολογία αυτή, στο κήρυγμα και στη γενικότερη κοινωνική δράση του, προστίθεται και το ιερό λειτούργημα της Ιερωσύνης και συγχρόνως το βαρύ και υπεύθυνο πνευματικό έργο του εξομολόγου, στη Μητροπολιτική περιφέρεια της Αιτωλοακαρνανίας και στο Αγρίνιο ειδικότερα.
Στην Αθήνα
ΑΛΛΑ το πιο μεγάλο κεφάλαιο της ακάματης δραστηριότητός του, το πιο λαμπρό στάδιο πνευματικών αγώνων, αρχίζει με τον ερχομό του στην Αθήνα. Επίκεντρό του αρχικά εδώ είναι το μικρό εκκλησάκι στην οδό Ρόμβης. Εκεί εξομολογεί, κηρύττει, διδάσκει, κατευθύνει. Εκεί ρίχνει την καλή ζύμη, διευρύνει τον κύκλο των γνωριμιών του, προσανατολίζεται σε νέες δραστηριότητες και βάζει σ’ ενέργεια προγράμματα άμυνας και προβολής της Ορθοδοξίας.
• ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΙ πολύ γρήγορα ότι λειτουργεί ένας μηχανισμός σκοτεινών δυνάμεων που αποσκοπεί, με ξενικές προπαγάνδες και σκοτεινές αντίχριστες αιρέσεις, να διαβρώσει την Ορθοδοξία και την Ελλάδα. Βλέπει ότι οι αιρέσεις αυτές δρουν ολέθρια για την Πίστη και την Πατρίδα και παράλληλα διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει ένα επιτελικό όργανο, που να ενημερώνει και να ξεσκεπάζει αυτές τις επικίνδυνες αιρέσεις.
• Αυτή η πραγματικότητα τον οδηγεί στην ίδρυση της «Πανελληνίου Ορθοδόξου Ενώσεως» (Π.Ο.Ε.), το 1959 στην Αθήνα, σωματείο που στη συνέχειά του έχει να επιδείξει πλούσια χριστιανική και αντιαιρετική δράση.
• Η αντιαιρετική αυτή δραστηριότητα έπρεπε να υποστηρίζεται και από ένα δημοσιογραφικό όργανο, από μια εφημερίδα. Ωραίος και θεάρεστος στόχος που όμως προσέκρουε, όπως ο αείμνηστος έλεγε, «στον αργύρη», δηλαδή στα οικονομικά. Και όμως το τόλμημα έγινε το 1961. Έγινε η έκδοση της εφημερίδας και συνεχίζει έκτοτε την έκδοσή της, δίνοντας μάχες και καταγγέλλοντας σκοτεινά σχέδια κατά της Ορθοδοξίας. Η εφημερίδα αυτή, παρά τις ατέλειές της και τα τυχόν λάθη της, εξακολουθεί να είναι ένα έγκυρο και σοβαρό όργανο Ορθοδόξου αγώνος.
Ηγούμενος
• Από το 1962 μέχρι το 1968 διετέλεσε Ηγούμενος στην Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη, απ’ όπου απομακρύνθηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.
Εν τω μεταξύ ο αντιαιρετικός αγώνας παίρνει σάρκα και οστά. Στην αίθουσα της «Πανελληνίου Ορθοδόξου Ενώσεως» (Π.Ο.Ε) γίνονται συγκεντρώσεις Χριστιανών και ακούγονται πύρινα τα κηρύγματα του μακαριστού π. Χαραλάμπους, που ξεσκεπάζει τις σκοτεινές δυνάμεις, που καταγγέλλει τους εχθρούς της Ορθοδοξίας και του Έθνους.
• Δε φτάνουν όμως τα κηρύγματα, οι ομιλίες και τα δημοσιεύματα του «Ορθοδόξου Τύπου». Χρειάζονται και βιβλία. Βιβλία μικρά και μεγάλα. Βιβλία φθηνά, ευκολοδιάβαστα από το λαό, που να τον πληροφορούν τι μεθοδεύουν οι σκοτεινές δυνάμεις, που να τον προετοιμάζουν για άμυνα και μάχη υπέρ της Ορθοδοξίας και του Έθνους.
Τα μεγάλα ξεσκεπάσματα
ΑΡΧΙΖΕΙ, λοιπόν, τότε ο μακαριστός π. Χαράλαμπος τα μεγάλα ξεσκεπάσματα. Με αδιάσειστα στοιχεία αποκαλύπτει και καταγγέλλει τις σκοτεινές δυνάμεις, τις αιρέσεις και όλα τα κυκλώματα που κρύβονται πίσω από αυτές.
