Πατέρας Παΐσιος Παπαδόπουλος : Όλη η σειρά στην πνευματική ζωή
Η Πορεία αδρομερώς ήτοι η τακτική της πνευματικής εν Χριστώ ζωής για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς
Ο σκοπός της πνευματικής εν Χριστώ ζωής για τον ορθόδοξο χριστιανό, όπως λέει ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, είναι μόνο η απόκτισις του Αγίου Πνεύματος. Αυτό είναι η Βασιλεία του Θεού μέσα μας ως πρόγευσις του Παραδείσου από αυτήν ακόμη την πρόσκαιρη ζωή εδώ, επί της γης, και η μετοχή μας στις άκτιστες ενέργειες του Θεού εκτυπώτερον πλέον εκεί στην αιώνια ζωή μετά την Δευτέρα Παρουσία και την μέλλουσα Κρίση.
Εφόσον, είμαστε βαπτισμένοι και έχουμε χρισθεί με το άγιο μύρο για να είμαστε εγκεντρισμένοι στο Σώμα του Χριστού και έτσι λάβαμε και τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, η απόκτησις του Αγίου Πνεύματος πλέον νοείται ως αναζωπύρωσις της Χάριτος αυτής, στην ύπαρξή μας, που ήδη λάβαμε, καθώς, και ως ενίσχυση της μετοχής μας σ’ αυτές τις άκτιστες ενέργειες μόνο κατά Χάριν με την κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση.
Η μετάνοια, που είναι αρχή και μέση και τέρμα της εν Χριστώ ζωής, μας συνδέει με τον Θεό και ενισχύεται το πνεύμα μας με την Χάριν Του όταν έχουμε φόβο Θεού στην ψυχή μας. Μετάνοια όμως χωρίς αρχή εξομολόγησης δεν γίνεται. Μετάνοια χωρίς πνευματικό πένθος στην ψυχή, με την έννοια της συντριβής, δεν μπορεί να κρατηθεί. Και μετάνοια χωρίς ευχή (κομποσχοίνι) δεν προχωρά.
Η μετάνοια υπάρχει στον άνθρωπο όταν έχει φόβο Θεού. Γι’ αυτό ο φόβος του Θεού είναι η αρχή της αρετής. Ο φόβος του Θεού γεννιέται από την πίστη με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει στην ψυχή μετεωρισμός, διάχυση της διανοίας από τις μέριμνες.
Επομένως, η νήψις, ως εσωτερική προσοχή λογισμών, συναισθημάτων και επιθυμιών προηγείται με την φυλακή των αισθήσεων, των σκέψεων, της φαντασίας και των λόγων. Χωρίς σιωπή ούτε τις αισθήσεις μπορεί κανείς να χαλιναγωγίσει ούτε από τα πάθη να απαλλαγεί.
Η σειρά είναι η εξής: Από την δυνατή αίσθηση της ψυχής με την πίστη κατορθώνεται η θεραπεία των αισθήσεων και όταν δεν δεσμεύονται οι εσωτερικές μας έννοιες από τις αισθήσεις, ώστε να μην διασκορπίζεται η καρδιά μας από την ηδονή του Θεού με τα σωματικά πράγματα, τότε επιτυγχάνεται η εκ της δουλείας των παθών απαλλαγή.
Η πίστη δυναμώνει όμως με την πνευματική γνώση και την ισχυρή θέληση. Όταν ενώνεται μια ιδέα με ένα αίσθημα ο άνθρωπος γίνεται πολύ δυνατός. Η ιδέα εδώ είναι τα πνευματικά νοήματα και το αίσθημα είναι τα ιερά και άγια αισθήματα που έχει ο άνθρωπος πρώτα για τον Θεό.
Η πνευματική γνώση προκύπτει από την πείρα και από την προσευχή καθώς φωτιζόμαστε. Η πνευματική σοφία δίδεται από τον Θεό όταν μελετούμε και αγαπούμε τον λόγο του Θεού. Τα πνευματικά νοήματα, λοιπόν, από την μελέτη της Αγίας Γραφής και των Αγίων Πατέρων καθώς και τα παραδείγματα από την ζωή των αγίων μας πλουτίζουν με πνευματική γνώση και σοφία Θεού.
Η θέληση δυναμώνει με την νηστεία, την φιλοκαλική γενικά Ορθόδοξη και Χριστοκεντρική άσκηση κόβοντας το δικό μας προσωπικό εγωϊστικό θέλημα και κάνοντας το θέλημα του Θεού.
Επομένως, πρακτικά: άσκηση και μελέτη, προσευχή και μετάνοια, περισυλλογή και φόβος Θεού, αναζωπύρωσις με την μνήμη του Θεού και αίσθησις ψυχής από την πίστη θα μας δώσουν την θεραπεία των αισθήσεων και αυτή την απαλλαγή από τα πάθη!