ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΖΩΗΣ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ
ΠΕΡΙ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ
(ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ)
"Τα μαλλιά θα τα δώσω στον Θεό μου, εσύ πάρε το τσεμπέρι μου" (Αγία Σοφία της Κλεισούρας)
Αγαπητοί, οι παρακάτω γραμμές που χαράζονται στην οθόνη σας σκοπό έχουν να στηρίξουν όλους όσους αγωνίζονται εν αγάπη και αληθεία υπέρ της εν Χριστώ ζωής εν τη Εκκλησία, μιας ζωής που νικά τον θάνατο και την αμαρτία δια της μετανοίας και εξομολογήσεως, μέσα από τη φανέρωση της Αλήθειας.
Η φανέρωση της εν Χριστώ αλήθειας στον κόσμο είναι το ιεραποστολικό χρέος και καθήκον όλων ημών των πιστών.
Γνωρίζοντας ότι ο έλεγχος αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο της εν Χριστώ παρουσίας στον άσωτο κόσμο μας τονίζουμε ιδιαιτέρως πως ο έλεγχος των παρανομούντων γεννά τον φόβο του Θεού και τη μετάνοια, την ταπείνωση και την εξομολόγηση, τη συγχώρηση και τέλος την εν Χριστώ σωτηρία πάντων των πιστευόντων.
Χρέος και ευθύνη λοιπόν πάντων ημών είναι να ελέγχουμε το κακό, να ομιλούμε όποτε βλέπουμε να πολιτεύονται η απάτη, το ψέμα και η ανθρωποκτονία και μάλιστα όταν νομιμοποιούνται! Στην υπόθεση των μεταμοσχεύσεων υπάρχουν δυστυχώς και τα τρία αυτά κακά, και οι τρεις αυτοί σπόροι του Διαβόλου. Η ζωή στον τάφο ναι, αλλά η Αλήθεια ποτέ!
Λίγα λόγια για το τι είναι η βιοηθική
Όπως διαβάζουμε: "Η βιοηθική είναι ένας νέος κλάδος, ο οποίος δημιουργήθηκε εξαιτίας της ραγδαίας βιοτεχνολογικής ανάπτυξης στους τομείς της ιατρικής, της βιολογίας και της βιοιατρικής. Ο ορισμός της βιοηθικής πηγάζει από τις ελληνικές λέξεις «βίος» και «ηθική»...
Η εν λόγω επιστήμη διερευνά ηθικά ζητήματα και ερωτήματα που αφορούν κυρίως τα δικαιώματα ασθενών, σχέσεις ιατρού-ασθενή και νοσηλευτικού προσωπικού, την έκτρωση, την ανθρώπινη κλωνοποίηση, την ευθανασία, τις μεταμοσχεύσεις, την ευγονία καθώς και άλλα βιοτεχνολογικά και γενετικά θέματα.
Οι βασικές αρχές της Βιοηθικής είναι:
Σεβασμός της Αυτονομίας (respectofautonomy)
Μη βλάβη συνανθρώπου (Non-maleficence)
Ευεργεσία (Benefince)
Δικαιοσύνη (Justice).» [1]
Σχολιάζοντας τα όσα διαβάσαμε λέμε ότι η βιοηθική ως νέα επιστήμη, είναι ένας λογικός μεν λόγος ανθρώπων που όμως δεν πιστεύουν στον Σωτήρα του κόσμου, στην διδασκαλία Του και στα δόγματα της Εκκλησίας Του. Οι άνθρωποι αυτοί πλήρης πνεύματος υλιστικού βλέπουν δυστυχώς τον άνθρωπο αποκλειστικά ως σάρκα (όργανα και ιστούς) και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ.