Το μικρό τυπογραφείο του «Ορθοδόξου Τύπου», που ήταν τότε στην οδό Ζωοδόχου Πηγής 109, δουλεύει εντατικά. Εκδίδονται τα αποκαλυπτικά βιβλία: «Ξεσκέπασμα της Μασωνίας», το «Ξεσκέπασμα των Ιεχωβάδων». Και ακολουθεί έπειτα το 1971 το βιβλίο «Ο Οικουμενισμός χωρίς μάσκα», ένα βιβλίο - βόμβα, που ξεσκεπάζει τους σκοτεινούς μηχανισμούς που επιδιώκουν και μεθοδεύουν την ένωση της Ορθοδοξίας με τον Παπισμό.
Ακάματη δραστηριότητα
Στην πολύπλευρη ακάματη δραστηριότητά του δεν ξέρει κανείς τι να προτάξει. Οπωσδήποτε όμως κορυφαία θέση παίρνει η δραστηριότητά του ως σπουδαίου και πολυγραφότατου συγγραφέα.
ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ του έργο αποτελούν εκατοντάδες βιβλία. Απ’ αυτά το σπουδαιότερο, νομίζουμε, είναι το πεντάτομο έργο του «Η Αποκάλυψη Εξηγημένη» καθώς και «Η Αγία Γραφή Εξηγημένη», δηλαδή «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον» και «Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον».
ΕΠΙ ΠΕΝΗΝΤΑ περίπου χρόνια Χριστιανικής και εθνικής δράσεως δίνει υπέρ Χριστού και Πατρίδος και την ύστατη ικμάδα της ζωής του, χωρίς να παραπονείται που δεν έγινε Αρχιερέας, χωρίς να κρατάει κακία, διότι πότε του αφαιρούσαν το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου και πότε του απαγόρευαν να κηρύττει!
Η έντονη πνευματική εργασία, οι παλιές, πολύχρονες και κοπιαστικές πορείες, οι αγωνίες, οι πολύπλευρες αντιξοότητες και φροντίδες κλόνισαν την υγεία του που είχαν πλήξει παλαιότερα πλευρίτιδες. Κλονίστηκε η γενναία και ανυποχώρητη καρδιά του. Την κούρασαν οι αγρυπνίες και οι κακουχίες, ο ασκητικός βίος.
Και ο θάνατος τον βρήκε στις επάλξεις, τέσσερες μέρες μετά την ονομαστική του γιορτή, ξημερώματα Κυριακής, 14 Φεβρουαρίου 1982, αφού στο ταπεινό γραφείο του ήταν ακόμα απλωμένα τα χειρόγραφά του. Τον πήρε ο Θεός, αφού, με την ευκαιρία της γιορτής του, αποχαιρέτησε τ’ αγαπημένα του πρόσωπα που τον είχαν επισκεφθεί.
Η νεκρώσιμη ακολουθία του εκδημήσαντος εις Κύριον, π. Χαράλαμπου έγινε στην Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη της οποίας ο μεταστάς ήταν αδελφός και πρώην Ηγούμενός της, τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 1982. Κατά την ημέρα εκείνη τόσο ο ιερός Ναός όσο και το προαύλιο και ο γύρω χώρος του Μοναστηριού είχαν κατακλυσθεί από μεγάλο πλήθος κληρικών και λαϊκών. Στα βλέμματα όλων ήταν ολοφάνερη η συγκίνηση και η αγάπη για το μεγάλο αγωνιστή ιερωμένο. Ο πατήρ Χαράλαμπος ετάφη την ίδια μέρα στη γενέτειρά του Ανάληψη Τριχωνίδος.
Πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο γράφων, είχανε τη γνώμη ότι η ταφή του έπρεπε να γίνει στην Αθήνα. Και τούτο διότι εδώ ο αείμνηστος π. Χαράλαμπος κορύφωσε την πνευματική του δραστηριότητα. Εδώ αναδείχθηκε πανελλήνια ως συγγραφέας ερμηνευτικών και αποκαλυπτικών βιβλίων, ως αγωνιστής της Ορθοδοξίας και πολέμιος των αιρέσεων.
Στην επικήδεια ομιλία για το μακαριστό πατέρα Χαράλαμπο, εξαίροντας την προσωπικότητα του εκλιπόντος, ο Σεβασμιώτατος - Μητροπολίτης τότε - Εδέσσης Καλλίνικος, που έχει ήδη εκδημήσει εις Κύριον, έλεγε μεταξύ άλλων:
• «... Ου παύεται λαλών τον λόγον του Θεού. Συνεχώς αγωνίζεται. Κηρύσσει, εμπεδώνει την αγάπη, εξομολογεί, ιερουργεί. Τον παρακολουθούν ασθένειαι. Αγωνίζεται, θα έλεγα στήθος προς στήθος, με τας ασθενείας.
Δεν υποκύπτει, διότι στους αγώνες τους πνευματικούς, όπως έλεγε ο Άγιος Χαράλαμπος, δεν έχουν θέσι αι σωματικαί δυνάμεις, αλλά αι πνευματικαί. ..
