ΠΟΙΟ ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΘΕΜΑ: Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΘΗΡΙΟΥ ΠΟΥ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Ή ΑΛΛΙΩΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
«Ποτέ άλλοτε στη μεταχριστιανική εποχή δεν έχουμε ζήσει μια τέτοιου είδους ειδωλολατρία όσο με τη σημερινή λατρεία της εικόνος του ανθρώπου. Του φθαρτού ανθρώπου!» (Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ»)
Σήμερα που στα ελληνικά σχολεία διδάσκουν για το "σώμα" και την ταυτότητά του από απόψεως "έμφυλων ταυτοτήτων", αλλά και από βουδιστικής-ινδουϊστικής όπου ο άνθρωπος με διάφορες τεχνικές επιδιώκει να ανακαλύψει ότι ο ίδιος είναι Θεός! καλό είναι να θυμηθούμε τη διδασκαλία της Αγίας Εκκλησίας μας για το βαθύτερο νόημα της εορτής των Χριστουγέννων όπου ο Ιησούς Χριστός ενδύεται την ανθρώπινη σάρκα, εννοείται για να την κάνει αθάνατη και άφθαρτη!
Σήμερα που «Όλος ο κόσμος πλέον είναι προσανατολισμένος, δοσμένος ολοκληρωτικά στη λατρεία του ανθρωπίνου σώματος»[1], και «Όλη η βιομηχανία, η επιστήμη, τα Μέσα, όλη η κατεύθυνση της κοινής γνώμης βρίσκεται απαρεγκλίτως εκεί: στη λατρεία του ανθρωπίνου σώματος, στη δυναστεία της σωματικής εικόνας. Και μάλιστα της γυναικός… (πλέον και του ανδρός)»! καλό είναι να θυμηθούμε τα λόγια του συγγραφέα Γεωργίου Β. Μαυρομάτη που υπάρχουν στο βιβλίο του με τίτλο «ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ», αλλά πιο πριν τα λόγια εκείνα του ιερού Χρυσοστόμου που αποτελούν μερική απάντηση στο ερώτημα: «ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ;»!
Ας αναφέρουμε εξ αρχής την απάντηση του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στο ερώτημα «Τι είναι άνθρωπος;» ώστε να δώσουμε στον αναγνώστη την ευκαιρία να εννοήσει το σοβαρό της υπόθεσης αυτής που ακούει στο όνομα «Σώμα» και αφορά άμεσα ό,τι εορτάσαμε προ ολίγου καιρού, δηλαδή τη «Σάρκωση του Λόγου» αλλά και την «Περιτομή του Κυρίου». Χωρίς την άποψη αυτή του θεοφόρου Πατέρα λίγα θα μπορούσαμε να σκεφτούμε επί του θέματός μας, αλλά, και θα κινδυνεύαμε από το να χαθούμε λόγω του εύρους της υποθέσεως αυτής. Ιδού: «ΔΥΣΚΟΛΟ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ;
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΘΗΡΙΟ, ΑΓΓΕΛΟΣ Ή ΚΑΙ ΘΕΟΣ ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ
«Πες μου, τι τέλος πάντων είναι ο άνθρωπος. Αν κάποιος ερωτηθεί, ‘σε τι διαφέρει από τα άλογα ζώα, πως συμβαίνει να συγγενεύει με τις ουράνιες δυνάμεις, σε ποιο σημείο τελειότητας μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος’; Μήπως θα μπορέσει αυτός που ρωτήθηκε να απαντήσει αμέσως; Εγώ τουλάχιστον νομίζω ότι δεν μπορεί. Ό,τι συμβαίνει με κάθε άλλο υλικό σώμα, το ίδιο συμβαίνει και με τον άνθρωπο. Έχει μεν ως άνθρωπος υλική υπόσταση, μπορεί όμως να γίνει και άγγελος και θηρίο. Και γιατί λέω άγγελος, αφού μπορεί να γίνει ακόμη και τέκνο του Θεού; Γιατί ο ίδιος ο Θεός λέει: «Εγώ είπα ότι είστε θεοί κατά χάριν και παιδιά του Υψίστου» (Ψαλμ. 81, 6). Το σπουδαιότερο μάλιστα από όλα είναι, ότι ο ίδιος ο άνθρωπος έχει στα χέρια του την εξουσία να γίνει και θεός και άγγελος και τέκνο θεού» [2]
«Το βαθύτερο νόημα της Γεννήσεως του Χριστού μας…» (Γεωργίου Β. Μαυρομάτη)
«Το βαθύτερο νόημα της Γεννήσεως του Χριστού μας το διατυπώνουν, ποιοι άλλοι παρά οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, οι Πνευματοφόροι, τα πάγχρυσα στόματα του Λόγου. Και το διατυπώνουν, όχι σαν μια θεωρία ή σαν μια διδασκαλία, αλλά επειδή έζησαν το γεγονός αυτό, όπως και όλα τα σωτηριολογικά γεγονότα.
