ΠΟΛΛΑ ΔΕΙ ΣΤΡΑΦΗΝΑΙ ΚΑΙ ΠΑΘΕΙΝ, ΠΡΙΝ ΑΛΛΟΥ ΚΑΤΑΓΝΩΝΑΙ ΔΥΣΣΕΒΕΙΑΝ… ΓΡΑΦΕΙ Ο π. ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΝΑΔΗΣ 24.8.2017
ΠΟΛΛΑ ΔΕΙ ΣΤΡΑΦΗΝΑΙ ΚΑΙ ΠΑΘΕΙΝ, ΠΡΙΝ ΑΛΛΟΥ ΚΑΤΑΓΝΩΝΑΙ ΔΥΣΣΕΒΕΙΑΝ… ΓΡΑΦΕΙ Ο π. ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΝΑΔΗΣ
«… Εἶμαι ἕνας ποιμένας λίγος καὶ φτωχός. Δὲν εἶμαι ἀρεστὸς καὶ σὲ ἄλλους ποιμένες…
Ἀπὸ ποῦ νὰ ἀρχίσω νὰ σᾶς διορθώνω, ἀδελφοί;… Ποιὸ στοιχεῖο τοῦ λόγου μας εἶναι τὸ καλλίτερο; Εἶναι ἡ εἰρήνη. Θὰ προσθέσω, ὅτι εἶναι καὶ τὸ ὠφελιμότερο. Ποιὸ εἶναι τὸ ἀπαισιώτερο καὶ βλαβερώτερο; Εἶναι ἡ διχόνοια.
Τὸ αἴτιο τῆς ταραχῆς, ποὺ ζοῦμε, εἶναι οἱ ἀνθρώπινες φύσεις μὲ θερμὸ ζῆλο καὶ πολλὴ δύναμι. Ὄχι βέβαια ἁπλῶς πυρακτωμένες καὶ μεγάλες. Διότι δὲν θὰ κατηγορήσουμε τὴν θερμότητα τοῦ ζήλου, χωρὶς τὸν ὁποῖο εἶναι ἀδύνατο νὰ κατορθωθῆ κάτι μεγάλο στὴν εὐσέβεια ἢ στὴν ὑπόλοιπη ἀρετή. Μὲ τὰ λόγια μας αὐτὰ ἐννοοῦμε τὸν θερμὸ ζῆλο μαζὶ μὲ ἀμυαλιὰ καὶ ἀμάθεια. Μαζὶ δὲ μὲ αὐτά, εἶναι καὶ τὸ κακὸ τέκνο τους, ποὺ εἶναι τὸ θράσος. Διότι τὸ θράσος εἶναι παιδὶ τῆς ἀμάθειας. Πραγματικὰ οἱ ἀσθενεῖς φύσεις εἶναι νωθρὲς καὶ δυσκίνητες καὶ πρὸς τὴν ἀρετὴ καὶ πρὸς τὴν κακία. Οὔτε κινοῦνται καὶ πρὸς κάτι ἄλλο σπουδαῖο. Εἶναι σὰν τὶς κινήσεις τῶν ναρκωμένων. Οἱ γενναῖες ὅμως ψυχές, ἂν παιδαγωγοῦνται καὶ κατευθύνωνται ἀπὸ τὴν λογική, εἶναι μεγάλο ἐργαλεῖο γιὰ τὴν ἀρετή. Ὅταν ὅμως λείπη ἡ ὀρθὴ γνῶσι καὶ ἡ λογική, τότε ὁ ζῆλος εἶναι ἴσο πρᾶγμα μὲ τὴν κακία. Ἐπειδὴ κι ἕνας ἵππος πρέπει νὰ εἶναι ψυχωμένος καὶ γενναῖος, γιὰ νὰ νικήση εἴτε εἶναι γιὰ πόλεμο, εἴτε εἶναι γιὰ ἀγῶνες. Ὁ ἴδιος δὲν εἶναι κατάλληλος γιὰ κανένα ἀγαθό, ἂν δὲν ἐκπαιδευθῆ μὲ χαλινάρι καὶ δὲν μάθη μὲ σκληρὴ ἐκγύμνασι νὰ εἶναι ἤρεμος.