» Ήτο ασυμβίβαστος. Έτσι είναι να πω οι τσολιάδες, έτσι είναι όσοι είναι αγωνισταί. Οι άλλοι εις πάσαν κατάστασιν φωνάζουν «ζήτω», για να εξευτελίζουν τον εαυτόν τους ...
Όχι, ο π. Χαράλαμπος ηγωνίσθη τον αγώνα τον καλόν και τέλος, αφού επάλαισε με την νόσον, έφυγε από τον κόσμον αυτόν…
» Αδελφοί μου, το παράδειγμα του σεβαστού και αγαπητού π. Χαραλάμπους ας μας συνετίζη.
Ας ανάψη μέσα μας φλόγα ιεραποστολική. Κληρικοί και λαϊκοί όλοι στον αγώνα τον καλόν να σώσουμε τον τόπον μας δια Ιησού Χριστού... να μείνωμε εις τας παραδόσεις του Έθνους μας, να μείνωμε πιστοί εις εκείνα που έλεγε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: "Χριστός και ψυχή σας χρειάζονται"— ».
* * *
Για την προσωπικότητα του αειμνήστου Γέροντος π. Χαραλάμπους, ο αιδεσιμώτατος π. Ιωάννης Διώτης, εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονος Αχαρνών κατά την επικήδεια ομιλία τόνισε μεταξύ άλλων:
• «... Ο πατήρ Χαράλαμπος υπήρξε μεγάλη εκκλησιαστική προσωπικότης, όχι μόνον με Πανελλήνιον, αλλά με Πανορθόδοξον ακτινοβολίαν. Οι αγώνες του δικαιώνονται συνεχώς από τα πράγματα. Εσκέπτετο με διορατικότητα και ενεργούσε με προοπτικήν. Ζητήματα τα οποία είχεν αντιμετωπίσει δημόσια προ 20 και 25 ετών και δια τα οποία, ως καλώς ενθυμούμεθα, είχε χαρακτηρισθή τότε ως φανατικός και υπερβολικός, αποτελούν τώρα φλέγοντα προβλήματα της Εκκλησίας...
» Φεύγει εκ του ματαίου τούτου κόσμου και εκδημεί προς Κύριον παμπτωχότατος, όπως εγεννήθη γυμνός...».
* * *
Στο επίσημο περιοδικό «Εκκλησία» δημοσιεύθηκε θερμό σχόλιο για την προσωπικότητα του μακαριστού π. Χαραλάμπους μετά την προς Κύριο εκδημία του. Στο σχόλιο αυτό υπογραμμιζόταν μεταξύ άλλων:
• «... Ο πατήρ Χαράλαμπος έδρασε κατ’ αρχάς ως λαϊκός κήρυξ και κατηχητής, αναπτύξας λαμπράν κοινωνικήν δράσιν, και εν συνεχεία ως κληρικός, ως εξομολόγος και πνευματικός οδηγός, ως εμψυχωτής της αγωνιστικής εφημερίδος «Ορθόδοξος Τύπος», ως συγγραφεύς αναριθμήτων μικρών και μεγάλων βιβλίων, ως πολέμιος των αιρέσεων, πάσης κακοδοξίας και τάσεως, την οποίαν εν τω φλογερώ ζήλω του θα εθεώρει ως επικίνδυνον δια την Ελληνορθόδοξον Παράδοσιν, και ως ανιδιοτελής μοναχός, όστις διέθετε τα εκ των συγγραφών κέρδη δια την επιτυχίαν των ιεραποστολικών σκοπών...».
«Μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες απ’ άρτι» (Αποκ. ιδ’13).
Αυτός ο πιο πάνω ουρανόσταλτος λόγος της θείας Αποκαλύψεως ταιριάζει στον αείμνηστο, πολυσέβαστο Γέροντα Αρχιμανδρίτη π. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο, που ανάλωσε τη ζωή του στην υπηρεσία της Εκκλησίας και της Πατρίδος.
Αυτός ο λόγος, αυτή η υπόσχεση του Θεού, για ευτυχές πέρασμα από τον κόσμο τούτο τον πλήρη δεινών και αντιξοοτήτων, στην ευτυχισμένη αιωνιότητα «ένθα απέδρα πάσα οδύνη, λύπη και στεναγμός», ισχύει για τους αγωνιστάς της Πίστεως, για τους ασυμβίβαστους προμάχους της Ορθοδοξίας, για τους πορευομένους στο δρόμο που καθηγίασαν οι Μάρτυρες και οι Πατέρες.
Πιστεύουμε ότι ο αείμνηστος Αρχιμανδρίτης π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος ανήκει στους «μακάριους», που με την κοίμησή τους καλούνται από την ουράνια φωνή, «ίνα αναπαύσωνται εκ των κόπων αυτών» (αποκ. ιδ’ 13).
“Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΡΧΙΜ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ”
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΩΛΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ» ΑΘΗΝΑΙ 1996
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΩΛΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ» ΑΘΗΝΑΙ 1996