Αποκρυφιστικές προσεγγίσεις στο θέμα της ασθένειας
Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Γεωργόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ
Ο ανθρώπινος πόνος και η ασθένεια υπήρξε πάντα ένα φαινόμενο στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους, που έτυχε πολυμερούς προσέγγισης και ερμηνείας με κύριο παράγοντα φυσικά αντιμετώπισή του την ιατρική επιστήμη. Το πλήθος των παραμέτρων, με τις οποίες συσχετίζεται το πρόβλημα της ασθένειας, υπήρξε η αφορμή ώστε να μη απουσιάσει και μία, δυστυχώς, ποικιλόμορφη αποκρυφιστική προσέγγιση του φαινομένου.
Σήμερα πλήθος αποκρυφιστικών, εσωτεριστικών, γκουρουιστικών κ.ά. ομάδων, πολλές εξ αυτών κομμάτια του παγκόσμιου αντιχριστιανικού μωσαϊκού της «Νέας Εποχής», να χρησιμοποιούν μέσα στις διδασκαλίες τους θέματα, που σχετίζονται με την υγεία. Ο Chr. Grundmann υπογραμμίζει ότι ο όρος «θεραπεία» είναι ένας βασικός όρος στο λεξιλόγιο της Νέας Εποχής [1].
Επικρίνοντας εν πολλοίς τον τρόπο κατανόησης της ασθένειας και του ανθρώπου από τη σύγχρονη ιατρική επιστήμη, αντιτείνουν μία άλλη θεώρηση των πραγμάτων, «ολιστική», όπως τη χαρακτηρίζουν, σύμφωνη με τις αντίστοιχες αντιλήψεις της «Νέας Εποχής» [2].
Στα πλαίσια αυτά διαφημίζονται και προωθούνται από τις ομάδες αυτές διάφορες, ανορθόδοξες «θεραπευτικές» μέθοδοι με έκδηλο το αποκρυφιστικό στοιχείο (π.χ. Εσωτέρα θεραπευτική, Θεοϊατρική, Τα φυλακτά, Κρυσταλλοθεραπεία, Αγγελοθεραπεία).
Μέθοδοι που δεν έχουν καμία απολύτως επιστημονική βάση. Αντιθέτως, αφετηρία εκκίνησης και υπόβαθρο πάνω στο οποίο θεμελιώνονται αυτές οι ανορθόδοξες «θεραπευτικές» μέθοδοι είναι άλλοτε οι δοξασίες θρησκευμάτων της Ανατολής ή άλλοτε και αποκρυφιστικές αντιλήψεις.
Η αποκρυφιστική προσέγγιση της ασθένειας είναι πολύ παλαιά και επεκτείνεται κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Αυτού του είδους την παρουσία ο ίδιος ο χώρος την χαρακτηρίζει ως «Απόκρυφος θεραπευτική» και είναι, κατά τους εκπροσώπους του, «η απόκρυφος γνώσις περί της θεραπείας των σωματικών και ψυχικών και διανοητικών ασθενειών» [3], βασιζόμενη κατά δήλωσή τους, όχι στη γνώση και την μεθοδολογία της επιστημονικής ιατρικής, αλλά μεταξύ των άλλων, στην έρευνα των νόμων «της αλληλεπιδράσεως μεταξύ των ανθρώπων και ύλης, τας δονήσεις, την ενεργητικήν και παλμικήν φύσιν της ύλης και του πνεύματος» [4].
Οι αποκρυφιστικές προσεγγίσεις στο θέμα της ασθένειας θεμελιώνονται εξ ολοκλήρου σε αντιχριστιανικές και αποκρυφιστικές πρακτικές και δοξασίες, έχουν ανορθολογικό χαρακτήρα και στερούνται και της παραμικρής επιστημονικής βάσης.
Στα πλαίσια της αποκρυφιστικής προσέγγισης της ασθένειας είναι σύνηθες το φαινόμενο να χρησιμοποιούνται αναλογίες για πραγματικότητες και μεγέθη του επιστητού μ’ ένα ψευδοεπιστημονικό μανδύα.
Κάποιες αποκρυφιστικού χαρακτήρα «θεραπείες» συνδυάζονται με την ανθρωπολογία της Νέας Εποχής, που έχει υιοθετήσει την ινδουιστική αντίληψη των τσάκρας ή την άπω-ανατολίτικη θρησκευτική θεωρία περί παγκοσμίου ενέργειας.
Σε άλλες δεν απουσιάζει και η πρακτική σύζευξη χριστιανικής ορολογίας με αποκρυφιστικές ερμηνείες στα πλαίσια της θεωρητικής τεκμηρίωσης του τρόπου, με τον οποίο ενεργεί η μέθοδος. Είναι σύνηθες το φαινόμενο σε διάφορες αποκρυφιστικές κινήσεις να γίνεται λόγος για τη δύναμη της προσευχής ως θεραπευτικό μέσο, μόνο που εδώ ο όρος προσευχή δεν νοηματοδοτείται με το χριστιανικό περιεχόμενό του, αλλά ως ένα είδος μαγικής πρακτικής.
Ορισμένες αποκρυφιστικού χαρακτήρα «θεραπείες» προβάλλονται σε διάφορα έντυπα και διαδικτυακούς τόπους, που εντάσσονται στο χώρο της Νέας Εποχής με ένα ελκυστικό λεξιλόγιο ως ουδέτερες «ενεργειακές θεραπείες» ή συμπληρωματικές προς την επιστημονική ιατρική ή άχρωμες θρησκευτικώς, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν αντιεπιστημονικές συνθέσεις με συγκρητιστικά θρησκευτικά στοιχεία και αποκρυφιστικές πρακτικές.
Σημειώσεις:
1. Βλ. Chr. Grundmann, Heilungsverlangen und Heilungssucht, στο Kl. Bannach-K. Rommel (Hrsg), Religiöse Strömungen unserer Zeit. Eine Einführung und Orientienrung, 19914, σ. 80.
2. Βλ. Chr. Grundmann, Heilungsverlangen und Heilungssucht, όπ. π. σσ. 83-84. L. Gassman – M. Kotsch (Hrsg), Kleines Esoterik Handbuch, 2007 σσ. 33-37. Πρβλ. Αθ. Αβραμίδη, Ανορθόδοξες θεραπευτικές μέθοδοι ιατρικώς και εκκλησιαστικώς, 2006, σσ. 32-33.
3. Βλ. Π. Γράβιγγερ, Εγκυκλοπαίδεια Εσωτερισμού και Αποκρύφου Γνώσεως, Τομ. Γ’, σ. 208.
4. Βλ. Βλ. Π. Γράβιγγερ, Εγκυκλοπαίδεια Εσωτερισμού όπ. π., σ. 208.