Αν πάλι "Ο ορισμός της βιοηθικής πηγάζει από τις ελληνικές λέξεις «βίος» και «ηθική»...", η ορθόδοξη βιοηθική πηγάζει από τον Βίο των Αγίων και την χριστιανική Ηθική, και ας μην ξεχνούμε "ότι η χριστιανική ηθική, δεν αναφέρεται σε όλους τους ανθρώπους, αλλά στους πιστούς. Ο πιστός, αποτελεί μέλος της Εκκλησίας, του σώματος του Χριστού. Συνεπώς δεν πορεύεται μόνος του σε αυτό το δρόμο, αλλά έχει συνοδοιπόρο του τον Χριστό. Το τελευταίο μπορεί να κατανοηθεί μόνο εάν έχουμε υπ' όψη μας την χριστιανική πίστη. Συγκεκριμένα, την πίστη ότι ο Θεός είναι ο Δημιουργός του κόσμου και Κύριος της Ιστορίας. Ο Θεός καλεί τον άνθρωπο να ζήσει ανάλογα με τον τρόπο, ο οποίος αρμόζει στη φύση του..." [2]!
" Όμως ο Υιός του ανθρώπου (ο Ευεργέτης, ο Δίκαιος Κριτής) όταν έλθει (ως Κύριος της Ιστορίας) θα βρει άραγε την πίστη επί της γης;" (Λουκ. 19,8)!
Εν σχέσει με τη χριστιανική ηθική των μεταμοσχεύσεων
Διήγηση 1η: Μετά από πρόσκληση ο ιερέας της ενορίας μας έφτασε στο κατώφλι του σπιτιού μου. Το θέμα παρουσιάστηκε σε λιγότερο από μισή ώρα και ο ιερέας επισφραγίζοντας την ορθότητα των σκέψεων είπε: - Καλά δεν γνωρίζουν οι άνθρωποι αυτοί ότι "είναι ζωντανοί" την ώρα που τους παίρνουν τα όργανα; Εγώ αυτό το ξέρω πολύ καλά, αυτοί τι νομίζουν! Η συζήτηση στην οικία ολοκληρώθηκε παρουσία ενός επιτρόπου ο οποίος μετά από λίγο καιρό μου είπε: Ήρθε στο ναό ένας κύριος που έκανε μεταμόσχευση καρδιάς για να βαπτίσει το παιδί (που πιθανόν απέκτησε μετά την επιτυχημένη μεταμόσχευση καρδιάς). "Όταν έφυγε ο πατέρας, συνεχίζει ο επίτροπος, ο πατήρ γύρισε και μου είπε: "Έχει δίκιο ο Δημήτρης, αλλά να, ένα παιδί, και ήρθε ο πατέρας... να ορίσουμε την ημέρα της βάπτισης. Τι να πει κανείς"!
Αδελφοί, επειδή όλοι μας αναζητούμε την αλήθεια της υπόθεσης αυτής και λόγω του ότι επιχειρούμε να εξετάζουμε όχι την κατ' άνθρωπον ηθική - ανήθικη πλευρά των μεταμοσχεύσεων αλλά την κατά Θεόν, καταθέτουμε μια δεύτερη γνωστή και δημοσιευμένη "διήγηση", την προσωπική μαρτυρία ενός ιατρού, του κ. Δημητρίου Τσαντήλα καθηγητή της Χειρουργικής του Α.Π.Θ. Ιδού:
"Πριν από μια δεκαπενταετία, εφημερεύων επιμελητής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Είχαμε μια κοπέλα 19 χρονών, μετά από ατύχημα και ήταν εγκεφαλικά νεκρή. Την κρατήσαμε ένα μήνα. Σαράντα ημέρες στον αναπνευστήρα και μετά, λοιπόν, κινητοποιήθηκε η ομάδα των μεταμοσχεύσεων για να πάρουν τα όργανα.