Αὐτὸ εἶναι κατ’ ἐξοχήν, ποὺ κομμάτιασε μέλη, χώρισε ἀδελφούς, ταρακούνησε πόλεις, ἔβαλε μανία σὲ λαούς, ὅπλισε ἔθνη, ξεσήκωσε βασιλεῖς, ξεσήκωσε τοὺς ἱερεῖς μεταξύ τους καὶ κατὰ τοῦ λαοῦ καὶ ἀντίστροφα, τὸν λαὸ μὲ τὸν ἑαυτό του καὶ κατὰ τῶν ἱερέων, γονεῖς ἐναντίον τῶν τέκνων τους καὶ τὰ τέκνα κατὰ τῶν γονέων, ἄνδρες ἐναντίον τῶν γυναικῶν καὶ γυναῖκες κατὰ τῶν ἀνδρῶν. Δηλαδὴ ὅλα τὰ ἀγαπητὰ ὀνόματα… Ἀκόμη δὲ ἀτίμασαν καὶ τὸν νόμο τοῦ σεβασμοῦ, ποὺ εἶναι μέγιστος βοηθὸς γιὰ τὴν ἀρετή, καὶ εἰσήγαγαν τὸν νόμο τῆς αὐθάδειας. Καὶ γίναμε… Καὶ ἔγινε ἀναρχία ἡ πολυαρχία. «Καὶ διασκορπίσθηκαν τὰ ὀστᾶ μας στὸν Ἅδη» (Ψαλμὸς 140,7).
Αὐτὸ εἶναι ποὺ ἔκαμε καὶ διεχώρισε σὲ πολλὰ κομμάτια τὴν Ἐκκλησία. Ὄχι μονάχα σὲ ἕναν Παῦλο ἢ Κηφᾶ ἢ Ἀπολλώ, ἢ τὸν τάδε φυτευτή, ἢ τὸν ἄλλο ποτιστή. Ἀνέδειξε πολλοὺς Παύλους καὶ Ἀπολλὼς καὶ Κηφᾶδες. Ὀνομαζόμαστε ἀπὸ αὐτοὺς καὶ ὄχι ἀπὸ τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι τὸ μέγα καὶ κοινὸ ὄνομα. Λεγόμαστε δηλαδή, ὅτι εἴμαστε δικοί τους… Ποιὸ εἶναι τὸ ὄργανο, ποὺ τὰ ἔκανε ὅλα αὐτά; Ὁ ζῆλος χωρὶς λογικὴ καὶ ἄσχετος ἀπὸ καλὴ γνῶσι. Αὐτὸς ποὺ εἶναι πλοῦς ἀκυβέρνητος ἀπὸ πίστι.
Γιατὶ πετᾶς πρὸς τὸν οὐρανό, ἀφοῦ εἶσαι πεζός; Γιατὶ χτίζεις πύργο, ἐνῶ δὲν ἔχης τὰ ἀπαιτούμενα, γιὰ νὰ τὸν ὁλοκληρώσης; Γιατὶ μετρᾶς καὶ σὺ τὰ νερὰ μὲ τὸ χέρι σου καὶ τὸν οὐρανὸ μὲ τὴν σπιθαμή σου καὶ ὅλην τὴν γῆ μὲ τὴν παλάμη σου, αὐτὰ ποὺ εἶναι μεγέθη τεράστια καὶ τὰ ὁποῖα μπορεῖ νὰ τὰ μετρήση μόνο ὁ Δημιουργός τους; Γνώρισε τὸν ἑαυτό σου πρῶτα. Μάθε αὐτὰ ποὺ ἔχεις στὸ χέρι σου. Μάθε πῶς πλάσθηκες κι ἀπὸ τὶ ἀποτελεῖσαι, καὶ ἐνῶ εἶσαι εἰκόνα Θεοῦ, συνδέθηκες μὲ τὸ χειρότερο. Ποιὸς σὲ ἔδωσε κίνησι…
Δὲν τὸ δέχεσαι αὐτὸ καὶ ἡ γλῶσσα σου δὲν δέχεται χαλινό; Δὲν εἶσαι πιὸ δυνατὸς ἀπὸ τὴν κατηφόρα της; Σίγουρα πρέπει νὰ τρελλάθηκες καὶ νὰ θεωρῆς ὅτι δὲν εἶσαι κατώτερος ἀπὸ τὶς ἀγγελικὲς δυνάμεις, ἂν δὲν ἔχουν καὶ ἐκεῖνες μέτρο στὴ γνῶσι τους, ἐνῶ ἐσὺ εἶσαι μεγαλείτερος ἀπὸ ὅ,τι εἶναι τὸ συμφέρον σου.
