Στο χάος η Εκκλησία της Ελλάδος -Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Στο χάος η Εκκλησία της Ελλάδος
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Σε χαοτική κατάσταση, ως προς την θέση της στην Ορθόδοξη Εκκλησία, εισήλθε η Εκκλησία της Ελλάδος μετά την απόφαση της πλειοψηφίας των μελών Της, του περασμένου Σαββάτου, 12 Οκτωβρίου ε.ε., να αναγνωρίσουν τους σχισματικούς της Ουκρανίας. Η απόφαση θα έχει επιπτώσεις και στο εσωτερικό Της. Σε πολλούς κληρικούς και λαϊκούς, που γνωρίζουν το Ουκρανικό θέμα και υποστηρίζουν την κανονικότητα στην Ορθοδοξία, προκαλείται έντονο συνειδησιακό ζήτημα.
Η κατάσταση μπορεί να προχωρήσει σε σχίσμα εντός των κόλπων της Εκκλησίας της Ελλάδος αν η Εκκλησία της Ρωσίας προχωρήσει σε διακοπή της κοινωνίας με Αυτήν, όπως έχει πράξει με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό, αν συμβεί, θα είναι χειρότερο του παλαιοημερολογητικού προβλήματος, που ακόμη κατατρύχει την Εκκλησία της Ελλάδος. Μόλις κοινοποιηθεί επισήμως στα Πατριαρχεία και στις άλλες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες η απόφαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος για το Ουκρανικό αναμένεται να συνεδριάσει η Σύνοδος του Πατριαρχείου της Μόσχας , να εξετάσει την κατάσταση και να λάβει αποφάσεις.
Η απόφαση της Ιεραρχίας για το Ουκρανικό ελήφθη δια βοής. Η πρόταση να είναι φανερή η ψηφοφορία, για να πάρει ο καθένας Μητροπολίτης μέλος της Ιεραρχίας προς το ποίμνιο του ευθαρσώς την ευθύνη της πράξεώς του, απερρίφθη. Οι περισσότεροι Μητροπολίτες που μίλησαν έδειξαν άγνοια του σημαντικότατου για την ενότητα της Ορθοδοξίας ζητήματος και μίλησαν ως φανατικοί οπαδοί του Φαναρίου. Οι περισσότερες παρεμβάσεις ήσαν χωρίς καμία εκκλησιολογική βάση. Λιγόλεπτες και λαϊκίστικες, με εθνικιστικές κορόνες. Ως οι ομιλούντες να έδιναν εξετάσεις πειθαρχίας και κολακείας προς τον Αυθέντη και Κύριό τους. Ως να εκζητούσαν την έκφραση της ικανοποίησής του.
Ο Αρχιεπίσκοπος στην παρελθούσα Ιεραρχία πέτυχε, όπως προβλέψαμε, να υλοποιηθούν όλα όσα είχε προγραμματίσει, ως προς τις εκλογές Μητροπολιτών και Επισκόπων και ως προς την θετική πρότασή του για την αναγνώριση των σχισματικών της Ουκρανίας. Πέτυχε ακόμη με τις ενέργειές του να κάνει να σιωπήσουν οι κατά τα λοιπά ομιλητικότατοι και κήνσορες των πάντων Μητροπολίτες, πρώην και νυν. Πέτυχε ακόμη στην πρόγνωση πόσοι Μητροπολίτες θα ομιλήσουν κατά της αναγνωρίσεως της σχισματικής Ουκρανικής Εκκλησίας...
