ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΡΟΥ “ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΗ” ΑΠΟ ΙΕΡΕΙΣ, ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Αγαπητοί αδελφοί,
σταθμό στην ιστορία της Αποτείχισης – που γράφεται επί των ημερών μας λόγω της ψευδοσυνόδου της Κρήτης και όχι μόνο – αποτελεί η δημοσιευμένη εργασία του π. Άγγελου Αγγελακόπουλου με τίτλο: «ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙΣ: “ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Η΄ ΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΚΤΙΣΙΜΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΙΡΕΤΙΖΟΝΤΑ ΕΠΙΣΚΟΠΟ;» [1].
Η εν λόγω δημοσίευση βάζει τα εκκλησιαστικά πράγματα σε μία τάξη, αποκαθιστά την αλήθεια και διαλύει τις παρεξηγήσεις. Επιπλέον δε, δημιουργεί τις προϋποθέσεις εκείνες ώστε ο κάθε καλοπροαίρετος και ταπεινός άνθρωπος ως άλλος σκυταλοδρόμος να παραλάβει και να μεταφέρει με ασφαλή τρόπο τις χειροπιαστές αλήθειες, τις τόσο σοφές και ταυτόχρονα απλές και κατανοητές εξηγήσεις και ερμηνείες του π. Άγγελου τις σχετικές με την θεωρία και πράξη- εφαρμογή ενός ιερού Κανόνα (15ος της ΑΒ Συνόδου) της Αγίας Ανατολικής Εκκλησία μας.
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγει πως δεν πρέπει εξαιτίας της προσωπικής μας αμέλειας να νοθεύουμε τον λόγο του Θεού και έτσι να γινόμαστε υπόδικοι μαζί με τις παραβάσεις των ευαγγελικών εντολών και για την παρερμηνεία τόσο του λόγου του Ευαγγελίου όσο και του Πηδαλίου. Λέγει: «Πολλοί εσμεν οι λέγοντες, ολίγοι δε οι ποιούντες· αλλ’ ουν τον λόγον του Θεού ουδείς ώφειλε νοθεύειν δια την ιδίαν αμέλειαν, αλλ’ ομολογείν μεν την εαυτού ασθένειαν, μη αποκρύπτειν δε την του Θεού αλήθειαν. Ίνα μη υπόδικοι γενώμεθα, μετά της των εντολών παραβάσεων, και της του λόγου του Θεού παρεξηγήσεως» [2] (σελ. 22).
Καλό είναι στο σημείο αυτό να μνημονεύσουμε τις δύο βασικές αιτίες συγγραφής του Πηδαλίου από τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη και των συν αυτώ. Ως γνωστό εντός του Πηδαλίου συμπεριλαμβάνονται οι ιεροί Κανόνες, δηλαδή, «και οι ψήφοι, και οι αποφάσεις, τόσον των Αποστόλων, όσον και των οικουμενικών, και τοπικών συνόδων, και των κατά μέρος αγίων Πατέρων» [2].
«Τούτο-γράφουν- εστάθη η πρώτη και καθολική αίτια που παρεκίνησε ημάς, αδελφοί, να έλθωμεν εις την εγχείρησιν της παρούσης βίβλου (ενν. του Πηδαλίου)» [2] (σελ. 11)… Αυτό που συμπερασματικά τονίζουν είναι ότι οι κήρυκες του λόγου του Θεού δεν πρέπει να ομιλούν ή να γράφουν με γλώσσα μόνο (αρχαία) Ελληνικήν γιατί έτσι ωφελούν μόνο τους πεπαιδευμένους και σοφούς αλλά να μεταχειρίζονται και γλώσσα απλοϊκή «ίνα δι’ αυτής ωφελούν και τους ασόφους, και απλοϊκούς αδελφούς» [2] (σελ.11). Διευκρινίζεται έτσι πως οι απλοϊκοί ωφελούνται όταν απλουστεύονται οι ιεροί κανόνες μέσω της ερμηνείας και εξήγησης * αυτών, ενώ οι μορφωμένοι, όταν έγκαιρα (πριν δηλαδή διατυπώσουν δημόσια οποιοδήποτε ερμηνευτικό τους συμπέρασμα) και έγκυρα ενημερωθούν για την άποψη και θέση των παλαιών σοφών έναντι των Κανόνων!
