π. Αθανάσιος Μυτιληναίος:
Περί καταπατήσεως των ορίων του δόγματος και του χριστιανικού ήθους και των συνεπειών αυτής
Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006)
Απόσπασμα ομιλίας που εκφωνήθηκε την 15 Φεβρ. του 1982. Σχ. π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Δευτερ., ΙΘ, 14
«Ταχεία η καταστροφή, ταχεία η αποστασία.
Μα, ταχεία θα είναι και η επέμβασις του Θεού».
Πρώτα-πρώτα αγαπητοί μου είναι τα όρια του δόγματος. Γιατί μ’ αυτήν την έννοια λέγεται από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας...
αναφέρεται στα όρια του δόγματος. Το δόγμα έχει όρια. Δεν μπορεί να μπει καμμία πρωτοβουλία μέσα στο δόγμα, ούτε καμμία επέκταση από εκείνες που θα ‘θελε η δική μας εξυπνάδα ή η δική μας πρωτοτυπία, για να κάνουμε κάποτε τον έξυπνο και τον πρωτότυπο για να πούμε και να διδάξουμε στους ανθρώπους. Το δόγμα έχει όρια. Χωρίς να εμποδιστεί κανείς να είναι πρωτότυπος και να είναι και βαθύς, δεν έχει παρά να δουλέψει όπως δούλεψαν και οι Πατέρες. Οι Πατέρες δούλεψαν μέσα σε αυτά τα όρια αλλά έσκαψαν βαθειά και παρουσίασαν αυτά που θαυμάζουμε. Και οι Πατέρες είναι μεγάλες προσωπικότητες επειδή ακριβώς διαφύλαξαν τα όρια, που είναι ένας πειρασμός να τα υπερβεί κανείς, ιδίως για τον σκεπτόμενον άνθρωποπο. Για τον σκεπτόμενον άνθρωπο η μη υπερβασις των ορίων είναι ένας πειρασμός και μάλιστα πολύ μεγάλος. Και το δεύτερον, ότι έσκαψαν το περιεχόμενο του δόγματος και το παρουσίασαν πάρα πολύ ωραίο, πάρα πολύ βαθύ. Κι εκεί βλέπει κανείς όλη την αξία τους, όλο το βάθος τους και το μεγαλείο της προσωπικότητός των.
Είναι λοιπόν τα όρια του δόγματος. Δεν θα κηρύξουμε πράγματα τα οποία δεν λέει η Αγία Γραφή. Η Αγία Γραφή είναι ένα μάντρωμα, είναι περιγεγραμμένη … και λέει, ό,τι υπάρχει εδώ αυτό .. παραπέρα δεν θα βγεις. Ξέρετε πόσοι πέρασαν στον πειρασμόν αυτόν; Θα αναφέρω μόνο ένα πρόσωπο από την ιστορια. Είναι ο Ωριγένης. Ο Ωριγένης βγήκε πιο έξω. Βέβαια συμπαθής μορφή αλλά .. νικήθηκε από τον πειρασμό της φιλοσοφίας. Ξεπέρασε τα όρια και τα ‘κανε θάλασσα. Έτσι, ό,τι αίρεσις υπάρχει μπορεί να βρεθεί αποταμιευμένη στα έργα του Ωριγένους.
Στην εποχή μας, ξέρετε όσο ισχύει αυτό το χωρίον; Ξέρετε πόσο πρέπει να προσέξωμε στην έννοια αυτού του χωρίου;
Ξέρετε ότι στην εποχή μας προσπαθούμε να περάσουμε τα όρια του δόγματος; Ξέρετε πόσοι θεολόγοι προσπαθούν να παρουσιαστούν πρωτότυποι, κοινωνιολόγοι, φιλόσοφοι… να γυαλίσουν οι άνθρωποι, να κάνουν… την καριέρα τους, δεν ξέρω πώς σκεπτόμαστε. Ο καθένας, αν θέλει να κάνει την καριέρα του, να την κάνει όπως θέλει, αλλά, ο θεολόγος να κάνει καριέρα από τι; Να υπερβεί τα όρια της Εκκλησίας, τα όρια του δόγματος; Πόσα πράγματα παρουσιάζουν! Η Δύση, μη μιλάμε πια για το θέμα αυτό. Στην Δύση, όχι απλά έχουν ξεπεραστεί τα όρια, αλλά ούτε καν μπορούν να γνωρίζουν η να μιλάνε για όρια. Αυτά υπάρχουνε μόνο εις την Ανατολή. Μόνο. Θα δει κανείς, μια Αγγλικανική θεολογία, να τραβάει τα μαλλιά του. Με την οποία Αγγλικανική εμείς τώρα συνδιαλεγόμεθα. Να τραβάει τα μαλλιά του. Γιατί; Υπερέβησαν τα όρια. Αγαπητοί μου όλοι μπορούμε να συντελέσουμε σ αυτό. Στο να μην υπερβούμε τα όρια. Ακόμα κι όταν βλέπουμε κάποιους να τα υπερβαίνουν, ως λαός, να διαμαρτυρηθούμε. Και να πούμε, όχι κύριοι, κάτω τα χέρια από τα όρια που οι Πατέρες μας έχουν θέσει.