Ο μικρός χώρος του βιβλίου δε μας επιτρέπει να παραθέσουμε όλες τις θαυμάσιες διατυπώσεις των Πατέρων μας, που ευφραίνουν την καρδιά του πιστού. Θα περιοριστούμε μόνο σε αποσπάσματα τεσσάρων από τους μεγάλους Πατέρες. Του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, του αγίου Αθανασίου του Μεγάλου, του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού και του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
Ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος λέει πως ο Χριστός ενδύεται την ανθρώπινη σάρκα για να την κάνει αθάνατη και άφθαρτη: «Και αφού τιμωρήθηκε (ο άνθρωπος) προηγουμένως για τα πολλά αμαρτήματα (από τα οποία φύτρωσε η ρίζα της κακίας) από διάφορες αιτίες και κατά διαφόρους τρόπους, με τον λόγο, τον νόμο, τους προφήτες, τις ευεργεσίες, τις απειλές, τις τιμωρίες, τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές, τους πολέμους, τις νίκες, τις ήττες, τα σημεία από τον ουρανό, τα σημεία από τον αέρα, τη γη και τη θάλασσα, με τις ανέλπιστες μεταβολές ανθρώπων, πόλεων και λαών, πράγματα τα οποία είχαν σκοπό στο να εξαφανιστεί η κακία, έχει ανάγκη τελικά από κάποιο πιο ισχυρό φάρμακο για τις φοβερότερες ασθένειες. Δηλαδή, τις αδελφοκτονίες, τις μοιχείες, τις επιορκίες, τις ανώμαλες επιθυμίες, και το χειρότερο και μεγαλύτερο από όλα τα κακά, την ειδωλολατρεία και την μετατόπιση της προσκυνήσεως από τον δημιουργό στα δημιουργήματα…» [3]
Και συνεχίζει: «Και επειδή είχε ανάγκη από μεγαλύτερη βοήθεια, του δίδεται και τέτοια βοήθεια. Και η βοήθεια αυτή ήταν ο Ίδιος ο Λόγος του Θεού, ο προαιώνιος, ο αόρατος, Αυτός που δεν μπορεί να περιοριστεί, ο ασώματος, η αρχή που προέρχεται από την αρχή, το φως που προέρχεται από το φως, η πηγή της αθανασίας και της ζωής, το αντίγραφο του πρωτοτύπου κάλλους, η αναλλοίωτη σφραγίδα, η απαράλλακτη εικόνα, ο όρος και ο Λόγος του Πατέρα. Αυτός έρχεται στην ίδια την εικόνα Του (τον άνθρωπο), ντύνεται με σάρκα για χάρη της σάρκας και με πνευματική ψυχή για χάρη της ψυχής μου, καθαρίζοντας έτσι το όμοιο με το όμοιό του και γίνεται σε όλα τέλειος άνθρωπος, εκτός από την αμαρτία (Εβρ. δ’ 15). Γεννήθηκε μεν από Παρθένο, της οποίας το σώμα και η ψυχή είχε καθαριστεί από πριν από το Πνεύμα (διότι έπρεπε μεν και να τιμηθεί η γέννηση αλλά και να προτιμηθεί η παρθενία), παρέμεινε όμως Θεός και αφού προσέλαβε την ανθρώπινη φύση. Και έγινε ένα από τα δύο αντίθετα. Από τη σάρκα δηλαδή και από το Πνεύμα, από τα οποία το ένα μεν έκανε το άλλο Θεό, ενώ το άλλο έγινε Θεός. Πόσο αξιοθαύμαστη, αλήθεια, είναι η νέα ένωση! Πόσο παράδοξη η σύνθεση! Αυτός που πάντα υπάρχει (ο Ών), δημιουργείται, πλάθεται ο αδημιούργητος, περιορίζεται ο απεριόριστος δια μέσου της πνευματικής ψυχής, η οποία μεσιτεύει στη θεότητα και δια μέσου της υλικής φύσεως της σάρκας. Εκείνος, που δίνει τον πλούτο, γίνεται φτωχός. Διότι γίνεται φτωχός, καθότι παίρνει τη σάρκα μου, για να γίνω εγώ πλούσιος με τη θεότητά Του. Εκείνος, που είναι πλήρης, αδειάζει. Διότι, αδειάζει από τη δόξα Του για λίγο καιρό, για να γευθώ εγώ την πληρότητά Του. Ποιος είναι ο πλούτος της αγαθότητας; Ποιο είναι το μυστήριο, που με περιβάλλει; Πήρα τη θεία εικόνα και δεν τη φύλαξα. Παίρνει τη σάρκα μου, για να διατηρήσει την εικόνα, αλλά και για να κρίνει αθάνατη τη σάρκα. Έρχεται σε δεύτερη επικοινωνία πολύ πιο παράδοξη από την πρώτη, καθόσον τότε μεν έδωσε το καλύτερο (= το «κατ’ εικόνα») και τώρα παίρνει το χειρότερο (= τη σάρκα). Αυτό είναι ακόμη πιο ταιριαστό στο Θεό, αυτό είναι, για όσους διαθέτουν κρίση, ακόμη πιο αψηλό» (Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγος ΛΗ’ Εις τα Θεοφάνεια, είγουν γενέθλια του Σωτήρος, 13, ΕΠΕ 5, σελ. 57-61) [3]
(Συνεχίζεται)
Δ.Β.Ε.
Πτολεμαΐδα 12/1/2020
[1] ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «Ο ΣΩΤΗΡ» ΕΤΟΣ 58ο – 15 Ιουλίου 2017 – Τεύχος 2159 «Ποια η ρίζα των εκφυλιστικών παθών;»
[2] Εις Πράξ. Ομιλ. ΑΒ’, 3, ΕΠΕ 16Α.260-262-MG 60, 238
[3] «ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ», ΓΕΩΡΓΙΟΥ Β. ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΤΕΡΤΙΟΣ», Β’ ΕΚΔΟΣΗ, ΣΕΛ. 61-64