Συνωμοσιολογία και αντισημιτισμός: ένα επείγον ποιμαντικό πρόβλημα
π. Βασίλειος Θερμός
Μερίδα του ελληνικού λαού χαρακτηριζόταν ανέκαθεν από την τάση να ανακαλύπτει παντού ξένο δάκτυλο, απόρρητα παρασκήνια, συνωμοσίες εις βάρος της πατρίδας μας και της πίστης μας, με έντονη τη συμμετοχή των Εβραίων σε αυτά. Τα τελευταία 2 χρόνια, όμως, το κακό παράγινε.
Τα βρώμικα νερά της συνωμοσιολογίας και του αντισημιτισμού πάντοτε και παντού επικρατούν σε καιρούς ανασφάλειας και φόβου. Η ξαφνική και ισοπεδωτική οικονομική κρίση έχει ωθήσει πολλούς συμπολίτες μας να βεβαιωθούν ότι σκοτεινά κέντρα, εμπνεόμενα από τον σιωνισμό, απεργάζονται τον αφανισμό της Ελλάδας, τόσο τον πολιτισμικό όσο και τον οικονομικό. Κάποιοι που πρόσφατα ανακάλυψαν τις δυνατότητες του διαδικτύου έχουν πλέον τραπή σε αχαλίνωτα σενάρια τα οποία διαδίδουν ηλεκτρονικά: πάντα κάτι πονηρό βρίσκεται πίσω από τα γεγονότα, πάντα κάποιοι «ειδήμονες» θα διαφωτισουν τους «αφελείς» για τις σκοτεινές πλευρές ορισμένων δημόσιων προσώπων, πάντα τα διάφορα μέτρα λαμβάνονται με απώτερο σκοπό να πληγή η πίστη και η πατρίδα. Αρχής γενομένης από τη περιβόητη (και τελικά διαψευσθείσα) δήλωση του Κίσινγκερ εναντίον του ελληνισμού μέχρι την άποψη ότι τα ταχυδρομικά τέλη των εντύπων αυξήθηκαν ώστε να χτυπηθή ο εκκλησιαστικός λόγος!
Κάθε κοινωνία διαθέτει τις παράνοιές της, κάθε λαός έχει τους συνωμοσιολόγους του. Αυτό που συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία, όμως, ξεπερνά κάθε φαντασία. Με αφορμή το σοκ των οικονομικών μέτρων έχουν απελευθερωθή πλήθος από φοβίες που φώλιαζαν στο φαντασιακό των Ελλήνων. Με κορυφαίο σύμπτωμα την παλιά καταστροφική πληγή του αντισημιτισμού, η οποία κάποτε αιματοκύλισε τον κόσμο.
Το πρόβλημα θα ήταν σοβαρό έτσι κι αλλιώς, γίνεται όμως τραγικό όταν βλέπουμε να το υποδαυλίζουν και εκκλησιαστικά πρόσωπα. Μερίδα κληρικών, όλων των βαθμών, καθώς και λαϊκών θεολόγων και άλλων πιστών, έχουν προσχωρήσει άνευ όρων σε αυτή την παράνοια. Έχουν υιοθετήσει άκριτα τα «Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών» αγνοώντας ότι αποτελούν χαλκευμένη προβοκάτσια εις βάρος των Εβραίων! Έχουν ασπαστή τη θεωρία ότι για όλα τα δεινά του ελληνισμού φταίνε οι Εβραίοι! (Το επικαλέστηκε και ο Χίτλερ για να κάνει τον λαό συνεργούς του). Έχουν αγκαλιάσει κάθε αλλοπρόσαλλη ή ανεύθυνη αντικαθεστωτική κίνηση, δηλαδή λένε αντανακλαστικά «όχι» σε ό,τι προέρχεται από φορείς της εξουσίας, νομίζοντας ότι ενσαρκώνουν ένα νέο αντιστασιακό φρόνημα. Δεν προκαλούν έκπληξη όλα αυτά αν σκεφθούμε πως υπήρξαν κληρικοί που προ ετών διατύπωσαν δημόσια την κατηγορία ότι όσοι προωθούν τη λειτουργική ανανέωση υπηρετούν τα σχέδια της «Νέας Εποχής»! Η είσοδος και κληρικών στην παράνοια συνιστά πραγματικότητα λίαν ανησυχητική για την Εκκλησία και για τον τόπο.