Όπως είπε κι ο κ. Καρακατσάνης πρέπει να υπογράψει αναισθησιολόγος, ένας νευρολόγος και ο θεράπων ιατρός. Οι δύο είχαν κανονίσει τα πάντα, πήραν υπογραφές, ετοιμάστηκαν τα χαρτιά όλα για τη μεταμόσχευση και περίμεναν, όμως, να πάρουν και τη δική μου υπογραφή, του θεράποντος χειρουργού. Με ειδοποιούν λοιπόν αμέσως και πηγαίνω στο Ιπποκράτειο και μου λένε «έλα, υπέγραψε, για ν' αρχίσει η μεταμόσχευση». Λοιπόν, βέβαια το σπίτι μου από το Ιπποκράτειο είναι πέντε λεπτά με το αυτοκίνητο· εμένα μου φάνηκε χρόνος ολόκληρος μέχρι να φτάσω στο Ιπποκράτειο και προσευχήθηκα, να δω... λέω «Θεέ μου, φώτισέ με να μη γίνει αυτό που δεν πιστεύω».
Λοιπόν πράγματι πήγα στο Ιπποκράτειο, εκεί μπήκαμε στο γραφείο μου, μου φέρανε τα χαρτιά οι συνάδελφοι, να υπογράψω κι εγώ και να τελειώνει. Τους λέω, «δώστε μου, ευχαριστώ πολύ, περάστε έξω, φωνάξτε μου τη μητέρα μέσα». Λοιπόν, φωνάζουνε τη μητέρα μέσα και άρχισα να της κάνω μια ενημέρωση. Λέω ότι, η επιστήμη λέει ότι πέθανε. Εγώ σαν χειρουργός, που είμαι Χριστιανός, δεν πιστεύω σ' αυτά τα πράγματα. Και κάτι άλλο επιπλέον, ότι ο Θεός είναι ικανός. Μπορεί! Είναι Παντοδύναμος, μπορεί να κάνει και κάποιο θαύμα! Επομένως λέω, αν θέλεις να πεθάνει η κόρη σου, υπέγραψε. Εγώ διαφωνώ σαν γιατρός προσωπικά. Εγώ δεν θα υπέγραφα.
Οπότε, ξεσηκώθηκε λοιπόν η μητέρα, όχι γιατρέ, λέει, προς Θεού, λέει, τι λες τώρα, λέει, και μόνο που αυτό μου είπες, μου φτάνει. Οπότε, λέω, θα υπογράψεις; Όχι, πώς, τι, λέει, θα υπογράψω; Όταν υπάρχει και μία ελπίδα! Κι εγώ πιστεύω στον Θεό, ότι μπορεί να κάνει και το θαύμα του.
Βγαίνω, λοιπόν, έξω, με πιάνουν οι συνάδελφοι, τι έγινε; Λέω, δεν θέλει η μαμά να υπογράψει (πρέπει να υπογράψει η μητέρα ότι δέχεται). Μα, λένε, αυτό.... Όχι, γιατρέ, λέει, εγώ δεν υπογράφω!
Το αποτέλεσμα: Σε μια εβδομάδα η κοπέλα ανένηψε. Έγινε καλά· είχα μάλιστα κι έναν βοηθό, είναι τώρα παιδοχειρουργός ο οποίος το θυμάται το περιστατικό και είναι ανεξίτηλα μέσα στην καρδιά του τυπωμένο. Η κοπέλα αυτή βγήκε από το νοσοκομείο μας. Μάλιστα την κρατήσαμε κανένα μήνα μετά και τη γύριζαν στους διαδρόμους που περπατούσε, και είναι σ' ένα χωριό της Αριδαίας, παντρεύτηκε κι έχει παιδάκια!
Αν μου επιτρέπεται, για να μη σας φάω το χρόνο, να κάνω μόνο δυο σχόλια μικρούλια. Εφόσον η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου μπαίνει καθαρά με ανθρώπινα κριτήρια, τα οποία ανθρώπινα κριτήρια ουδέποτε είναι αλάθητα, ας το σκεφτούμε. Τι θα μας πούνε αυτοί για τους μοναχούς, στους οποίους είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει πτωματική ακαμψία; Θα μας πουν ότι ζούνε; Ε, ας μας εξηγήσουν! Ζούνε ή δεν ζούνε;
Και δεύτερον και τρίτον και τελευταίο. Αυτή η υπερευαισθησία μας για να σώσουμε δέκα, είκοσι, τριάντα, εκατό ανθρώπους... γιατί να μην υπάρχει και μια ανάλογη ευαισθησία, που σκοτώνουμε τριακόσιες χιλιάδες μωρά, πριν γεννηθούν; Τα σκοτώνουμε και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κλωνοποιημένα ανθρωπόμορφα τέρατα για να τους πάρουμε τα όργανά τους. Μήπως αυτό είναι ύποπτο;" [3]!
