ΠΡΟΔΟΣΙΑ- ΠΑΡΑΔΟΣΗ
«ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Κατά καιρούς τίθεται από πολλούς το ερώτημα: Καλά ο τάδε και νυν άγιος που γνώριζε προσωπικά τον νυν πατριάρχη δεν θα μας προέλεγε το ποιόν του (ενν. τα αιρετικά φρονήματά του) ώστε να φυλαχτούμε;
Καλόν είναι εδώ - με αφορμή το παραπάνω ερώτημα- να δούμε με τα μάτια της καρδιάς τις εικόνες που συνθέτουν το 13ο Κεφάλαιο του Κατά Ιωάννη Ευαγγελίου (κι έπειτα τα συμπεράσματα…).
Α. O Ιησούς πλένει τα πόδια των μαθητών.
Β. Ο Ιησούς προλέγει ότι θα προδοθεί.
Γ. Η νέα εντολή.
Λοιπόν αδελφοί, ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος ξεκαθαρίζει μεταξύ άλλων πως ο Κύριος γνώριζε:
Α΄) Ότι έφθασε «η προσδιορισμένη από τον Θεόν ώρα»: «Προ της εορτής δε του Πάσχα, επειδή εγνώριζεν ο Ιησούς καθαρότατα, ότι έφθασε η προσδιορισμένη από τον Θεόν ώρα, να προσφέρη την μεγάλη θυσίαν και να μεταβή από τον κόσμον αυτόν προς τον Πατέρα…» (Ιω. 13,1).
Β΄) Ότι ο διάβολος είχε πλέον βάλει μέσα στην καρδία του Ιούδα την κακή σκέψη και απόφαση, να τον παραδώσει: «Και όταν είχε ετοιμασθή το δείπνον, όταν πλέον και ο Διάβολος είχε βάλει μέσα εις την καρδίαν του Ιούδα του Ισκαριώτου, υιού του Σίμωνος, την κακήν σκέψιν και απόφασιν, να τον παραδώση στους εχθρούς του» (Ιω. 13,2).
Γ΄) Εκείνον ο οποίος έμελλε να τον παραδώσει, «Και είπεν ο Κύριος ότι δεν είσθε καθαροί όλοι, διότι εγνώριζε εκείνον ο οποίος έμελλε να τον παραδώση» (Ιω. 13,11). [“είναι εκείνος προς τον οποίον εγώ, εις απόδειξιν της αγάπης μου, θα του δώσω ψωμί, αφού προηγουμένως το βουτήξω στον ζωμόν” (Ιω. 13,26)]. .
Δ΄) Ότι ο Κύριος ευθύς εξ αρχής γνώριζε πολύ καλά ποίας ποιότητος άνθρωποι ήσαν αυτοί τους οποίους εξέλεξε ως στενούς μαθητές, (ἐγὼ οἶδα οὓς ἐξελεξάμην): «
Αδελφοί, στο σχέδιο της προδοσίας ήσαν πολλοί οι πρωταγωνιστές. Γραμματείς και Φαρισαίοι και ο απλός λαός, αλλ’ όμως η εικόνα της φρικτής προδοσίας - παράδοσης του Ιησού Χριστού έχει ως πρώτο μόνο έναν! Τον καιρό εκείνο ήταν ο Ιούδας ο Ισκαριώτης λόγω φιλαργυρίας. Άλλοτε πάλι ο πρωταγωνιστής ήταν ο Άρειος ένεκεν υπερηφανείας… Σήμερα, ποιος άραγε;
Και τώρα τα «συμπεράσματα»…
Α΄) O Ιησούς πλένει τα πόδια και των δώδεκα μαθητών αν και γνώριζε ότι ο Διάβολος είχε πλέον βάλει μέσα εις την καρδίαν του Ιούδα του Ισκαριώτου την κακή σκέψη και απόφαση να τον παραδώσει στους εχθρούς του. Και όλα αυτά για να μας δώσει παραδειγματικό τρόπο αντιμετώπισης των προδοτών: «Αφού είπε αυτά ο Ιησούς, εταράχθη εσωτερικώς πολύ, διότι είδε με απέραντον λύπην το φρικτόν κατάντημα του προδότου μαθητού και καθαρά και ξάστερα εμαρτύρησε περί αυτού και είπε· “σας αποκαλύπτω και σας διαβεβαιώνω κατά τον πλέον επίσημον τρόπον, ότι ένας από σας θα με παραδώση”»( Ιω. 13,21).
Β΄) Ο Ιησούς όχι μόνο δεν φανερώνει το όνομα του προδότη στο κύκλο των «καθαρών» μαθητών Του αλλά και από τα τελευταία λόγια Του προς τον Ιούδα: «αυτό που πρόκειται να κάμης, κάμε το ταχύτερον» (Ιω. 13,27) κανείς - πλην του Ιωάννη - που κάθονταν στο τραπέζι, δεν κατάλαβε τον σκοπό για τον οποίο τα είπε ο Κύριος (Ιω. 13,28). Ο Κύριος προλέγει ότι θα προδοθεί, με έναν μοναδικό τρόπο αγάπης και ελέγχου μαζί: «Και είπεν ο Κύριος ότι δεν είσθε καθαροί όλοι, διότι εγνώριζε εκείνον ο οποίος έμελλε να τον παραδώση» (Ιω. 13,11). Και πάλι, «σας αποκαλύπτω και σας διαβεβαιώνω κατά τον πλέον επίσημον τρόπον, ότι ένας από σας θα με παραδώση» (Ιω. 13,21)!!