*Πριν αναφερθούμε στην δεύτερη αιτία συγγραφής του Πηδαλίου καλό και ωφέλιμο είναι να παραθέσουμε αυτούσια την υποσημείωση Νο 1 που σχετίζεται με τη λέξη «εξήγησιν». Οι παρακάτω γραμμές αναδεικνύουν ένα βαθύ πρόβλημα εν τη Εκκλησία και αποτελούν απάντηση προς όλους εκείνους τους ιεροκήρυκες του καιρού μας που υποστηρίζουν πως «αν είσαι οικοδόμος μίλα για οικοδομές, αν είσαι ηλεκτρολόγος για ηλεκτρικές εγκαταστάσεις…, και μόνο αν είσαι θεολόγος! για θεολογικά και εκκλησιαστικά-κανονικά ζητήματα».
Σε όσους λοιπόν τον καιρό εκείνο υποστήριζαν ότι οι ιεροί Κανόνες δεν πρέπει να εξηγούνται, οι συγγραφείς του εν λόγω ιερού βιβλίου απαντούν: «Εντεύθεν δείκνυται πόσον είναι ψυχρός, πόσον μάταιος, και πόσον άλογος ο λόγος τινών, ήγουν, ότι οι θείοι Κανόνες δεν πρέπει να εξηγούνται εις το απλούν. Τι λέγεις, άνθρωπε, οποίος και αν ήσαι ο ταύτα λέγων; και είναι δίκαιον, οι θείοι και ιεροί Κανόνες να ήναι μεταφρασμένοι μεν εις τα αραβικά, εις τα συριακά, εις τα αιθιοπικά, και να είναι εξηγημένοι εις τα λατινικά, ιταλικά, σλαβωνικά, αγγλικά, και σχεδόν, κάθε γένος των καλουμένων χριστιανών, είναι δίκαιον να έχη τους ιερούς Κανόνας τούτους μεταφρασμένους εις την γλώσσαν του, μόνον δε το γένος των ορθοδόξων Ανατολικών Γραικών, μέσα εις του οποίου τα σύνορα, και αι σύνοδοι συνεκροτήθησαν, και οι πατέρες των Κανόνων εξήνθησαν, και οι εξηγηταί τούτων εβλάστησαν, είναι δίκαιον, λέγω, μόνον τούτο το γένος να στερήται και να μη έχη τους θείους Κανόνας μεταφρασμένους εις την ιδίαν γλώσσάν του; και αν το εδικόν μας γένος είχε πρότερον τους Κανόνας τούτους ελληνικούς, διατί ήξευρε τα ελληνικά, πως δεν πρέπει το αυτό να έχη και τώρα τους Κανόνας απλούς, διατί πλην μόνα ηξεύρει τα απλά; Ευφήμει, ω άνθρωπε.» [2] (σελ. 11).
Ερχόμαστε στην δεύτερη αιτία συγγραφής του Πηδαλίου.