Αδελφοί μου και φίλοι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, από τα λόγια του πιστού ιατρού για την 19χρονη σας θυμίζω μόνο αυτά "και είναι σ' ένα χωριό της Αριδαίας, παντρεύτηκε κι έχει παιδάκια!" . Τονίζω τα λόγια αυτά για να σας πω επιπλέον έναν λόγο ηθικό και όχι ανήθικο. Γνωρίζουμε και πιστεύουμε ότι όταν αφαιρείς μονά όργανα από ασθενή, ο ασθενής πεθαίνει ακριβώς την στιγμή της αφαίρεσης! Στην περίπτωση της 19χρονης, αν ο εφημερεύων επιμελητής δεν ήταν πιστός άνθρωπος τα όργανά της θα είχαν ήδη μεταμοσχευθεί σε άλλον ασθενή, ναι ή όχι; Αν τώρα κάποιος ασθενής τελικού σταδίου έπαιρνε την καρδιά της και ζούσε και παντρευόταν και γεννούσε;
Από τον συνδυασμό των δύο παραπάνω περιπτώσεων ποιο είναι το ηθικό και ορθοδόξως χριστιανικό συμπέρασμα; Κοιτάξτε στα μάτια την κοπέλα αυτή, κοιτάξτε και τα παιδάκια της... Δείτε και τον ιερέα με τις όποιες απορίες, δείτε και τον άνθρωπο αυτόν που ζει με την καρδιά κάποιου άλλου αλλά και το αβάπτιστο νήπιο που πιθανόν να κρατάει στα χέρια του. Δείτε και τη μάνα της 19χρονης αλλά και τον ιατρό και τις συμβουλές του που είναι συμβουλές ζωής και απαντήστε. Σε ποια θέση δεν θα θέλατε να βρεθείτε και ποιον ρόλο θα θέλατε να έχετε; Ως μάνα θα υπογράφατε; Μήπως ως ιατρός; Αλλά και ως ορθόδοξος Χριστιανός να σιωπάς;
Η αξία της ζωής και η αξία του χρόνου
Είναι εν τέλει "χριστιανική ηθική" το να διακόψεις - αφαιρέσεις από μια ασθενή τη ζωή και κατ' επέκταση τον γάμο και τη γέννα κτλ. για να δώσεις επιπλέον χρόνο ζωής σε έναν άλλον ασθενή τελικού σταδίου; Αλήθεια, τι είναι πιο μεγάλο και πιο ιερό, η ζωή ή ο χρόνος, η ζωή μας εν τη γη που είναι δώρο του Θεού με αρχή και τέλος ή η διάρκεια της ζωής μας επί της γης; Αν ο Θεός είναι αυτός που ζωοποιεί και πάλι που θανατώνει, και όταν θέλημα και ορισμός Του είναι η έξοδός μας απ' αυτήν τη ζωή και η είσοδός μας στην άλλη, την αιώνια, τότε πως μπορούμε να αποδεχόμαστε εν σιωπή τη γνωμάτευση τριών ιατρών και όχι την απόφαση του Τριαδικού Θεού μας; Μπορούμε να πιστέψουμε τους ιατρούς αυτούς που πιστοποιούν ότι ο ασθενής μας σε λίγο χρόνο θα καταλήξει; Και πως διαπιστώνεται επιστημονικά αυτό, ότι ο χρόνος του ασθενούς είναι "λίγος" ή ότι ο θάνατος είναι "βέβαιος", όταν με την αφαίρεση ενός και μόνο μονού οργάνου (ή με την συγκομιδή όλων των υγιών του οργάνων και ιστών) πεθαίνει και μάλιστα βιαίως; Αλήθεια, για εμάς τους ορθοδόξους