ΛΟΓΟΣ ΕΞΙΣΩΤΙΚΟΣ
[ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ]
2. «Μακάριοι, λέγει, είναι όσοι διώκονται για χάρη μου, γιατί σ' αυτούς ανήκει η βασιλεία των ουρανών». Να ποιό είναι το τέρμα των αγώνων που γίνονται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, το βραβείο για τους κόπους, το έπαθλο για τους ιδρώτες: Το να αξιωθούν να γίνουν πολίτες της ουράνιας βασιλείας.
Η ελπίδα της επιτυχίας ενός καλού κλήρου δεν ξεφεύγει πια απ' το σωστό προς το άστατο και μεταβλητό. Γιατί ο γύρω από τη γη χώρος είναι αυτός που μετατρέπεται και μεταβάλλεται. Ενώ, απ' όσα φαίνονται και κινούνται στον ουρανό, δε γνωρίζουμε κανένα απ' αυτά που να μην βρίσκεται στην ίδια κατάσταση.
Και πάντοτε και όλα ακολουθούν τη δική τους τροχιά στον ουρανό. Βλέπεις, λοιπόν, την υπεροχή της ευεργεσίας; Δε χαρίζει το μεγαλείο της αξίας απ' όσα μεταβάλλονται, για να μην παρενοχλεί τις καλύτερες ελπίδες ο φόβος της μεταβολής.
Αλλά με το να λέγει ουράνια βασιλεία, δείχνει πως η δωρεά που βρίσκεται μπροστά μας με τη ελπίδα, είναι αμετάβλητη και πάντα η ίδια. Εκείνο όμως, που μου γεννάει απορία, μετά απ' όσα είπαμε ως τώρα, είναι τούτο: Πρώτο μεν το ότι εξισώνει την πτωχεία του πνεύματος, δηλ. την ταπεινοφροσύνη, με τους διωγμούς που για χάρη δική Του υπομένουν.
Και αποδίδει και στους δυο το βραβείο. Γιατί όσων το έπαθλο είναι το ίδιο, εξυπακούεται ότι οι αγώνες τους είναι ίσοι. Έπειτα πώς ξεχωρίζει τους εκ δεξιών από τους προς τ' αριστερά; (Ματθ. 25,33) και τους προσκαλεί να κληρονομήσουν την ουράνια βασιλεία, αναφέροντας άλλους λόγους γι' αυτή την τιμή; Γιατί, ενώ εκεί αναφέρει τη συμπάθεια, την κοινωνικότητα και την αγάπη, δε μνημονεύει καθόλου την ταπεινοφροσύνη, ούτε τους διωγμούς προς χάρη Του, μολονότι από μιά πρόχειρη εξέταση του νοήματος, φαίνεται να διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.
Ποιά σχέση έχει η ταπεινοφροσύνη με το διωγμό; Ή κι αυτά πάλι, δηλ. ταπεινοφροσύνη και διωγμός, πόσο συμφωνούν με τ' αποτελέσματα της σπλαγχνικής αγάπης; Κάποιος τάισε τον πεινασμένο, ή έντυσε το γυμνό, ή φιλοξένησε σε σπίτι τον οδοιπόρο, ή στον άρρωστο και στο φυλακισμένο πρόσφερε την ανακούφιση που μπορούσε.
Όλα αυτά έχουν κανένα κοινό σημείο με την ταπεινοφροσύνη και τους διωγμούς, σύμφωνα με το λόγο του μακαρισμού; Ο μεν ανακουφίζει ξένες συμφορές, ενώ ο καθένας απ' τους άλλους δύο, τόσο ο ταπεινός όσο κι ο διωκόμενος, έχουν την ανάγκη εκείνων, που θα τους συντρέξουν. Το τέρμα όμως είναι το ίδιο για όλους.
Γιατί οδηγεί στον ουρανό εξίσου και τον ταπεινό κι εκείνον που υπόμεινε διωγμούς για χάρη του Θεού, κι εκείνους που συμπόνεσαν το συνάνθρωπό τους. Τι θα πούμε, λοιπόν, για όλα αυτά; Ότι όλες οι εντολές είναι αλληλένδετες μεταξύ τους και συμφωνούν και συμμαχούν για τον ίδιο σκοπό.
Γιατί κι η ταπεινοφροσύνη διευκολύνει στη μετοίκηση, κι η αγάπη για τους πτωχούς δεν είναι ξένη προς την ταπεινοφροσύνη. Νομίζω όμως πως είναι καλό πρώτα ν' αναλύσουμε αυτό το λόγο, κι έπειτα να μελετήσουμε τη συμφωνία και το νόημα αυτών που εξετάσαμε.