Γ΄) Ο Ιησούς όχι μόνο δεν φανερώνει στους ένδεκα τον προδότη αλλά αμέσως μετά την αποχώρηση αυτού βιάζεται να θωρακίσει την ενότητα των πολλών μεταξύ τους και του καθ’ ενός ξεχωριστά με τον Θεό. Ο στενός κύκλος των μαθητών του Ιησού Χριστού δεν θα γνωρίσουν την αποστασία ενός αποστόλου ως προδοσία πίστεως-παράβαση κανόνων, αλλ’ ως γεγονός, ως ΠΑΡΑΔΟΣΗ (ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ)! Χάρη λοιπόν της ενότητας των μαθητών ο Ιησούς δίνει πρώτα την νέα εντολή: «εντολὴν καινὴν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθὼς ηγάπησα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους» (Ιω. 13,34), και έπειτα προλέγει την άρνηση ενός ακόμη αποστόλου, του Πέτρου: «Του απήντησεν ο Ιησούς· “την ζωήν σου θα θυσιάσης προς χάριν μου! Σε διαβεβαιώνω ότι αυτήν την νύκτα δεν θα λαλήση ο πετεινός, μέχρις ότου συ με απαρνηθής τρεις φορές”»( Ιω. 13,38).
Δ΄) Ο Ιησούς δεν φανερώνει το όνομα του προδότη σε όλους παρά μόνο σε έναν, τον Ιωάννη, με έναν ιδιαίτερο τρόπο! Ενώ προς όλους λέγει: «ότι δεν είσθε καθαροί όλοι…» (Ιω. 13,11), και «σας αποκαλύπτω και σας διαβεβαιώνω κατά τον πλέον επίσημο τρόπο, ότι ένας από σας θα με παραδώση» (Ιω. 13,21), προς τον Ιωάννη λέγει: «είναι εκείνος προς τον οποίον εγώ, εις απόδειξιν της αγάπης μου, θα του δώσω ψωμί, αφού προηγουμένως το βουτήξω στον ζωμόν’’. Και αφού πράγματι εβούτηξε στο πιάτο ένα κόμματι ψωμί, το έδωσεν στον Ιούδαν τον Ισκαριώτην, τον υιόν του Σίμωνος, δια να του δείξη με τον τρόπον αυτόν, ότι και αυτήν ακόμη την στιγμήν τον κατεδίωκε με την αγάπην και το έλεός του» (Ιω. 13,26).
Ε΄) Αδελφοί, πράγματι ένας άνθρωπος του Θεού μπορεί να γνωρίζει την ποιότητα των ανθρώπων που ο Θεός επέτρεψε και επιτρέπει να μπουν στην Αρχιεροσύνη. Το ποιος όμως πρόκειται να προδώσει και μαζί να παραδώσει τον Κύριο και την Εκκλησία Του στους εχθρούς είναι εις γνώση μόνο του καρδιογνώστη Θεού διότι έχει να κάνει με το αν έφθασε η προσδιορισμένη από τον Θεόν ώρα, με το αν ο Διάβολος έχει πλέον βάλει μέσα εις την καρδίαν (ενν. του προδότη) την κακήν σκέψη και απόφαση να παραδώσει Αυτόν και την Εκκλησία Του στους εχθρούς - αιρετικούς και τέλος με την εξ ολοκλήρου κυρίευση του προδότη από τον Διάβολο διότι ο απόστολος και ευαγγελιστής Ιωάννης στο κεφ. 13 στίχο 27 μαρτυρεί πως: Και στον Ιούδαν, αφού επήρε το ψωμί από τα χέρια του Διδασκάλου, εισήλθεν εις αυτόν ο σατανάς και τον εκυρίευσε εξ ολοκλήρου. Αδιόρθωτον καθώς τον είδε ο Κύριος, του είπε· “αυτό που πρόκειται να κάμης, κάμε το το ταχύτερον” ...
Φυσικά και λογικά όταν «το έργον της προδοσίας αρχίζει να πραγματοποιείται» τότε κάθε πιστός που είναι Σώμα Χριστού νιώθει τα «καρφιά» της αδικίας και της συκοφαντίας να τον χτυπούν ζωηρά και βλέπει καθαρά τα πρόσωπα των αρνητών της πίστεως μαζί και τα χέρια αυτών που κρατούν το φανάρι, τα καρφιά και το σφυρί… Πάλι θα πω πως ο Κύριος στο κεφάλαιο αυτό δεν κάνει λόγο μόνο για προδοσία - παράδοση αλλά και για άρνηση, την άρνηση ενός αποστόλου! «Του απήντησεν ο Ιησούς· “την ζωήν σου θα θυσιάσης προς χάριν μου! Σε διαβεβαιώνω ότι αυτήν την νύκτα δεν θα λαλήση ο πετεινός, μέχρις ότου συ με απαρνηθής τρεις φορές”» (Ιω. 13,38).
Αλήθεια, ποιος σήμερα αρνείται τον Κύριο και μαζί την εντολή της αγάπης προς τους συναγωνιστές του; Ποιος απομακρύνεται από τους αγαπημένους μαθητές του Κυρίου, αλλά και ποιος νυν ‘’άγιος’’ θα μιλήσει γι’ αυτόν; Για τον αρνητή απόστολο - επίσκοπο;
Μετά τιμής
Δημήτριος Β. Εμμανουήλ, Ιεροψάλτης
13 Ιουνίου 2018