Αυτά στο θέμα του δόγματος. Αλλά είναι και σε άλλο τομέα ακόμα, όχι μόνο στο δόγμα, είναι και στο ήθος. Το Χριστιανικό ήθος είναι το γνωστό ήθος, η τήρηση των εντολών όπως τις διαβάζουμε στην Αγία Γραφή. Σήμερα έχουμε υπερβεί τα πράγματα. Έχομε αλλαγή. Έχομε τροποποίηση. Δηλαδή, πλέον καταπατήσαμε τα όρια. Τι παρακαλώ θα πει, αποποινικοποίηση της μοιχείας; Σημαίνει ότι παραμερίζω την εντολή ου μοιχεύσεις, και επαινούμαι από πάνω, με το να μην τιμωρηθώ, να έχω την δυνατότητα να παντρευτώ εκείνη με την οποία έχω μοιχεύσει. Δεν είναι παραμέρισις των ορίων του ήθους; Όταν γίνεται νόμος να μην τιμωρείται η άμβλωσις, η έκτρωσις, δηλαδή ο φόνος, εδώ τι παραμερίζω, δεν παραμερίζω το ου φονεύσεις; Και ούτω καθ εξής. Έτσι, με τον παραμερισμό του ήθους, έχουμε φτάσει σε κάτι το εξαμβλωτικό, το αφόρητο. Βέβαια, η νέα γενιά δεν το βλέπει αφόρητο, μάλιστα το χειροκροτά. Όμως, εκείνοι που έζησαν μέσα σε αυτά τα όρια το βλέπουν, με μεγάλη τους θλίψη αυτό το φαινόμενο, της καταπατήσεως πλέον αυτών των ορίων. Σήμερα, πόσοι άνθρωποι πέρασαν, και τι μου είπαν…… αγαπητοί μου, έχω τρομάξει μ’ αυτά που άκουσα. Έχω τρομάξει, με καταλαβαίνετε; Έχω τρομάξει. Και λέγω, Θεέ μου, πού πάμε, πού βρισκόμαστε; Εν πάση ανέσει πλέον, οι νεοέλληνες κινούνται προς καταπάτηση κάθε ντροπής, κάθε ορίου ήθους. Δεν υπάρχει πλέον ντροπή, δεν υπάρχει. Είναι φοβερό. Κι όμως, η εντολή του Θεού είναι σαφής. Ου μετακινήσεις όρια α, τα οποία, έστησαν οι Πατέρες σου.