3. «Μακάριοι είναι όσοι διώκονται για τη δικαιοσύνη». Από που διώκονται και από ποιόν; Η κοινή λογική μας φανερώνει τη σταθερότητα των μαρτύρων και υποδηλώνει το δρόμο της πίστης. Γιατί η καταδίωξη εξηγεί τη συντονισμένη προσπάθεια του δρομέα για την ταχύτητα.
Κυρίως όμως υποδηλώνει και τη νίκη στο τρέξιμο. Γιατί διαφορετικά δε γίνεται να νικήσει ο δρομέας, αν δεν αφήσει πίσω του εκείνον που τρέχει μαζί του. Επειδή, λοιπόν, κι εκείνος που τρέχει για να κερδίσει το βραβείο της ουράνιας κλήσης κι ο άλλος που διώκεται από τον εχθρό για το βραβείο (της πίστης), αφήνουν πίσω τους και οι δυό, ο ένας τον συναθλητή, κι ο άλλος το διώκτη, αυτοί (και οι δύο) είναι που τρέχουν το δρόμο του μαρτυρίου με τους αγώνες για την ευσέβεια.
Διώκονται αλλά δεν πιάνονται. Γι' αυτό το λόγο η κορωνίδα της μακαριότητας που μας περιμένει, μοιάζει με στεφάνι που βάζει εκ των προτέρων με τους τελευταίους λόγους. Πραγματικά είναι ευτυχία ο διωγμός για τον Κύριο. Για ποιό λόγο;
Γιατί ο διωγμός απ' το κακό γίνεται αιτία να βρεθείς στο αγαθό. Γιατί η αποξένωση από το πονηρό γίνεται αφορμή οικείωσης του αγαθού. Αγαθό όμως, πέρα και πάνω από κάθε αγαθό, είναι ο ίδιος ο Κύριος, προς τον Οποίο τρέχει αυτός που διώκεται.
Συνεπώς είναι αληθινά ευτυχής όποιος χρησιμοποιεί τον εχθρό ως συνεργάτη για την επιτυχία του αγαθού.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ:
http://paterikakeimena.blogspot.gr/2011/07/blog-post.html
ΣΕΙΡΑ «ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ», ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ, «ΛΟΓΟΙ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΥΣ», Αρχιμ. ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ ΜΠΡΟΥΣΑΛΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Σελ. 209-211
[ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ]
"...οδηγεί στον ουρανό εξίσου και τον ταπεινό κι εκείνον που υπόμεινε διωγμούς για χάρη του Θεού, κι εκείνους που συμπόνεσαν το συνάνθρωπό τους"
'' Το τέρμα όμως είναι το ίδιο για όλους.''
Το τέλος και το έπαθλο των αγώνων
2. «Μακάριοι, λέγει, είναι όσοι διώκονται για χάρη μου, γιατί σ' αυτούς ανήκει η βασιλεία των ουρανών». Να ποιό είναι το τέρμα των αγώνων που γίνονται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, το βραβείο για τους κόπους, το έπαθλο για τους ιδρώτες: Το να αξιωθούν να γίνουν πολίτες της ουράνιας βασιλείας.
Η ελπίδα της επιτυχίας ενός καλού κλήρου δεν ξεφεύγει πια απ' το σωστό προς το άστατο και μεταβλητό. Γιατί ο γύρω από τη γη χώρος είναι αυτός που μετατρέπεται και μεταβάλλεται. Ενώ, απ' όσα φαίνονται και κινούνται στον ουρανό, δε γνωρίζουμε κανένα απ' αυτά που να μην βρίσκεται στην ίδια κατάσταση.
Και πάντοτε και όλα ακολουθούν τη δική τους τροχιά στον ουρανό. Βλέπεις, λοιπόν, την υπεροχή της ευεργεσίας; Δε χαρίζει το μεγαλείο της αξίας απ' όσα μεταβάλλονται, για να μην παρενοχλεί τις καλύτερες ελπίδες ο φόβος της μεταβολής.
Αλλά με το να λέγει ουράνια βασιλεία, δείχνει πως η δωρεά που βρίσκεται μπροστά μας με τη ελπίδα, είναι αμετάβλητη και πάντα η ίδια. Εκείνο όμως, που μου γεννάει απορία, μετά απ' όσα είπαμε ως τώρα, είναι τούτο: Πρώτο μεν το ότι εξισώνει την πτωχεία του πνεύματος, δηλ. την ταπεινοφροσύνη, με τους διωγμούς που για χάρη δική Του υπομένουν.
Και αποδίδει και στους δυο το βραβείο. Γιατί όσων το έπαθλο είναι το ίδιο, εξυπακούεται ότι οι αγώνες τους είναι ίσοι. Έπειτα πώς ξεχωρίζει τους εκ δεξιών από τους προς τ' αριστερά; (Ματθ. 25,33) και τους προσκαλεί να κληρονομήσουν την ουράνια βασιλεία, αναφέροντας άλλους λόγους γι' αυτή την τιμή; Γιατί, ενώ εκεί αναφέρει τη συμπάθεια, την κοινωνικότητα και την αγάπη, δε μνημονεύει καθόλου την ταπεινοφροσύνη, ούτε τους διωγμούς προς χάρη Του, μολονότι από μιά πρόχειρη εξέταση του νοήματος, φαίνεται να διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.
