Απάντηση του π.Νικολάου Μανώλη στην εξώδικη διαμαρτυρία του μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής
Γράφει ὁ π. Νικόλαος Μανώλης
Ὁ μητροπολίτης Μαρωνείας καί Κομοτηνῆς κ. Παντελεήμων μοῦ ἀπέστειλε ἐξώδικη ἐπιστολή, ἀπαιτώντας τήν ἀπόσυρση συγκεκριμένης ἀνάρτησης μου, καθώς καί τή δημόσια συγγνώμη ἐκ μέρους μου πρός τό πρόσωπό του, ἐπειδή θίχτηκε ἀπό τή δημοσίευσή μου μέ τίτλο: «ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: ἔγγραφο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ὁρίζει νά τελοῦνται οἱ μεικτοί γάμοι χωρίς διάκριση».
Παρά τό γεγονός ὅτι ἡ ἀνάρτηση δέν εἶναι ψευδής, δυσφημιστική ἤ συκοφαντική πρός τό πρόσωπο τοῦ μητροπολίτη Μαρωνείας, ἀφαίρεσα τήν ἐν λόγῳ ἀνάρτηση ἀπό τό ἱστολόγιό μου, πρός ἀνάπαυση τοῦ λογισμοῦ του, λυπούμενος γιά τήν παρανόηση τῶν γραφομένων μου.
Ἡ παρανόηση αὐτή, κατά πάσα πιθανότητα, ὁδήγησε τό μητροπολίτη νά μεταχειριστεῖ μιά ἐπιθετική καί ἐκφοβιστική ἐνέργεια, ὅπως εἶναι ἡ ἀποστολή ἐξώδικου. Κατά τήν ἐποχή τῆς δεσποτοκρατίας καί τῆς κατάχρησης ἐξουσίας, εἶναι καλό νά ἀποφεύγονται τέτοιες ἐνέργειες, εἰδικά ἀπό τούς μητροπολίτες. Πῶς πρέπει νά αἰσθάνεται ἕνας ἱερέας, ὅταν ὁ μητροπολίτης ἀπευθύνεται πρός αὐτόν μέ ἐξώδικα καί ἀπειλές μηνύσεων; Δέ θά πρέπει νά ξεχνᾶμε ἐπίσης ὅτι ὑπάρχει πληθώρα ἀπαγορεύσεων, βάσει τοῦ κανονικοῦ δικαίου, πού ὁρίζουν ὅτι οἱ μητροπολίτες καί γενικότερα οἱ ἱερωμένοι δέν ἔχουν τό δικαίωμα νά μεταχειρίζονται τά ἔνδικα μέσα τῆς πολιτείας.
Θά μποροῦσε ὁ κ. Παντελεήμων νά ἐπικοινωνήσει μαζί μου, ἔστω μέσῳ συνεργάτη του ἤ μέσῳ μηνύματος στήν ἠλεκτρονική μου διεύθυνση, ὥστε νά μοῦ γνωστοποιήσει τήν ἐνόχλησή του. Ἡ ἱκανοποίηση τοῦ αἰτήματός του θά ἦταν ἄμεση. Ἤ θά μποροῦσε νά χρησιμοποιήσει τό διαδεδομένο τρόπο, τῆς ἀνακοίνωσης τῆς Ἱ. Μητρόπολης, μέ τήν ὁποία νά διαψεύδει τό δημοσίευμα, ἄν αἰσθάνεται ὅτι ἔλαβε διαστάσεις.