Μένει η απορία τι συνέβη και υπήρξε αυτή η μεταστροφή του Αρχιεπισκόπου ως προς τις σχέσεις του με τον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Από εχθρικές να καταστούν θερμότατες. Στοιχεία αυτής της αλλαγής είναι η επίσκεψη τον περασμένο Απρίλιο στο Φανάρι του τότε πρωτοσυγκέλλου της Αρχιεπισκοπής και τώρα Μητροπολίτου Φθιώτιδος Συμεών και η επίδοση από αυτόν πρόσκλησης του Αρχιεπισκόπου στον Πατριάρχη να παραβρεθεί στα εγκαίνια ευαγούς ιδρύματος στο Δήλεσι της Βοιωτίας και η επακολουθήσασα συνάντησή τους, τον περασμένο Μάϊο, στην Αθήνα. Προφανώς μετά την αποκατάσταση των σχέσεων του με τον Πατριάρχη είναι άγνωστη η τύχη του φακέλου που είχε θέσει στο απόρρητο ερμάριό του στη Σύνοδο ο Αρχιεπίσκοπος για τα όσα αρνητικά είχαν συμβεί σε βάρος του από τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τα οποία θα κοινοποιούσε στην Ιεραρχία εν ευθέτω χρόνω. Η επίσκεψη του πρέσβεως των ΗΠΑ δύο φορές στην Αρχιεπισκοπή πιθανόν να συνετέλεσε στην στροφή του.
Ως προς την ίδια τη συνεδρίαση της Ιεραρχίας για το Ουκρανικό. Υπήρξε η από διφθέρας εισήγηση του Αρχιεπισκόπου και οι παρεμβάσεις Μητροπολιτών. Η εισήγηση με λάθη πραγματικά και τυπικά. Δεν είναι δυνατόν σοβαρά να λέγεται ότι η Εκκλησία της Ουκρανίας «παρέμενε πάντοτε υπό την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου» και φυσικά η η Ουκρανία επισήμως δεν αναφέρεται ως «Δημοκρατία της Ουκρανίας».
Όσοι ήσαν αρνητικοί στην εισήγηση του κ. Ιερωνύμου επιχειρηματολόγησαν, οι περισσότεροι από τους άλλους συνθηματολόγησαν. Σημειώνεται ότι δεν ακούστηκε τίποτε για τη στάση των άλλων Εκκλησιών, που ΟΛΩΝ είναι αρνητική και δεν δικαιολογήθηκε καθόλου το γιατί η Εκκλησία της Ελλάδος προτρέχει και δεν ακολουθεί κατά τα πρεσβεία τις άλλες Εκκλησίες να αποφανθούν.
Από τους 75 παρόντες Μητροπολίτες κατά της αναγνώρισης ήσαν οι Μητροπολίτες Καρυστίας, Ηλείας, Δρυινουπόλεως, Πειραιώς, Καισαριανής, Κυθήρων, Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Εναντίον ήσαν επίσης δι’ επιστολών τους, επειδή δι’ ευλόγους αιτίες απουσίασαν της συνεδρίασης, οι Μητροπολίτες Νέας Σμύρνης και Κερκύρας. Η στάση του Μητροπολίτου Μεσογαίας ασαφής. Πέτυχε να θεωρείται από κάποιους ότι ήταν υπέρ της αναγνώρισης και από άλλους κατά.
Για την Ιστορία να λεχθεί ότι από τους εννέα Μητροπολίτες, που ήσαν αρνητικοί στην αναγνώριση και μίλησαν ή έγραψαν σχετικά, οι οκτώ είναι της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας. Από τις «Νέες Χώρες» μόνον ένας εκφράστηκε εναντίον της αρχιεπισκοπικής πρότασης, ο Δρυινουπόλεως και Κονίτσης Ανδρέας. Οι περισσότεροι Μητροπολίτες ΔΕΝ ΜΙΛΗΣΑΝ στην Ιεραρχία. Τήρησαν αιδήμονα σιγή. Ως Πόντιοι Πιλάτοι άφησαν να αποφανθεί το Σώμα χωρίς τη συμμετοχή τους. Πιο συγκεκριμένα από τους Μητροπολίτες της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος μίλησαν μόνον οι έντεκα υπέρ .. Αυτοί που δεν μίλησαν ήσαν 22, οι Μητροπολίτες Σπάρτης, Μαντινείας, Νικαίας, Σύρου (Σημ. Δεν μίλησε εντός της Ιεραρχίας. Ως εκπρόσωπος Τύπου συνθηματολόγησε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος «ούτε δέχεται εντολές, ούτε χειραγωγείται, ούτε απειλείται. Εννοούσε από το Πατριαρχείο της Μόσχας. Άλλο είναι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης...), Χαλκίδος, Θήρας, Τριφυλίας, Λευκάδος, Θηβών, Φωκίδος, Άρτης, Ιλίου, Ζακύνθου, Κηφισίας, Αργολίδος, Θεσσαλιώτιδος, Μεγάρων, Τρίκκης, Καρπενησίου, Σταγών, Μάνης και Γλυφάδας. Μίλησαν θετικά για την αναγνώριση οι εξής έντεκα Μητροπολίτες: Ναυπάκτου, Δημητριάδος, Ύδρας, Πατρών, Γόρτυνος, Κορίνθου, Μεσσηνίας, Νέας Ιωνίας, Κεφαλληνίας, Λαρίσης και Περιστερίου.