Ουδείς είναι τόσο αφελής ώστε να αγνοεί πως η πολιτική διαθέτει νοσηρά παρασκήνια και πως οι εξουσίες του αιώνος τούτου είναι πάντοτε βουτηγμένες στα συμφέροντα. Ουδείς επαρκώς ενημερωμένος πολίτης παραγνωρίζει τις ενίοτε σατανικές μεθοδεύσεις του καπιταλιστικού συστήματος. (Ο Παπαδιαμάντης ονόμαζε «διαρκή αντίχριστον» την πλουτοκρατία). Εδώ, όμως, πρόκειται για κάτι άλλο. Αυτό που ενοχλεί εδώ είναι η νοοτροπία εκείνων των χριστιανών (παρόμοια με της Αριστεράς) η οποία ωθεί κάποιους να γίνονται εκούσια περιθωριακοί, στο να διαλέγουν να στέκονται πάντα στο «αντί», για να μπορούν να βρίζουν ατεκμηρίωτα. Ενοχλεί η συλλήβδην στοχοποίηση ενός βασανισμένου λαού όπως ο εβραϊκός, τον οποίο ταυτίζουν με εγκλήματα της ηγεσίας του και των λίγων σιωνιστών. Ενοχλεί η μεγαλομανής αντίληψη πως η Ελλάδα αποτελεί κέντρο του κόσμου και άλλη δουλειά δεν έχουν οι ισχυροί παρά να βυσσοδομούν εις βάρος της.
Δεν είναι τυχαίο πως περισσότερο ευάλωτα στις προβληματικές αυτές στάσεις είναι άτομα τα οποία διαβάζουν λίγο, σκέφτονται υπεραπλουστευτικά, συνηθίζουν να ενημερώνονται αποκλειστικά ή κυρίως από το διαδίκτυο. Στην επαρχία και στα λαϊκά στρώματα των μεγαλουπόλεων φαίνεται πως η συνωμοσιολογία και ο αντισημιτισμός ανθούν περισσότερο.
Αυτές οι διαπιστώσεις έχουν κοινωνιολογικό και ψυχολογικό ενδιαφέρον, διότι δείχνουν πως υπάρχουν κοινωνικές ομάδες οι οποίες αποτελούν ευκολώτερο στόχο χειραγώγησης: απλά, όπως αυτή ελάμβανε χώρα από τους πολιτικούς στο παρελθόν, τώρα την επιχειρούν οι δήθεν «ειδήμονες» καθώς και πρόσωπα κύρους, όπως κληρικοί. Στην πραγματικότητα πρόκειται δηλαδή για μάζες, που δεν διαμορφώνουν προσωπική γνώμη αλλά άγονται και φέρονται από εκείνους που ξέρουν πώς να τις ξεσηκώνουν.
Τα προβλήματα με τις στάσεις που περιέγραψα είναι δύο. Από τη μια, αποπροσανατολίζεται ο πολίτης από την κύρια ευθύνη του, την μετάνοιά του δηλαδή για όσα δεινά και ο ίδιος, με την πονηριά ή με τη ολιγωρία του, επεσώρευσε στον δημόσιο βίο και στην οικονομία. Αποθαρρύνεται από την εσωτερική αλλαγή του για την οποία πρέπει να εργασθή ώστε να επικρατήσει κάποτε επιτέλους και στον τόπο αυτό η ευνομία αντί για τις διαπλοκές συμφερόντων. Με άλλα λόγια, η συνωμοσιολογία και ο αντισημιτισμός είναι κατ’ ουσίαν λαϊκιστικά μεγέθη, διότι χαϊδεύουν τον Έλληνα ψιθυρίζοντάς του πόσο σπουδαίος και αθώος είναι, ένα θύμα των κακών της εκάστοτε εποχής.
Το άλλο πρόβλημα είναι πνευματικό. Τα μεγέθη αυτά νοθεύουν την ίδια την ουσία του χριστιανικού μηνύματος. Αντί ο πολίτης να θέτει σε προτεραιότητα την ιδιότητα του πιστού και να αγωνίζεται να αποτελέσει «ζύμη» και «άλας» μέσα στην εποχή στην οποία εκλήθη από τον Θεό, εθίζεται στο αίσθημα του αδικημένου, του σπουδαίου, του εγωκεντρικού, του χολωμένου, του μισούντος, και εν τέλει του συκοφάντη. Αντί να θεραπεύονται, δηλαδή, διεγείρονται τα χαμηλά ένστικτα και πάθη του «φυσικού» ανθρώπου και ματαιώνεται η πνευματική ανάκαμψη του.