Ὡς γνωστόν ἡ συγγνώμη, ὅπως καί ἡ συγχώρεση, εἶναι ἀναπόσπαστα χαρακτηριστικά στήν Ὀρθοδοξία· ἐντούτοις δυσκολεύομαι νά βρῶ τό λόγο νά προβῶ σέ δημόσια δήλωση συγγνώμης, ὅπως ζητᾶ ὁ μητροπολίτης, γιατί οὔτε ανακριβεῖς οὔτε ψευδεῖς ἰσχυρισμούς πρός τό πρόσωπό του μεταχειρίστηκα. Γιά τό μόνο πού θά ἤθελα νά ζητήσω συγγνώμη εἶναι γιά τό μερικῶς ἐλλιπές ρεπορτάζ ἀπό τό ὁποῖο δέν προέκυψε ἡ πληροφόρηση γιά “ἔλλειψη ἄλλων πρόσθετων δικαιολογητικῶν τέλεσης μεικτοῦ γάμου”. Αὐτό ὅμως ἀφορᾶ τή διαδικασία ἐνημέρωσης τοῦ ρεπορτάζ, τίς διασταυρωμένες πληροφορίες καί ὄχι τήν ὁποιαδήποτε μομφή ἤ προσβολή στό πρόσωπο τοῦ μητροπολίτη. Ἄλλωστε σημειώνω στό δημοσίευμα συγκεκριμένα: “Λοιπόν, αὐτό τό νέο γιά τό ἔγγραφο ἀπό τήν Ἀθήνα, ἄν εἶναι ἔτσι…, θά ἐπεκταθεῖ καί σέ ἄλλα. Τό ρεπορτάζ τρέχει…”
Ἄν ὁ μητροπολίτης Μαρωνείας διαβάσει προσεκτικά τό κείμενο τῆς ἀνάρτησής μου, θά διαπιστώσει ὅτι δέν ἔχει αὐτόν ὡς ἀποδέκτη, ἀλλά τήν ἀρχή πού φέρεται νά συνέταξε τό 163 ἔγγραφο, δηλαδή κατά πάσα πιθανότητα τήν Ἱερά Σύνοδο. Ἀδίκως λοιπόν αἰσθάνεται ἀδικημένος καί συκοφαντημένος ὁ μητροπολίτης. Ἡ μόνη ἀναφορά τοῦ δημοσιεύματος στό πρόσωπό του ἦταν ἡ φράση: “Μέ ἐνημέρωσαν πώς πρόσφατα, σέ ἱερατική σύναξη ὁ μητροπολίτης Μαρωνείας καί Κομοτηνῆς Παντελεήμων Μουτάφης, πού εἶναι καί συνοδικός, εἶπε στούς ἱερεῖς του ὅτι ἔχει ἔρθει ἔγγραφο ἀπό τήν Ἀθήνα, πού ὁρίζει σέ περιπτώσεις μεικτῶν γάμων νά μή ζητᾶμε πρόσθετα δικαιολογητικά καί νά τελοῦνται χωρίς διάκριση, ὅ,τι δόγμα καί ἄν εἶναι ὁ ἑτερόδοξος! ” Ἡ φράση ὅμως αὐτή ἀφορᾶ τὀ περιεχόμενο τοῦ ἐγγράφου καί ὄχι τό πρόσωπο ἤ τή θέση τοῦ μητροπολίτη. Ὅπως ὅμως γίνεται γνωστό ἀπό τό ἐξώδικο, ὁ μητροπολίτης ὄντως κοινοποίησε στούς ἐφημέριους τῆς μητρόπολής του, βάσει τοῦ 1308/12-07-2019 μητροπολιτικοῦ ἐγγράφου, ἐγκύκλιο σημείωμα ὑπ. ἀρίθμ. 163, πού αφορᾶ τήν τέλεση μεικτῶν γάμων. Αὐτό δέν ἀπέχει πολύ ἀπό τό ρεπορτάζ! Παραθέτω στό τέλος ἕνα ἀπόσπασμα τοῦ ἐξώδικου πρός ἐπικύρωση τῶν ἀνωτέρω. (Γιά τή δημοσίευση ὁλόκληρης τῆς ἐξώδικης διαμαρτυρίας ἐπιφυλάσσομαι).
Σχετικά μέ τό ἐγκύκλιο σημείωμα μέ ἀριθμό 163, ἐπειδή οὔτε στό ἐξώδικο γίνεται γνωστό ποιά εἶναι ἡ ἀρχή πού τό ἐξέδωσε, παρακαλοῦμε τόν σεβασμιώτατο νά μᾶς ὰποστείλει πρός δημοσίευση τήν ἐν λόγῳ ἐγκύκλιο 163, ἀπόσπασμα τῆς ὁποίας φέρεται νά χρησιμοποιεῖ στό ἐξώδικό του, γιά νά δοῦμε ἄν πράγματι ἐπαναλαμβάνονται τά κακῶς κείμενα περί τῶν μεικτῶν γάμων, πού ἴσχυαν μέχρι σήμερα ἤ προστέθηκαν καί ἄλλα μετά τήν Ψευδοσύνοδο. Στήν ἐπίμαχη ἀνάρτηση ἄλλωστε, σχετικά μέ αὐτό, ἔγραφα: “Ποιός τό ὑπογράφει; Θά τό μάθουμε. Ὡς γνωστόν, στό Κολυμπάρι ἀποφάσισε ἡ Ψευδοσύνοδος νά ἀφήνουν τούς μεικτούς γάμους στήν κρίση τῆς ἑκάστοτε ἐπισκοπῆς…”
Εὐχῆς ἔργον θά ἦταν, καί ἴσως νά περιμέναμε ἀπό τό μητροπολίτη Μαρωνείας, νά σταθεῖ ἐμπόδιο στή διάδοση τῆς οἰκουμενιστικῆς αὐτῆς ἐγκυκλίου καί νά βρεῖ τή γενναιότητα νά ἀντισταθεῖ στήν τέλεση μεικτῶν γάμων, χωρίς τήν αὐτονόητη προϋπόθεση νά βαπτιστεῖ ὀρθόδοξα ὁ αἱρετικός. Ἄλλωστε θά μποροῦσε νά στηριχτεῖ μιά τέτοια ὁμολογιακή ἐνέργεια στήν πληθώρα τῶν Ἱερῶν Κανόνων πού ἀπαγορεύουν ἀπολύτως τούς μεικτούς γάμους.
