Ἡ ὀρθόδοξη «σεξουαλικὴ ἀγωγὴ»
Τοῦ πατρὸς Γεωργίου Μεταλληνοῦ, «Κηρύγματα στὰ Ἀποστολικὰ Ἀναγνώσματα»
Ἑρμηνεία
Ἐπίμονα προβάλλεται σήμερα ἡ ἀνάγκη γιὰ «σεξουαλικὴ ἀγωγὴ» τῶν παιδιῶν μας στὸ πλαίσιο μάλιστα τῆς σχολικῆς τους παιδείας. Ὅπως σὲ πολλοὺς ἄλλους τομεῖς τῆς ζωῆς μας μάθαμε νὰ ἀκολουθοῦμε τυφλὰ τὴ «φωτισμένη» Δύση, ἔτσι καὶ στὸ θέμα αὐτό. Ὁ φόβος μας εἶναι πάντα νὰ μὴν ὑστερήσουμε ἀπέναντί της. Γι’ αὐτὸ ἀντιγράφουμε πρόθυμα τὸν προβληματισμὸ καὶ τὶς μεθόδους της. Ἑπόμενο, λοιπόν, νὰ θεωροῦμε ἀπαραίτητο, ὁ «διαφωτισμὸς» νὰ προχωρήσει καὶ στὴν προβληματολογία τοῦ «γενετησίου ἐνστίκτου». Βέβαια, τὸ τί διδάσκει ἡ Δύση σχετικὰ μὲ τὸ ζήτημα αὐτό, δὲν φαίνεται νὰ θεωρεῖται πρωταρχικῆς σημασίας. Γιατί δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε, ὅτι ἡ Δύση -καὶ μεῖς μαζί της, ἀφοῦ εἴμαστε κομμάτι της- κλυδωνίζεται σὲ μία λαίλαπα πανσεξουαλισμοῦ. Ὁ «φροϋδισμὸς» ἔχει καταστεῖ κυριαρχοῦσα ἰδεολογία στὴν ἐποχή μας. Ἡ προτεραιότητα...
δίνεται στὸ σεξουαλικὸ ἔνστικτο καὶ στὴ κτηνώδη ὁρμή. Τὸ ἀνθρώπινο σῶμα κατάντησε ὑποτιμημένη ἀξία καὶ ἀντικείμενο - ὄργανο ἡδονῆς. Μέσα σ’ αὐτὸ τὸ κλίμα διαμορφώνεται τὸ περιεχόμενο τῆς «σεξουαλικῆς» διαφώτισης τοῦ εὐρωπαίου ἀνθρώπου. Ἔρχεται ὅμως σήμερα ἀπὸ τὰ βάθη τῶν αἰώνων ἡ φωνὴ τοῦ οὐρανοβάμονα καὶ θεόπτη Ἀπ. Παύλου νὰ μᾶς παρουσιάσει τὴ «σεξουαλικὴ ἀγωγή», ὅπως (πρέπει νὰ) διδάσκεται στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, στὸ «σχολεῖο» τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ ρίζα τοῦ προβλήματος
Ἡ ἀπάντηση τοῦ Παύλου στὸ πρόβλημά μας ἀρχίζει - περίεργα, ἀλλ’ ὄχι ἀνεξήγητα - ἀπὸ τὴν κοιλιοδουλία. Γιατί οἱ «σαρκικὲς ἐπαναστάσεις» ἔχουν ὡς βασική τους αἰτία τὴ γαστριμαργία. Ἀπὸ αὐτὴν γεννιέται τὸ πάθος τῆς πορνείας. Καὶ ὡς «πορνεία» νοεῖ ὁ Ἀπόστολος, καὶ μαζί του οἱ ἅγιοι Πατέρες μας, ὄχι φυσικὰ μόνο τὴ σαρκικὴ σχέση μὲ κάποια Πόρνη, ἀλλὰ κάθε χρήση τοῦ γενετήσιου ἐνστίκτου γιὰ σκοποὺς ἔξω ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι ἡ δημιουργία οἰκογένειας. «Τὸ σῶμα τοῦ Χριστιανοῦ δὲν ἐπλάσθη, διὰ νὰ τρυφᾶ καὶ ἐκ τῆς τρυφῆς νὰ πίπτη εἰς τὴν πορνείαν, ἀλλ’ ἐπλάσθη διὰ νὰ ἑνωθῆ μὲ τὸν Κύριον, Ὃς τις εἶναι ἡ κεφαλὴ του» (ἅγ. Νικόδημος Ἁγιορείτης). Ἡ νηστεία καὶ ἡ χαλιναγώγηση τοῦ σώματος, οὐσιαστικὰ στοιχεῖα τῆς ὀρθόδοξης ἀσκητικῆς, αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν στόχο ἔχουν: νὰ ἀποφευχθεῖ ἡ «θεοποίηση» τῆς κοιλίας (Φιλιππ. γ' 19), ὥστε νὰ μὴν ὑποθάλπονται τὰ σαρκικὰ πάθη, ποὺ ἔχουν ὡς κύρια αἰτία τὴν εὐζωία καὶ κοιλιοδουλία. «Τί δὲ σαρκὸς εὐπαθούσης, καὶ νεότητι περιφερομένης, ἀφρονέστερον;» - θὰ πεῖ ὁ Μ. Βασίλειος.
