ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΚΗΣ
[Απόσπασμα από τον λόγο του αγίου Μαξίμου του Γραικού:
ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΥ
ΛΟΓΟΣ ΕΤΕΡΟΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ (ΘΕΜΑΤΟΣ) ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΥΣΕΒΕΙΣ ΗΓΕΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΥΝΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ ΤΟΥΤΟΥ]
«Τους παρουσιάζει τον καιρό της συντελείας του αιώνος και της Παρουσίας του με παραβολή και παραστάσεις, λέγοντας: «από δε της συκής μάθετε την παραβολήν» (Ματθ. 24, 32-33), την οποίαν εγώ τώρα σας ομιλώ εν αινίγματι. «Όταν ήδη ο κλάδος αυτής, είπε, γένηται απαλός και τα φύλλα εκφυή, γινώσκετε ότι εγγύς το θέρος• ούτω και υμείς όταν ίδητε ταύτα πάντα, γινώσκετε ότι εγγύς εστιν επί θύραις» η συντέλεια του αιώνος.
Συκή ο Κύριος λέγει, όπως εγώ νομίζω, όχι το δέντρο τούτο το αισθητό και καρποφόρο… Αλλά συκή εννοεί την μυστικώς ανά την οικουμένη εκτεταμένη αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία του• κλάδο δε καρποφόρο το διδασκαλικό λόγο, τουτέστιν το ευαγγελικό κήρυγμα.
Όταν με αυτό φωτίζονται και διδάσκονται οι απανταχού ευσεβείς από τους προϊσταμένους της Εκκλησίας του Χριστού αρχιερείς, τότε παρουσιάζεται καρποφόρος στον ουράνιο Φυτουργό της η νοερά αυτή συκή, και γι’ αυτό λαμβάνει άνωθεν την πνευματική ευλογία και προκόπτει πάντοτε προς το καλύτερο.
Εάν όμως ο κλάδος της γίνει απαλός - αν δηλαδή δεν έχει στερεό τον διδασκαλικό λόγο και ευθαρσή και απροσωπόληπτο, κατά τον αποστολικό θείο λόγο που λέγει: «έλεγξον, επιτίμησον, παρακάλεσον, επίστηθι ευκαίρως ακαίρως, έργον ποίησον ευαγγελιστού» (Β΄ Τιμ. 4,2), και δια τούτο φύλλα μόνον ο κλάδος της εκφύει, τουτέστιν ακαρπία αγαθών έργων, και καλύτερα να ειπούμε περιφρόνησι και παρακοή των ευαγγελικών εντολών του Θεού, λόγω της πολλής αμέλειας των ποιμένων - δεν λαμβάνει άνωθεν την πνευματική ευλογία, αλλά θα ακούση «έκκοψον αυτήν, ινατί και την γην καταργεί» (Λουκ. 13,7) και «μηκέτι εκ σου καρπός γένηται εις τον αιώνα» (Ματθ. 21,19).»!
(Οι παρακάτω διαπιστώσεις του αγίου Μαξίμου -που γεννήθηκε στην Άρτα στα 1470 μ.Χ. περίπου -συγκλονίζουν): «Και πότε άλλοτε περισσότερο θα γίνη απαλός ο κλάδος αυτής της μυστικής και θείας συκής και θα εκβάλη φύλλα, παρά τώρα που δεν υπάρχει κανείς που να διδάσκη με επιμέλεια, ούτε να τιμωρεί τις αταξίες, ούτε κανείς να παρηγορή τους ολιγοψύχους, ούτε κανείς να βοηθή και να φροντίζη για τους αδυνάτους, ούτε κανείς να ελέγχη τους εναντιούμενους προς τον λόγον της ευσεβείας, ούτε κανείς να επιτιμά τους αναισχύντους, ούτε κανείς να επιστρέφη τους πεπλανημένους από την αλήθεια και την έντιμη χριστιανική ζωή, ούτε κανείς που για τέλεια ταπεινοφροσύνη να αποφεύγη τα ιερατικά αξιώματα, ούτε από θείο ζήλο να ζητά, ώστε τους ανθρώπους που ανομούν και ατακτούν να διορθώνη.
Αλλά αντίθετα μάλιστα θα εύρης τώρα το τολμηρό: όλοι είναι έτοιμοι να τα αγοράσουν με μεγάλα δώρα (ενν. τα ιερατικά αξιώματα), ώστε να ζουν πάντοτε με αργία και δόξα και κάθε ανάπαυσι.
Μου φαίνεται πως τώρα είναι ο καιρός να ειπώ τον λεχθέντα θείο λόγο: «πάντες εξέκλιναν» τουτέστιν από τον σωτήριο δρόμο των ευαγγελικών εντολών και αποστολικών και πατερικών παραδόσεων• «άμα ηχρειώθησαν» (Ψαλμ. 52,4), που σημαίνει στη βιοτή, το λόγο και το έργο• και ό,τι αυτά ακολουθεί το παρατρέχω με σιωπή, επειδή λυπούμε αυτούς που δυσφορούν για τον λόγο, την παρρησία και τον ζήλο για την αλήθεια.
Ω, πώς αξίως να θρηνήση κανείς το σκότος στο οποίο κατάντησε τώρα η γενεά μας! «Κύκλω οι ασεβείς περιπατούσιν» ως σκύμνοι ωρυόμενοι, για να πλανήσουν με κάθε τρόπο και να αρπάξουν από τον Θεόν τους ευσεβείς και να τους προσφέρουν στον πατέρα τους τον Διάβολο, προσφιλέστατο σ’ αυτόν δώρο.
Οι δε δικοί μας ποιμένες έγιναν αναισθητότεροι των λίθων νομίζοντας ότι τους είναι αρκετό τότε προς απολογία το να μπορέσουν να σώσουν τον εαυτό τους, ενώ θεληματικώς περιφρονούν και δεν κατανοούν την θεία φωνή, που λέγει: «εγώ ειμι ο ποιμήν ο καλός• ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων, ο δε μισθωτός και ουκ ων ποιμήν θεωρεί τον λύκον ερχόμενον και αφίησι τα πρόβατα και φεύγει, ότι μισθωτός εστι και ου μέλλει αυτώ περί των προβάτων• και ο λύκος αρπάζει τα πρόβατα και σκορπίζει αυτά» (Προβ. Ιωάν. 10, 11-13), των οποίων το αίμα, είπε, θα εκζητήση από τα χέρια των ποιμένων.
Φοβερή εναντίον σας αυτή η απειλή και παντός τρόμου πλήρης, ω τιμιώτατοι ποιμένες! Ακούσατε και τον μακάριο Παύλο τον απόστολο, ο οποίος ρητώς λέγει περί υμών και περί της απολογίας, την οποίαν οφείλετε να δώσετε ενώπιον του αδεκάστου Κριτού: «αδελφοί, είπε, πείθεσθε τοις ηγουμένοις υμών», -και ακούσατε για ποιο λόγο,- «αυτοί γαρ αγρυπνούσιν, είπε, υπέρ των ψυχών υμών, ως λόγον αποδώσοντες» περί υμών (Εβρ. 13,17)».
«ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ, Ο ΦΩΤΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ», Εκδόσεις Αρμός, Πρώτη Έκδοσις Νοέμβριος 1991, Σελ. 162-164