Πρέπει ὅμως νά παραδεχτοῦμε πώς δέν καινοτομεῖ ὁ μητροπολίτης μέ τήν κοινοποίηση αὐτοῦ τοῦ ἐγγράφου στούς ἐφημέριούς του. Ἡ ἅλωση τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος, πού ἐπῆλθε μέ τήν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, μᾶς κάνει ὅλους νά μήν ἀντιδροῦμε σέ τέτοιες ἀποφάσεις καί νά τίς θεωροῦμε φυσιολογικές. Ἄλλωστε μέ ἄξονα τήν αἵρεση τῆς βαπτισματικῆς θεολογίας, ἐδῶ καί πολλές δεκαετίες εἰσήχθη στήν ἀνατολή ἡ συνήθεια τῶν μεικτῶν γάμων, πού εἶναι ἔμπρακτος Οἰκουμενισμός. Ἅπαντες ἀναπαύουν τή συνείδησή τους στήν προϋπόθεση τῶν μεικτῶν γάμων ὅτι τά παιδιά πού θά γεννηθοῦν ἀπό τό γάμο αὐτό, θά βαπτισθοῦν καί θά ἀνατραφοῦν κατά τό Ἀνατολικό Ὀρθόδοξο Δόγμα. Αὐταπατώμεθα ὅμως, ἄν νομίζουμε ὅτι βοηθᾶμε τίς ψυχές τους. Τά παιδιά μεικτῶν γάμων εἶναι φύσει καί θέσει ἀδύνατο νά βιώσουν τή μοναδικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, ζώντας μέ ἕνα γονιό ἀβάπτιστο αἱρετικό. Τό διαπιστώνουμε στά παιδιά Ἑλλήνων μεταναστῶν πού ἔκαναν μεικτούς γάμους.
Ὑπενθυμίζουμε ὅτι ἡ οἰκονομία, ὅταν καί ὅπου ἐφαρμόζεται ἀντί τῆς ἀκρίβειας, δέν εἶναι μόνιμη στήν Ἐκκλησία, ἀλλά μέτρο πρόσκαιρο καί περιορισμένης ἔκτασης ἤ μόνον σέ προσωπικό ἐπίπεδο ἐφαρμοζόμενο – ἀλλιῶς καθίσταται παρανομία. Ἰδού καί οἱ ἐξῆς σημαντικές διαπιστώσεις τοῦ ὁμότιμου Καθηγητῆ τῆς Δογματικῆς κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, γιά τίς περί Γάμου ἀποφάσεις τοῦ Κολυμπαρίου : «Στό Κείμενο γιά «Τό Μυστήριον τοῦ Γάμου καί τά Κωλύματα αὐτοῦ», δέν θά ἐπαναλάβω, ὅσα σχετικά ἔγραψα στήν πρώτη μου Ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Σύνοδο, στίς 3-2-2016, γιά νά μή Σᾶς κουράζω. Θά προσθέσω μόνο, ὅτι, ἐνῶ ὁ 72ος Κανόνας τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, θέτει τίς ἐκκλησιολογικές–δογματικές προϋποθέσεις γιά τήν ὕπαρξη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, ἡ ἀπόφαση τῆς «Διασκέψεως» τῶν Ἀρχιερέων στό Κολυμπάρι τῆς Κρήτης -ὅλως ἀντι-Κανονικῶς καί ἀναρμοδίως- δίνει την δυνατότητα στίς Τοπικές Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες νά ἀποκλίνουν ἀπό τήν περί τῶν μυστηρίων δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. Συγκεκριμένα, ἡ προταθεῖσα εἰσήγηση τῶν μικτῶν γάμων ὡς οἰκονομία -πέρα ἀπό τήν ἀντικανονικότητα καί τήν παρανομία της, ἀλλά καί τό ὀξύμωρο τῆς σχετικοποιήσεως ἑνός Κανόνα (72) Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Πενθέκτης) ἀπό ἥσσονα «Σύνοδο», στήν ὁποία παραπέμπει τό θέμα- εἶναι