«Εστάθη -λέγουν- και άλλη μία ειδικωτέρα αιτία, η εφεξής». Και συνεχίζουν: «Δεν υπεφέραμεν, αγαπητοί, να βλέπομεν εις πολλά πολλών πνευματικών χυδαιονομοκάνονα χειρόγραφα, κατακερματισμένους τους θείους τούτους και ιερούς Κανόνας, νενοθευμένους, ψευδεπιγράφους, άλλους αντ’ άλλων, και τας ερμηνείας των εξηγητών αντί των κυρίως Κανόνων εκλαμβανομένας, και το χειρότερον, ότι και τας ερμηνείας ταύτας περιέχοντα, διεφθαρμένας, παρεξηγημένας, και αλλόκοτά τινα και εσφαλμένα διδασκούσας. Εξ ων τι ετίκτετο; Καρπός θανατηφόρος βεβαιότατα, και απωλείας παραίτιος ψυχικής, και εις τους κακούς διορθούντας πνευματικούς, και εις τους κακώς υπ’ αυτών διορθουμένους αμαρτωλούς. Είπερ, κατά την κοινήν παροιμίαν, ο σκαμβός κανών σκαμβά ποιεί και τα κανονιζόμενα. Όθεν ημείς δια να θεραπεύσουμε τα θανατηφόρα ρεύματα ταύτα, δια των οποίων εποτίζοντο οι αδελφοί μας ανατροπήν θολεράν κατά τον προφήτην, εσπουδάσαμεν να αναδράμωμεν εις τας πρώτας πηγάς, και από εκεί να εξαντλήσωμεν γλυκύτατα, καθαρά και ζωηφόρα ύδατα· το λέγω φανερώτερα, εσπουδάσαμεν να εύρωμεν τα βιβλία των ιερών Πανδέκτων, και από εκεί, όχι μόνον να μεταγράψωμεν ολόκληρον και ακέραιον αυτολεξεί το Ελληνικόν κείμενον των θείων Κανόνων, αλλά και να μεθερμηνεύσουμεν εις την απλουστέραν ταύτην διάλεκτον τας αληθείς και Ελληνικάς ερμηνείας των γνησίων, και παρά της εκκλησίας εγκρινομένων εξηγητών των θείων και ιερών Κανόνων….» [2] (σελ. 12).
Αγαπητοί,
ως γνωστό ο 15ος ιερός Κανόνας της ΑΒ Συνόδου συμπεριλαμβάνει τον όρο “Αποτείχιση” και δεν σας είναι άγνωστη η περί Αποτείχισις ψευδοερμηνεία που με φανερό τρόπο διακήρυξε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, συγκεκριμένοι ιερείς και Μητροπολίτες αλλά και αυτή η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Εν τέλει,
• Ποιοι παρερμηνεύουν τον όρο αυτό; Ποιοι τον ερμηνεύουν ορθά και ταυτόχρονα τον εξηγούν με απλότητα; Ποιους μπορούμε να δεχτούμε ως αληθινούς εξηγητές των θείων και ιερών Κανόνων;
•Η ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙΣ ΕΡΜΗΝΕΥΕΤΑΙ ΩΣ ‘’ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ’’ Η΄ ΕΙΝΑΙ «ΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΚΤΙΣΙΜΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΙΡΕΤΙΖΟΝΤΑ ΕΠΙΣΚΟΠΟ»;
Αγαπητοί,
ας θυμόμαστε ότι κοινή θέση και στάση των αγίων Πατέρων είναι το ότι οι θείοι και ιεροί Κανόνες είναι πάνω και πέρα από κάθε νόμο βασιλέως ή κοινοβουλευτικό, κτλ. και ότι θα πρέπει να φυλάσσονται απαρασάλευτα («Ότι παρά πάντων πρέπει να φυλάττωνται οι θείοι Κανόνες απαρασάλευτα»).
Και ας μη ξεχνάμε ότι «Οι γαρ μη φυλάττοντες, εις φρικτά επιτίμια υποβάλλονται» [2] (σελ. 19). Τέλος, ότι «Ωρίσθη παρά των αγίων Πατέρων χρήναι και μετά θάνατον αναθεματίζεσθαι, τους είτε εις πίστιν, είτε εις Κανόνας αμαρτήσαντας, όρα φοβερόν λόγον, αγαπητέ».
Δημήτριος Β. Εμμανουήλ
Πτολεμαΐδα 4-12-2021
- [1] www.ptolemaidanews.gr/
- [2]”ΠΗΔΑΛΙΟΝ”, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