Παράδειγμα σύγχρονης Χριστομαχίας
Στην
εκπομπή «DE
PROFUNDIS» με
θέμα: «Για ποιό λόγο ο Θεός θέλησε να γίνει άνθρωπος», στη Δημοτική Τηλεόραση
Θεσσαλονίκης-TV100,
στις 24/12/21, καλεσμένος ήταν ο κ. Σταμούλης. Στην
παρατήρηση της δημοσιογράφου ότι «Ο Χριστός ήταν άνδρας», προέκυψε η ερώτησή
της: «Ως άνδρας πώς διαχειρίσθηκε την ερωτική επιθυμία και γιατί δεν αναφέρεται
πουθενά ότι μίλησε για τον έρωτα;» (41:45-42:07).
Ο Χρυσόστομος
Σταμούλης, Καθηγητής Δογματικής στη Θεολογική Σχολή ΑΠΘ, μεταξύ των άλλων, είπε:
«Τώρα, αν ο Χριστός είχε επιθυμία ερωτική. Στην εκκλησιαστική μας Γραμματεία
υπάρχουν διάφορες σκέψεις και απόψεις. Πρέπει να πούμε ότι ο Χριστός είχε όλη
την ανθρωπινότητα. Αν θεωρήσουμε ότι η ερωτικότητα είναι έξω από τη φυσική μας
κατάσταση της ανθρωπινότητας, τότε θα μπορούσαμε να πούμε εύκολα ότι ο Χριστός
δεν είχε ερωτικότητα. Αν θεωρήσουμε ότι ο έρωτας είναι στοιχείο της φυσικής μας
πραγματικότητας, βεβαίως ο Χριστός έχει μέσα του και την φυσική επιθυμία της
ερωτικότητας. Εγώ θα έμενα στο δεύτερο. Απλώς αυτή η ερωτικότητα δεν
εμφανίζεται με τον τρόπο της σεξουαλικότητας, διότι επιλέγει, είναι πρότυπο
ασκητικής ζωής» (43:53-44:38)[1].
Φαίνεται
στα παραπάνω ότι ο συνεντευξιαζόμενος πιστεύει στην άποψη ότι «ο Χριστός έχει
μέσα του και την φυσική επιθυμία της ερωτικότητας» και ότι στη φυσική του αυτή
φορά ο Χριστός απλά δεν επιλέγει την έκφραση της σεξουαλικότητάς του, διότι γίνεται
ένα απλό ηθικό πρότυπο άσκησης. Είναι εμφανές ότι ο ανωτέρω συνεντευξιαζόμενος
επιλέγει την πίστη σε έναν απλό άνθρωπο, ένα ηθικό παράδειγμα, και όχι στον
ίδιο τον σαρκωθέντα Θεό. Προσδίδει, για να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα του αγίου
Μαξίμου του Ομολογητή, αμαρτητικό γνωμικό θέλημα στόν Χριστό υποβαθμίζοντάς τον
σε ψιλό άνθρωπο, για να αφεθεί χώρος και στη διάπραξη της διαφθορικής
ερωτικότητας. Η ερωτικότητα αυτή δεν είναι εγχριστωμένη, αλλά πτωτικότροπη.
Η
θέση αυτή του ανωτέρω προσκεκλημένου στη Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης ανήκει
στο Νεστοριανικό τρόπο σκέψης και βεβαίως τον ξεπερνά, αφού θεωρεί ότι ο
Χριστός υπόκειται σε διαβλητά πάθη, των οποίων τη χρήση απλά δεν επιλέγει. Πράγματι,
ούτε οι Νεστοριανοί πολυπραγμονούσαν επί θεμάτων διαβλητών παθών, όπως, ο
Σταμούλης, που αποδίδει ανάγκη της φύσεως για σεξουαλικότητα στον Χριστό, που
απλά κατ’ επιλογήν δεν εκφράζεται[2].
Η
σεξουαλικότητα, ως γνωστόν, εισήλθε στην ανθρώπινη ζωή με την πτώση του
ανθρώπου, δηλαδή με την αμαρτία, όπως φανερώνεται στο βιβλίο της Γενέσεως[3].
Ο Χριστός, όντας ο ίδιος ο Θεός Λόγος, υπάρχει ως όντως αναμάρτητος, «ἁμαρτία ἐν
αὐτῷ οὐκ ἔστι»[4],
«οὐδὲ ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδε διαφθοράν»[5].
Δηλαδή, ο Χριστός δεν έφερε το προπατορικό αμάρτημα, αφού, όντας ο Θεός Λόγος
και άκτιστος Δημιουργός του ανθρώπου, δεν το δημιούργησε.
Εδώ,
πρέπει να υπερτονίσουμε, σε αντίθεση με τον συνεντευξιαζόμενο στην εν λόγω
εκπομπή, ότι οι Πατέρες εκφράζουν μία και την αυτή θέση σε αυτό το
δογματολογικό θέμα, σε αντίθεση με τον Σταμούλη, ο οποίος ομιλεί αορίστως περί
δήθεν διαφορετικών γνωμών των Αγίων Πατέρων. Έτσι όμως βεβαιώνει το
αντι-Πατερικό πνεύμα του.