Ἡ διδασκαλία τοῦ Ἀπ. Παύλου διαρθρώνεται κατὰ τὸν ἀκόλουθο τρόπο: α) Πόσοι δὲν βλέπουν τὸ σῶμα τους ὡς ὄργανο ἡδονῆς; Ὄχι, λέγει ὁ Παῦλος. Τὸ σῶμα εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν πλάσθηκε γιὰ τὴν πορνεία, ἀλλὰ γιὰ νὰ θεωθεῖ μαζὶ μὲ τὴν ψυχή, ποὺ εἶναι ἄρρηκτα δεμένη μαζί του. Θὰ ἀναστηθεῖ μαζὶ μὲ τὴν ψυχή, γιὰ νὰ ζήσει αἰώνια, ἢ στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ ἢ στὴν αἰώνια στέρησή της, ποὺ εἶναι ἡ κόλαση. Γι’ αὐτὸ δέχεται τὸ σῶμα μας τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε νὰ μεταβάλλεται σὲ «ναὸ τοῦ ἐν ἠμὶν Ἁγίου Πνεύματος», ἀφοῦ βέβαια καθαρισθεῖ πρῶτα ἀπὸ τὰ πάθη του ὁ ἄνθρωπος. Πορεία δόξας εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ πιστοῦ μέσα στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Νά, λοιπόν, γιατί εἶναι πτώση καὶ συντριβὴ ἡ (ὁποιαδήποτε) πορνεία. Ἐκτροχιάζει τὸ σῶμα μας ἀλλὰ καὶ ὅλο τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν αἰώνιο προορισμό του.
β) Τὰ σώματά μας μὲ τὸ βάπτισμα γίνονται μέλη τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν λοιπὸν χρησιμοποιοῦμε τὰ μέλη τοῦ σώματός μας, γιὰ νὰ διαπράξουμε ὁποιοδήποτε κακό, χρησιμοποιοῦμε μέλη τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴ διάπραξη τῆς ἁμαρτίας μας. Ἔτσι, κάνουμε τὰ «μέλη τοῦ Χριστοῦ» νὰ ἁμαρτάνουν. Ὑπάρχει χειρότερο καὶ φοβερότερο ἀπὸ αὐτό; Ἂν λ.χ. φονεύσω κάποιον, μὲ τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ τὸν φονεύω. Ὅταν βρίζω κάποιον, μὲ τὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ τὸν βρίζω. Ὅταν ἀδικῶ τοὺς γύρω μου, μὲ τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ τοὺς ἀδικῶ. Καὶ ὅταν πορνεύω, μὲ τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ πορνεύω. Αὐτὴ εἶναι ἡ τραγικότητα καὶ ἀφροσύνη τῆς «πορνείας»! Ἀποσπῶ τὰ μέλη μου ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ καταδικάζω σὲ θάνατο, καθιστώντας τα ὄργανα τῆς ἁμαρτίας μου. Μέσα στὸν ὀρθόδοξο γάμο, μὲ τὸ μυστήριο, τὴν πίστη καὶ τὴ σωφροσύνη του, τὸ ζευγάρι ἐντάσσει στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ σωματική του σχέση, ποὺ γίνεται ἔτσι «διὰ τῆς τεκνογονίας» μέσο σωτηρίας. Ἔξω ἀπὸ τὸ μυστήριο καὶ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ (καὶ αὐτὸ συμβαίνει σὲ κάθε ἄλλο εἶδος «γάμου») ἡ σωματικὴ σχέση παύει εἶναι κοινωνία ἐν Χριστῷ καὶ γίνεται σχέση σαρκική, δηλαδὴ πορνεία, ἀποκοπῆ ἀπὸ τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, θάνατος.