ἄκρως ἀθεολόγητη, ἐκκλησιολογικῶς. Γι’ αὐτό, ἄλλωστε, συνιστᾶται αὐστηρῶς ἀπό τόν 72ο Κανόνα ἡ ἀκύρωση καί ἡ διάλυση αὐτοῦ τοῦ γάμου, ὡς παράνομη ἐκκλησιολογικῶς συμβίωση. Ἡ περαιτέρω μάλιστα θεολογική τεκμηρίωση τοῦ Κανόνα, δέν ἀφήνει καθόλου περιθώρια γιά ὁποιαδήποτε οἰκονομία. «Οὐ γάρ χρή τά ἄμικτα μιγνῦναι», σημειώνει ὁ Κανόνας, «οὐδέ τῷ προβάτῳ τόν λύκον συμπλέκεσθαι, καί τῇ τοῦ Χριστοῦ μερίδι τόν τῶν ἁμαρτωλῶν κλῆρον· εἰ δε παραβῇ τις τά παρ’ ἡμῶν ὁρισθέντα, ἀφοριζέσθω». Δέν εἰσηγεῖται, δηλαδή, ὁ 72ος Κανόνας οἰκονομία, ἀλλά ἐφιστᾶ τήν προσοχή γιά τήν σοβαρότατη παρανομία. Ἡ παρέκκλιση ἀπό τόν συγκεκριμένο Κανόνα συνιστᾶ σοβαρότατη Κανονική παρανομία καί «παραοικονομία», πού ἔχει, ἐπίσης, σοβαρότατες ἐκκλησιολογικές συνέπειες, ἀφοῦ ἀναμειγνύει τά ἄμικτα σέ «ἄμικτη μίξη», «συμπλέκει» ἐκκλησιολογικῶς τό «πρόβατο» μέ τόν «λύκο» καί τήν «μερίδα» τοῦ Χριστοῦ μέ τόν «κλῆρο» τῶν ἁμαρτωλῶν. Τέτοια, ὅμως, μίξη εἶναι ἐκκλησιολογικῶς ἀδιανόητη καί θεολογικῶς καί πνευματικῶς ἀπαράδεκτη. » (https://www.katanixis.gr/2016/07/blog-post_914.html) ἤ Θεοδρομία ΙΗ΄, 3-4 (Ἰούλιος – Δεκέμβριος 2016) 638ἑ.
Ἡ διαδεδομένη ὅμως καί ἐπικρατούσα αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ στούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, κατά τήν ἄποψή μου, δέν ἀποτελεῖ ἄλλοθι γιά ἐνέργειες σάν αὐτή τοῦ μητροπολίτη Μαρωνείας. Ὁ πιστός λαός ἀναμένει διαφορετικές ἐνέργειες ἀπό τούς μητροπολίτες, πού εἶναι ἐπιφορτισμένοι στή διαφύλαξη τοῦ πατροπαράδοτου σεβάσματος. Προσευχόμαστε καί ἐλπίζουμε νά ἀναδείξει ὁ Κύριος μέσα ἀπό τούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, στήν ἐποχή αὐτή τῆς καταχνιᾶς καί τῆς σκλαβιᾶς, ἐπισκόπους παλικάρια, πού νά μή βάζουν κανένα ἐμπόδιο μπροστά στήν προάσπιση τῆς ἀμώμητης Πίστης. Γιατί ὄχι, αὐτό νά πραγματωθεῖ στό πρόσωπο τοῦ μητροπολίτη Μαρωνείας! Νά ἀποδείξει ὅτι διαθέτει τά φόντα, πράγμα πού τό πιστεύω, νά διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στήν Ἐκκλησία, κατά τήν ἐποχή τῆς ἅλωσής της ἀπό τήν παναίρεση. Θεωρῶ πώς σέ αὐτό μποροῦν νά βοηθήσουν καί οἱ συχνές ἐπισκέψεις του στό Φανάρι καί ἡ οἰκειότητα πού ἔχει μέ τό πρόσωπο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη. Ἴσως νά εἶναι μιά πολύ καλή δυνατότητα νά τόν παρακαλέσει νά σταματήσει νά παρασύρει τό Ποίμνιο στήν ἀπώλεια μέσῳ τοῦ σχίσματος στό Οὐκρανικό, τῶν αἱρετικῶν φιλοπαπικῶν του δράσεων καί τῶν ἀποφάσεων τῆς Ψευδοσυνόδου τῆς Κρήτης. Τό εὐχόμαστε καί ἐλπίζουμε…