υπερισχύει το θέλημα των άλλων ή το θέλημα του Θεού; Κι αν πιστεύουμε ότι η ψυχή από το σώμα χωρίζεται "θείω βουλήματι" πώς γίνεται να υπογράφουμε ως γονείς τον φόνο του παιδιού μας, και ως αδελφός του αδελφού μας; Δεν μας φτάνουν οι χιλιάδες φόνοι ανυπεράσπιστων νηπίων για τους οποίους πάψαμε να αγωνιζόμαστε οι Χριστανοί, οι προοδευτικοί και δημοκράτες, και θέλουμε στους καταλόγους αυτούς των φονευθέντων να προστεθούν και οι ανυπεράσπιστοι ασθενείς; Αυτή είναι η φύλαξη του νόμου του Θεού;
Διήγηση 2η: Το οδοιπορικό μας στο ωραίο μοναστήρι της Γουμένισσας συναντά την ιστορία ενός προσκυνητή που προ καιρού ήταν "εγκεφαλικά νεκρός". Ο Ηγούμενος του μοναστηριού, μας είπε σχετικά πως προσεύχονταν για ένα νεαρό παιδί που πάλευε στο κρεβάτι κάποιας Μονάδας Εντατικής Θεραπείας. Οι ιατροί ήθελαν τα τελειώνουν με την υπόθεση αυτή και ζητούσαν από τον πατέρα του παιδιού να υπογράψει! Αυτός τους έλεγε πως δεν υπογράφει, και το παιδί που ήταν στο κρεβάτι έκραζε: "Μπράβο μπαμπά, μπράβο μπαμπά". Φοβερό! Ο Ηγούμενος, μας είπε πως ο νέος συνήλθε μία των ημερών, ότι έφτασε ως προσκυνητής στο μοναστήρι, την πρώτη φορά με πατερίτσες, και τη δεύτερη εντελώς υγιής, προς δόξαν Θεού"
Διήγηση 3η: Το απόγευμα στο αντρικό μοναστήρι της Γουμένισσας μα το πρωί σε γυναικείο της Φλώρινας. Το ίδιο πάντα θέμα αλλ' εδώ η ιστορία έχει την εξής τροπή: Η Ηγουμένη αναφέρθηκε σε μια γνωστή της από ένα μεγάλο νησί του κεντρικού Αιγαίου απ΄όπου ξεκίνησαν για την Αθήνα λόγω αποβολής. Όταν όλα τελείωσαν, η ασθενής μητέρα πήρε τη γερόντισσα να την ευχαριστήσει για τις προσευχές της συνοδείας της. Στο τέλος η Ηγουμένη της λέγει: "Και το παιδί;". Ποιό παιδί, της απαντάει από το νοσοκομείο η πονεμένη μάνα. "Το παιδί, της λέγει, να πάρεις το παιδί μαζί σου, να ζητήσεις να σου δώσουν το άψυχο σωματάκι του"!
Αδελφέ μου, και σένα που σου λένε πως το νεφρό σου προσβλήθηκε από καρκίνο και πρέπει σήμερα να αφαιρεθεί, πες τους: Το νεφρό μου το θέλω στο χέρι μου για να το παραδώσω στον Κύριό μου και στο χώμα επειδή πιστεύω στην ανάσταση νεκρών σωμάτων. Αμήν.
Χριστός Ανέστη.
Δημήτριος Β. Εμμανουήλ, Εκπαιδευτικός ΠΕ11
[3] Παρέμβαση (προσωπική εμπειρία) του κ. Δημητρίου Τσαντήλα, καθηγητή της Χειρουργικής του Α.Π.Θ., στην εκδήλωση για την Ενημέρωση για τις Μεταμοσχεύσεις. (https://www.dimokratianews.gr/content/44565/egklima-tis-epistimis-na-theorei-klinika-nekroys-osoys-den-einai)