«Ενάντια στη θρησκεία» και ενάντια εις τους Ιερούς Κανόνας; (Παναγιώτης Μπούμης, Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών)
Προ καιρού είχα από συνάδελφο Διδάκτορα Θεολογίας κάποια τηλεφωνική πρόκληση σχετικά με το βιβλίο του κ. Χρ. Γιανναρά (Γ) «Ενάντια στη θρησκεία» (Αθήνα 2006), το οποίο αναφέρεται και στους ι. κανόνες. Έτσι και μετά από κάποια μικρή συζήτηση, που είχα με τον ίδιο τον κ. Γ. και τρεις – τέσσερεις άλλους εκκλησιαζομένους σε Ναό των Αθηνών και στο «αρχονταρίκι-υπερώον» του την 14.1.2007 θεώρησα σκόπιμο, ή μάλλον απαραίτητο να προβώ και γραπτώς σε μερικές διευκρινήσεις επί των ιερών κανόνων. Νομίζω ότι αυτές είναι χρήσιμες, προκειμένου να βοηθήσουν στην άρση ωρισμένων παρεξηγήσεων και ως προς αυτούς τους ι. κανόνες, αλλά και μεταξύ των πιστών Χριστιανών.
Θεωρώ τον εαυτό μου υποχρεωμένο όχι μόνο προς τους αναγνώστες των εν λόγω βιβλίων μετά την τηλεφωνική – συναδελφική πρόκληση – πρόσκληση να βοηθήσει στη διάλυση πιθανών παρεξηγήσεων ή σκανδαλισμών, αλλά και προς τον ίδιο το φίλο συγγραφέα αυτού του βιβλίου, ώστε να θέσω υπ’ όψει του και τα συμπεράσματα πολλών σχετικών μου επιστημονικών ερευνών και ενασχολήσεων με την ελπίδα κάποιας ουσιαστικότερης, έστω μελλοντικώς, προσεγγίσεώς μας και συμφωνίας μας.
Δεν θα υπάρχει νομίζω αντίρρηση, τουλάχιστον ουσιώδης, και από τους ασχολουμένους αμέσως ή εμμέσως με τα θέματα της φιλοσοφίας και της θρησκείας, ότι και η φιλοσοφία, εφ’ όσον αναζητεί με τις δυνάμεις του ανθρώπου το θείο, το Θεό, είναι ένα είδος Θρησκείας. Αντιθέτως η Χριστιανική διδασκαλία και μάλιστα η Ορθόδοξη Χριστιανική, εφ’ όσον ασχολείται με την παραδοθείσα αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους, δεν είναι «θρησκεία», αλλά είναι προφητεία, πίστη, παράδοση, διδασκαλία, χωρίς αυτό να της στερεί το δικαίωμα να λέγεται και θρησκεία. Τα αυτά ισχύουν mutatis mutandis και για τη Χριστιανική Θεολογία. Εδώ μας έρχεται στο νου κάτι που είχε πει ο αείμνηστος και σεβαστός καθηγητής Νικόλαος Νησιώτης, ότι δηλ. Θεολογία είναι σχόλιο στην προφητεία.
Και θέτουμε το ερώτημα εν συνεχεία: Μήπως ισχύει κάτι το ανάλογο και για τα πράγματα – κανόνες της εκκλησίας, τα οποία έχουν θεσπισθεί ή διατυπωθεί βάσει της διδασκαλίας της Αγ. Γραφής από τις αυθεντικές Οικουμενικές Συνόδους; Μήπως πρέπει να έχουμε υπ’ όψει μας, προκειμένου να κρίνουμε αντικειμενικά και όχι υποκειμενικά, αυτά τα οποία λέει ο Μεγ. Βασίλειος κατατοπιστικά (ςα’ καν.); «Των εν τη Εκκλησία πεφυλαγμένων δογμάτων και κηρυγμάτων, τα μεν εκ της εγγράφου διδασκαλίας (Αγ. Γραφής) έχομεν, τα δε εκ της των Αποστόλων παραδόσεως διαδοθέντα ημίν εν μυστηρίω παραδεξάμεθα· άπερ αμφότερα την αυτήν ισχύν έχει, προς την ευσέβειαν (ορθοδοξίαν – ορθοπραξίαν)· και τούτοις ουδείς αντερεί, όστις γε καν κατά μικρόν γουν θεσμών εκκλησιαστικών πεπείραται».
Τα δόγματα – κηρύγματα, λοιπόν, της Εκκλησίας περιλαμβάνουν μέρος της εν Χριστώ Αποκαλύψεως και της εν Αγίω Πνεύματι αποστολικής παραδόσεως σε μία αλάθητη – ορθή διατύπωσή τους. Γιατί να τα περιφρονούμε ή να τα υποτιμούμε;
Αυτά τα ελάχιστα νομίζω ότι θα αρκούσαν και για τη διάκριση περαιτέρω μεταξύ Χριστιανικής Εκκλησίας και οιασδήποτε άλλης θρησκείας ή θρησκευτικής συνάξεως, αν δεν ήταν απαραίτητο να προσθέσουμε και τα εξής προς ολοκλήρωσή τους και ορθή εκτίμησή τους. Διαβάστε ολόκληρη την βιβλιοκριτική πατώντας εδώ
(Πηγή: "Ορθόδοξος Τύπος" 20-27/4/2007 & 4-11-18/5/2007)