Όμως, επειδή ακριβώς έχουμε μετακινήσει αυτά τα όρια, για αυτό το λόγο έχομε και θα έχομε και τις φοβερές επιπτώσεις. Οι Εβραίοι ξέρετε τι επάθαιναν όταν παρέβαιναν αυτά τα όρια; Τους μίκρυνε ο Θεός. Πώς τους μίκρυνε? Άφηνε τους εχθρούς τους, δεν προστάτευε το λαό, περνούσαν στην γή Χαναάν, στην γη της επαγγελίας, κυρίευαν εδάφη τους, κι έτσι από εδαφικής πλευράς, ο λαός μίκραινε. Είναι τόσο εξοργιστικά αυτά που τελεσιουργούνται τα τελευταία χρόνια, είναι τόσο εξοργιστικά, θα επαναλάβω, και περίεργα αυτά που τελεσιουργούνται τα τελευταία χρόνια, ώστε θα επιτρέψει ο Θεός, χωρίς να είμεθα προφήτες, αλλά το βλέπει κανείς, να γιατί ο Ισραήλ λέγεται τυπικός λαός, θα επιτρέψει ο Θεός, να μικρύνουμε. Εδαφικά, να μικρύνουμε. Θα μου πείτε, θα το ευχόμουνα; Άπαγε! Όταν μάλιστα σκέφτομαι εκείνα τα νησιά μας, τα ακραία νησιά μας, τα προς ανατολάς, με πιάνει ίλιγγος. Και θα σας πω γιατί. Πώς, όταν το σκέφτομαι, αν χάσουμε, μία Χίο, μία Μυτιλήνη, ή μία Σάμο, ή τα Δωδεκάνησα. Πρώτα πρώτα είμεθα πατριώτες, αγαπάμε την πατρίδα μας. Αγαπάμε τους ομοεθνείς μας, τους ομοφύλους μας, τους αγαπάμε. Να πέσουν κάτω από τον ζυγόν, και δη των Τούρκων; Τι τραβάνε κατ αρχήν οι λαοί που βρίσκονται υπό τον ζυγόν των Τούρκων, και τι τραβήξαμε κι εμείς, αυτοί είναι….. φοβεροί άνθρωποι. ……………το φαντάζεστε λοιπόν αυτό αγαπητοί μου να καταλάβουν τα νησιά αυτά, τα οποία, θα,… θα τα ξεριζώσουν, θα φύγουν οι Έλληνες από κει , θα εγκαταστήσουν Τούρκους εκεί, και καταδίκους ακόμα, για να τα γεμίσουν τα νησιά, κι ύστερα να πουν, τούρκικα τα νησιά, εκατό τοις εκατό. ………..έτσι, μαζί με την σμίκρυνση, θα μας δώσει κι άλλα δεινά, και το λέω και λυπούμαι, αλλά αμαρτάνουμε τόσο κατάφωρα, και τίποτα δεν ντρεπόμαστε, και χάσαμε κάθε ντροπή και κάθε σχήμα ευλαβείας, ε τότε δεν μας περιμένει παρά, μία τέτοια τιμωρία. …………………..
Τα σχολεία έχουν μετατραπεί σε καταγώγια και διαφθορεία…………να αγρυπνούμε αγαπητοί μου να αγρυπνούμε, δεν θα μας φυλάξει ο Θεός. Τώρα τι, να μετανοήσουμε; Ξέρω γω Έχουμε τόσο πολύ χοντροπετσιάσει, έχομε γίνει τόσο χοιρώδεις άνθρωποι, που δεν ξέρω αν μπορούμε να αντιδράσομε και να μετανοήσομε. Το φοβούμαι. Θα συμβεί εκείνο που λέγει και η έκτη πληγή. ………… ενώ εφονεύθη το τρίτο της ανθρωπότητος, οι λοιποί, δεν μετενόησαν. Απο τις ειδωλολατρείες τους, τις μαγείες τους, τις πορνείες τους και τις κλεψιές τους. Είδατε, δεν μετενόησαν. Είναι φοβερό πράγμα. ………..
……….όπως και οι εχθροί της εκκλησίας και της πατρίδος μας, με πολλή υπομονή δουλεύουνε την διάβρωση ………εκεί πόνταρε, παρακαλώ ο Ιουλιανός. Να μην μπορούν οι χριστιανοί ούτε να διαβάσουν την Αγία Γραφή ούτε να την καταλαβαίνουν, και να σταθούν κήρυκες, απολογητές, ομολογητές του χριστιανισμού. Έτσι σκέφτηκε, και έτσι σκέφτονται και οι εχθροί της πίστεως και της πατρίδας μας πολλά χρόνια τώρα. Προσέξτε τι είπα, το επαναλαμβάνω, πολλά χρόνια τώρα. Τελεσιουργείται το μυστήριον του κακού σε αυτό τον τόπο. Είναι κάτι που κανείς πρέπει να κλαίει. Και βλέπει κανείς με ταχύτητα βολίδος, να πραγματοποιούνται αυτά. Τόσο γρήγορα, που πριν προλάβουμε να καταπιούμε το σάλιο μας, από την έκπληξη που είχαμε από κάτι που πάει να γίνει, να έρχεται δεύτερο. Τρίτο, τέταρτο. Αυτά όλα είναι σημάδια του κακού. Ταχεία η καταστροφή, ταχεία η αποστασία. Μα, ταχεία θα είναι και η επέμβασις του Θεού.