γ) Ἡ οὐσιά τῆς «πορνείας» παρουσιάζεται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο καὶ ἀπὸ μία ἄλλη ὀπτικὴ γωνία. «Δικό μου εἶναι τὸ σῶμα μου καὶ τὸ κάνω ὅ,τι θέλω»! Αὐτὴ εἶναι ἡ πρόχειρη ἐπιχειρηματολογία μας. Ὄχι, ἀπαντᾶ ὁ Παῦλος. Δὲν εἶναι δικό σας τίποτε, συνεπῶς οὔτε καὶ τὸ σῶμα σας. Δὲν ἀνήκετε στὸν ἑαυτό σας. Καὶ ὡς δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἕνα ἐξ ἴσου σπουδαῖο λόγο. Σᾶς ἐξαγόρασε ὁ Χριστὸς μὲ ἀτίμητο τίμημα, τὸ πανάγιο Αἷμα Του. Εἴμαστε «ἐξαγορασμένοι σκλάβοι», κατὰ τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη. Δὲν εἶναι δικά μας, λοιπόν, τὰ μέλη τοῦ σώματός μας, ἀλλὰ τοῦ Χριστοῦ. Περισσότερο δὲ ἀπὸ κάθε ἄλλη ἁμαρτία ἡ πορνεία μολύνει ὅλο μας τὸ σῶμα, σαρκικὰ καὶ πνευματικά, καὶ ἰσοδυναμεῖ μὲ αὐτοκτονία.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, γιατί μὲ τόση ἀγωνία φωνάζει ὁ Παῦλος: Φεύγετε (=τρέξτε νὰ σωθεῖτε ἀπὸ) τὴν πορνεία! Τὴν βλέπει νὰ καταδιώκει ἀπειλητικὰ τὸν ἄνθρωπο: Καμιὰ ἁμαρτία δὲν μᾶς κυνηγᾶ τόσο, ὅσο ἡ σαρκική, γιατί εἶναι ριζωμένη μέσα μας. Παρατηρεῖ ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Νύσσης: «...Ὅταν μορφὴ πορνικὴ τοξεύη, νῶτα διδόναι (=νὰ τρέπεσαι σὲ φυγή)... Κατατοξεύει γαρ κατ’ ὀφθαλμῶν ἡ πορνεία, ἔστ΄ δὲ τῶν ἄλλων πονηρευμάτων φοβερώτερον»!
Ἀναγκαία προϋπόθεση
Γίνεται, λοιπόν, φανερό, ὅτι ἡ «σεξουαλικὴ ἀγωγὴ» στὸν χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν εἶναι παρὰ θεολογία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, μέρος τῆς ὀρθόδοξης ἀνθρωπολογίας. Δὲν πρόκειται συνεπῶς γιὰ μία «ἐπιστημονικὴ» ἀνάλυση καὶ περιγραφὴ τῆς σωματικῆς λειτουργίας ἢ γιὰ ἠθικοκοινωνικὴ καθοδήγηση, ἀλλὰ γιὰ θεώρηση τοῦ ἀνθρώπου μέσα ἀπὸ τὸ πρίσμα τῆς θείας ἀποκαλύψεως. Μία τέτοια ἀντίληψη, ἄρα, γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸ σῶμα του δὲν «διδάσκεται» θεωρητικά, οὔτε, πολὺ περισσότερο, ἐπιβάλλεται! Ἐμπνέεται μονάχα στὰ πλαίσια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καὶ τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ χριστιανὸς νέος μαθαίνει κοντὰ στὸν Γέροντα - Πνευματικό του νὰ ζεῖ ἐν Χριστῷ, μὲ προσευχὴ καὶ ἄσκηση, ἀγώνα καὶ ἐγκράτεια, γνωρίζοντας ὅτι στόχος του εἶναι ὁ ἐν Χριστῷ δοξασμὸς τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς του. Ἂν δὲν ἰσχύει ἡ προϋπόθεση αὐτή, δὲν εἶναι περίεργο ἡ διδασκαλία τοῦ Παύλου νὰ ἀπορρίπτεται σὰν μύθος.
Κείμενο: (Α' Κορ. στ' 12-20)
Ἀδελφοί, πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾽ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾽ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος. Τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει. Τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ Κύριος τῷ σώματι· ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ. Οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; Ἄρα οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; Μὴ γένοιτο. Ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν; Ἔσονται γάρ, φησίν, οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν· ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. φεύγετε τὴν πορνείαν. Πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν· ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει. Ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ῾Αγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῶ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ.