Από τις «Νέες Χώρες» και από τους 33 παρόντες Μητροπολίτες μίλησαν θετικά οι ακόλουθοι δέκα τρεις: Γουμενίσσης, Βεροίας, Διδυμοτείχου, Ξάνθης, Καστορίας, Σερρών, Δράμας, Λαγκαδά, Ιερισσού, Μαρωνείας, Ιωαννίνων, Νέας Κρήνης και Φιλίππων. ΔΕΝ ΜΙΛΗΣΑΝ οι εξής δέκα επτά Μητροπολίτες: Παραμυθίας, Μυτιλήνης, Σάμου, Φλωρίνης, Κασσανδρείας, Σιδηροκάστρου, Εδέσσης, Ζιχνών, Ελευθερουπόλεως, Κοζάνης, Αλεξανδρουπόλεως, Νεαπόλεως, Κιλκισίου, Χίου, Νικοπόλεως, Κίτρους και Ελασσώνος. Απόντες ήσαν οι Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης, Μηθύμνης και από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία ο Παροναξίας.
Οι εργασίες της Ιεραρχίας, τόσο ως προς τα θέματα, όσο και ως προς τις αρχιερατικές εκλογές και ως προς την έκτακτη συνεδρία της για το Ουκρανικό αποτελούν συμπτώματα ελλείψεως εκκλησιαστικής και συνοδικής συνειδήσεως, καθώς και οποιασδήποτε δεοντολογίας. Θέματα προς συζήτηση τύπου εκθέσεως ιδεών, εκλογές που ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, ως Μητροπολίτης Θηβών, έχει καταγγείλει τον τρόπο διεξαγωγής τους ως παρακμιακό και μία έκτακτη σύγκληση για το Ουκρανικό με ενημέρωση μιας ή δύο ημερών για ένα θέμα, που αφορά στην ενότητα της Ορθοδοξίας και είναι από τα πιο κρίσιμα των τελευταίων δεκαετιών.
Η συζήτηση που διεξήχθη με ελάχιστες εξαιρέσεις, ήταν χωρίς εμβάθυνση στο πρόβλημα, χωρίς προβολή επιχειρημάτων, χωρίς μελέτη των επιπτώσεων που έχει η μία ή η άλλη απόφαση και κυρίως χωρίς ενημέρωση για την στάση των άλλων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και επομένως χωρίς κατάλληλη προετοιμασία των Μητροπολιτών μελών της. Η απόφαση ελήφθη με εθνοφυλετικά και με συναισθηματικά κριτήρια. Προφανώς η Εκκλησία της Ελλάδος, χωρίς να έχει ερωτηθεί και χωρίς να έχει λάβει μέρος στην ενέργεια του κ. Βαρθολομαίου εμπλέκεται επικίνδυνα στα γεωπολιτικά παιχνίδια μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που παίζονται στην Ουκρανία και επεκτείνονται στη Μέση Ανατολή και στη Μεσόγειο. Και επί πλέον, με την απόφασή της, γίνεται συμμέτοχος και συνεργός στο εξελισσόμενο σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία..-