Ποιά σχέση έχει η ταπεινοφροσύνη με το διωγμό; Ή κι αυτά πάλι, δηλ. ταπεινοφροσύνη και διωγμός, πόσο συμφωνούν με τ' αποτελέσματα της σπλαγχνικής αγάπης; Κάποιος τάισε τον πεινασμένο, ή έντυσε το γυμνό, ή φιλοξένησε σε σπίτι τον οδοιπόρο, ή στον άρρωστο και στο φυλακισμένο πρόσφερε την ανακούφιση που μπορούσε.
Όλα αυτά έχουν κανένα κοινό σημείο με την ταπεινοφροσύνη και τους διωγμούς, σύμφωνα με το λόγο του μακαρισμού; Ο μεν ανακουφίζει ξένες συμφορές, ενώ ο καθένας απ' τους άλλους δύο, τόσο ο ταπεινός όσο κι ο διωκόμενος, έχουν την ανάγκη εκείνων, που θα τους συντρέξουν. Το τέρμα όμως είναι το ίδιο για όλους.
Γιατί οδηγεί στον ουρανό εξίσου και τον ταπεινό κι εκείνον που υπόμεινε διωγμούς για χάρη του Θεού, κι εκείνους που συμπόνεσαν το συνάνθρωπό τους. Τι θα πούμε, λοιπόν, για όλα αυτά; Ότι όλες οι εντολές είναι αλληλένδετες μεταξύ τους και συμφωνούν και συμμαχούν για τον ίδιο σκοπό.
Γιατί κι η ταπεινοφροσύνη διευκολύνει στη μετοίκηση, κι η αγάπη για τους πτωχούς δεν είναι ξένη προς την ταπεινοφροσύνη. Νομίζω όμως πως είναι καλό πρώτα ν' αναλύσουμε αυτό το λόγο, κι έπειτα να μελετήσουμε τη συμφωνία και το νόημα αυτών που εξετάσαμε.
«Η του πονηρού αλλοτρίωσις, αφορμή της προς το αγαθόν οικειώσεως»
3. «Μακάριοι είναι όσοι διώκονται για τη δικαιοσύνη». Από που διώκονται και από ποιόν; Η κοινή λογική μας φανερώνει τη σταθερότητα των μαρτύρων και υποδηλώνει το δρόμο της πίστης. Γιατί η καταδίωξη εξηγεί τη συντονισμένη προσπάθεια του δρομέα για την ταχύτητα.
Κυρίως όμως υποδηλώνει και τη νίκη στο τρέξιμο. Γιατί διαφορετικά δε γίνεται να νικήσει ο δρομέας, αν δεν αφήσει πίσω του εκείνον που τρέχει μαζί του. Επειδή, λοιπόν, κι εκείνος που τρέχει για να κερδίσει το βραβείο της ουράνιας κλήσης κι ο άλλος που διώκεται από τον εχθρό για το βραβείο (της πίστης), αφήνουν πίσω τους και οι δυό, ο ένας τον συναθλητή, κι ο άλλος το διώκτη, αυτοί (και οι δύο) είναι που τρέχουν το δρόμο του μαρτυρίου με τους αγώνες για την ευσέβεια.
Διώκονται αλλά δεν πιάνονται. Γι' αυτό το λόγο η κορωνίδα της μακαριότητας που μας περιμένει, μοιάζει με στεφάνι που βάζει εκ των προτέρων με τους τελευταίους λόγους. Πραγματικά είναι ευτυχία ο διωγμός για τον Κύριο. Για ποιό λόγο;
Γιατί ο διωγμός απ' το κακό γίνεται αιτία να βρεθείς στο αγαθό. Γιατί η αποξένωση από το πονηρό γίνεται αφορμή οικείωσης του αγαθού. Αγαθό όμως, πέρα και πάνω από κάθε αγαθό, είναι ο ίδιος ο Κύριος, προς τον Οποίο τρέχει αυτός που διώκεται.
Συνεπώς είναι αληθινά ευτυχής όποιος χρησιμοποιεί τον εχθρό ως συνεργάτη για την επιτυχία του αγαθού.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ:
http://paterikakeimena.blogspot.gr/2011/07/blog-post.html
ΣΕΙΡΑ «ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ», ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ, «ΛΟΓΟΙ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΥΣ», Αρχιμ. ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ ΜΠΡΟΥΣΑΛΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Σελ. 209-211