Απέναντι στην κατάσταση αυτή, και πριν γιγαντωθή περαιτέρω (αφού αγνοούμε για πόσο καιρό ακόμη η πατρίδα μας θα δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση), φρονώ πως η ποιμαίνουσα Εκκλησία οφείλει να ενεργήσει άμεσα και κατάλληλα. Υπάρχει ένα επείγον ποιμαντικό πρόβλημα το οποίο οφείλουμε να μην υποτιμήσουμε καθόλου και ενώπιον του οποίου θα πρότεινα τις εξής δράσεις:
-Να καταδείξουμε στους πιστούς ότι αμαρτάνει ενώπιον του Θεού όποιος υιοθετεί στάσεις απορριπτικές ή προσβλητικές για κάποιο έθνος. Το έθνος μας είναι ένα από όλα, με τις αρετές του και με τα ελαττώματά του. Ευλογήθηκε μεν από τον Θεό πλουσιοπάροχα αλλά σαν τον αρχαίο Ισραήλ: όχι για καύχηση αλλά για να μεταδώσει τις δωρεές. Τελικά, είτε μας αρέσει είτε όχι, η σύγχρονη πραγματικότητα το αποδεικνύει μέχρι τώρα ανίκανο και ανάξιο των ευεργεσιών αυτών.
-Να επισημάνουμε πως η καχυποψία, η εμπάθεια, καθώς και η εύκολη αποδοχή και διάδοση αναπόδεικτων κατηγοριών, συνιστούν πνευματικό πρόβλημα, πιθανόν και κώλυμα Θείας Κοινωνίας.
-Να τονίσουμε πως με τη συνωμοσιολογία και τον αντισημιτισμό προσφέρουμε χείριστες υπηρεσίες στην πατρίδα μας: διατηρούμε για τους εαυτούς μας μεγαλειώδη εικόνα η οποία έρχεται σε γελοία αντίθεση με την τωρινή μας κατάντια, ακυρώνουμε τη όποια προσπάθεια ανασύνταξης και αλλαγής νοοτροπίας, εκκολάπτουμε το «αυγό του φιδιού» το οποίο κανείς δεν γνωρίζει τι μορφή θα λάβει στο μέλλον, και εν τέλει στοχοποιούμε την χώρα μας στην Ευρώπη ως μια κοινωνία ιδιόρρυθμη και άνομη που ζη με φαντασιώσεις και φέρνει στην εξουσία ακροδεξιούς.
-Να διδάξουμε ότι γινόμαστε άξιοι διάδοχοι των σπουδαίων προγόνων μας, όχι με εθνικιστικές και αδιέξοδες κορώνες, αλλά με συστηματική και μεθοδική εργασία ηθικής αναδιοργάνωσης και κοινωνικής ανασύνταξης.
-Να καταστήσουμε σαφές ότι σωστός πολίτης είναι ο υπεύθυνος πολίτης. Εκείνος δηλαδή που δεν επωφελείται ο ίδιος από την φαυλοκρατία και αναξιοκρατία, έτσι ώστε να έχει το ηθικό σθένος της διαμαρτυρίας και της καταγγελίας. Και φυσικά διατηρεί ακέραιη την ευθυκρισία του ως προς τους πολιτικούς αλλά με τρόπο νηφάλιο και ακριβοδίκαιο.
Καθώς οδεύουμε προς ριζικές αλλαγές του ελληνικού κομματικού χάρτη, πιθανόν και της κοινωνίας ως συνόλου, είναι καιρός νομίζω να συμβάλουμε ως Εκκλησία στη διαμόρφωση ενός Έλληνα ωριμότερου πολιτικά και κοινωνικά. Δυστυχώς, όπως η δεκαετία του 1980 (με τις αμέτρητες κοινοτικές επιδοτήσεις που διοχετεύθηκαν στην κατανάλωση και όχι στην ανάπτυξη) υπήρξε η μεγάλη χαμένη ευκαιρία για τη χώρα, έτσι και οι δεκαετίες του 1990 (με το «Μακεδονικό») και του 2000 (με τις ταυτότητες) υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες για την Εκκλησία. Προωθήθηκε η εσωτερική «κατανάλωση» και όχι η γνήσια εκκλησιαστική ανάπτυξη και αναδιοργάνωση.
Ας μην συνεχιστή το κακό.
π. Βασίλειος Θερμός