Τοὐλάχιστο μὴν κατακρίνης τὸν ἀδελφό σου, οὔτε νὰ ὀνομάσης ἀσέβεια τὴν δειλία, οὔτε νὰ ἀπέλθης κατακρίνοντας ἢ μὲ ἀπελπισία, σὺ ποὺ ὑπόσχεσαι καλωσύνη. Στὸ σημεῖο αὐτὸ νὰ φανῆς ταπεινός, ὅσο μπορεῖς. Νὰ προτιμήσης τὸν ἀδελφό σου, χωρὶς νὰ βλαφθῆς. Διότι ἡ κατάκρισι καὶ ἡ ἀτίμωσι σημαίνουν ἀπομάκρυνσι ἀπὸ τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ἡ μόνη ἐλπίδα, καὶ τὸ ἀφανὲς σιτάρι, (ἴσως τιμιώτερο ἀπὸ σένα), νὰ τὸ ξερριζώσης μαζὶ μὲ τὰ ζιζάνια. Τελικὰ ἐκεῖνον διόρθωσέ τον μὲ πραότητα καὶ φιλανθρωπία. Ὄχι σὰν ἐχθρός. Οὔτε σὰν ἀπότομος γιατρός. Οὔτε πάλι σὰν νὰ ξέρης νὰ χρησιμοποιῆς μόνο τὸ καυτήρι καὶ τὸ νυστέρι. Συγχρόνως δὲ νὰ κατηγορῆς τὸν ἑαυτό σου καὶ τὴν ἀδυναμία σου.
Τὶ συμβαίνει λοιπόν, ὅταν εἶσαι τσιμπλιάρης, ἢ πάσχουν τὰ μάτια σου καὶ βλέπεις ἀμυδρὰ τὸν ἥλιο; Ἢ πάλι ἂν νομίζης ὅτι τὰ πάντα στρέφωνται γύρω ἀπὸ σένα, σὰν νὰ εἶσαι ζαλισμένος ἢ μεθυσμένος καὶ τὴν δική σου ἄγνοια τὴν φορτώνεις στοὺς ἄλλους; Πολλὰ δεῖ στραφῆναι καὶ παθεῖν, πρὶν ἄλλου καταγνῶναι δυσσέβειαν. (Πρέπει νὰ τρέξης πολλὰ χιλιόμετρα καὶ νὰ πάθης πολλά, προτοῦ καταδικάσης κάποιον, ὅτι εἶναι δυσσεβής-αἱρετικός-οἰκουμενιστής!).
Δὲν εἶναι τὸ ἴδιο τὸ νὰ κόψουμε ἕνα φυτὸ ἢ ἕνα ἄνθος πρόσκαιρο, ἀπὸ τὸ νὰ κόψουμε ἕναν ἄνθρωπο. Εἶναι εἰκόνα Θεοῦ καὶ μὲ εἰκόνα Θεοῦ συζητᾶς. Κρίνεσαι ἐσὺ ποὺ κρίνεις. Κρίνεις ξένον δοῦλο καὶ αὐτὸν γιὰ τὸν ὁποῖο φροντίζει ἄλλος. Μὲ τέτοιο φρόνημα νὰ κρίνης τὸν ἀδελφό σου, διότι καὶ σὺ θὰ κριθῆς μὲ τὸ ἴδιο μέτρο.
Ἁγίου Γρηγορίου Θεολόγου ὁμιλία ΛΒ’
Περὶ εὐταξίας κατὰ τὰς συζητήσεις
ΕΠΕ 2,26-80