Λέγει ο άγιος Μάξιμος: «Τήν
ἐμήν οὖν μή γνούς ἁμαρτίαν ὁ Κύριος, τουτέστι τήν τροπήν τῆς ἐμῆς προαιρέσεως,
τήν ἐμήν οὐκ ἔλαβεν ἁμαρτίαν, οὔτε γέγονεν· ἀλλά τήν δι᾿ ἐμέ ἁμαρτίαν, τουτέστι
τήν διά τήν τροπήν τῆς προαιρέσεως φθοράν τῆς φύσεως ἀναλαβών, ὑπέρ ἡμῶν γέγονε
φύσει παθητός ἄνθρωπος· διά τῆς δι᾿ ἐμέ ἁμαρτίας, τήν ἐμήν ἀνελών ἁμαρτίαν»[6].
Αυτό σημαίνει ότι ο Κύριος υπάρχει -εφόσον και ευχαριστιακά ως τέτοιος
μετέχεται από τους πιστούς- ως αναμάρτητος, αναλαμβάνοντας μόνο τις συνέπειες
της ανθρώπινης αμαρτίας.
Αλλά ο ανωτέρω αναφερθείς καθηγητής,
όπως δείξαμε σε άλλη μελέτη μας, υποστηρίζει ότι «ο Χριστός θα μπορούσε να
γεννηθεί και από μια έγγαμη γυναίκα»[7].
Ακόμη, θεωρεί ως ιδεολογικό το προπατορικό αμάρτημα και όχι ως οντολογικό
γεγονός[8].
Στην ουσία θεωρεί ότι ο Θεός είναι δημιουργός του προπατορικού αμαρτήματος.
Έπειτα, λοιπόν, από αυτές τις παραθεολογικές του απόψεις, που πλήττουν το
ορθόδοξο δόγμα, προσθέτει και μία ακόμη –ως «φυσικό» επακόλουθό τους-, εκείνη
περί της δήθεν ερωτικής σεξουαλικότητας του Χριστού. Καθίσταται έτσι
υποστηρικτής ενός «αθεολογικού σεξισμού» στη Χριστολογία, άσχετου με την
ασκητική σωτηριολογική προοπτική της Ορθόδοξης Εκκλησίας και σχετικού με έναν
Χριστό που επιλέγει ως απλός «ερωτίλος άνθρωπος» τι θα κάνει με την ερωτική
σεξουαλικότητά του.
Στην
εν λόγω εκπομπή «De Profundis», στην προκειμένη περίπτωση,
εξετέθη ratio epidermalis et non theologica. Ας μη
λησμονούμε ότι οι άγιοι για τις θεολογικές αλήθειες έχασαν γλώσσες και χέρια[9],
πιστεύοντας στον Θεάνθρωπο και στον φιλάνθρωπο άνθρωπο. Δυστυχώς σήμερα
υπάρχουν «θεολόγοι», οι οποίοι και γλώσσα βγάζουν εναντίον της Ορθόδοξης
Παράδοσης και της κουνούν απειλητικά το δάχτυλο.
Αναστάσιος Ομ. Πολυχρονιάδης
δρ pd Θεολογίας ΑΠΘ
[2]Ιωάννης Δαμασκηνός, Περί Αιρέσεων,
PG94, 737C-740A: «Νεστοριανοί, οἱ ἰδίως καὶ
κεχωρισμένως τὸν Θεὸν Λόγον ὑπάρχειν δογματίζοντες, καὶ
ἰδίως τὸν ἄνθρωπον αὐτοῦ⸱ καὶ τὰ μὲν ταπεινότερα τῶν
πραχθέντων ὑπὸ τοῦ Κυρίου ἐν τῇ πρὸς ἡμᾶς ἐπιδημίᾳ αὐτοῦ μόνῳ τῷ ἀνθρώπῳ αὐτοῦ
προσάπτοντες, τὰ δὲ ὑψηλότερα καὶ θεοπρεπῆ μόνῳ τῷ Θεῷ Λόγῳ καὶ μὴ τὰ συναμφότερα
ἑνὶ καὶ τῷ αὐτῷ προσώπῳ προσάγοντες».
[3]Γεν. 4,1.
[4] Α΄Ιω.΄, 3, 5.
[5]Πρξ. 2, 31..
[6]Προς
Θαλάσσιον, PG 90, 408A.
[7]
https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/32661-peri-parthenomaxou-theologou.
[8]Αναστάσιος Ομ. Πολυχρονιάδης, Αποδομητές της Ορθόδοξης Θεολογίας, Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2021,
σ. 74-76.
[9]Βλ. Π.Β.Πάσχος, Έρως Ορθοδοξίας, Αποστολική Διακονία, Αθήναι 1973 (β΄έκδοσις), σ.
247-248.