«Η αλήθεια για τη ζωή και τον θάνατο, για το πώς ζούμε και πώς πεθαίνουμε, έτσι όπως επί χιλιετίες τη διδάσκει η Εκκλησία του Χριστού, δοκιμάζεται σήμερα σκληρά.» (Βίγκεν Γκουρόιαν)
Η ΦΑΡΜΑ-ΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ
ΜΕΡΟΣ Β΄
ΘΕΜΑ: ΤΟ ΕΝ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
«Ο του Κυρίου θάνατος τον θάνατον εθανάτωσεν» (Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ)
Αγαπητοί αδελφοί, ο γνωστός θανατηφόρος ιός που «θερίζει» ανθρώπινες ζωές σε ολόκληρη την οικουμένη γίνεται η καλή αφορμή για να θυμηθούμε την περί θανάτου διδασκαλία της αγίας Εκκλησίας μας.
Αν και όλοι μας γνωρίζουμε αρκετά για το «πώς εισόρμησεν εις τον κόσμον ο θάνατος» και το «πώς ο Θεάνθρωπος ενίκησε κατά κράτος τον θάνατον και πώς, από την στιγμή που ανέστη, προγευόμεθα και ημείς τον αιώνα της αναστάσεως» θεωρούμε πως είναι αναγκαίο και πολύ χρήσιμο να σταθούμε και να εξετάσουμε, κυρίως, το «πώς ο Θεός μετέβαλε την τιμωρίαν (ενν. τον θάνατο) εις ευεργεσίαν». Είναι σημαντικό να ξαναγραφτούν οι θεοφώτιστες γνώμες των αγίων Πατέρων μας περί του μυστηρίου της ευεργεσίας του θανάτου διότι στις ημέρες μας επιχειρείται μια πλαστογράφηση και φυσικά διαστροφή του νοήματος του θανάτου, ότι δήθεν ο θάνατος δεν είναι κάτι κακό, αλλά κάτι καλό. Το τι εννοούμε συμπυκνώνεται στην παρακάτω διπλή πρόταση που είναι παρμένη από το βιβλίο του ορθόδοξου συγγραφέα Βίγκεν Γκουρόιαν με τίτλο: «ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ: Η ευθανασία, το νόημα της ζωής και το «σύνδρομο του θανάτου». [1].
Ο Βίγκεν Γκουρόιαν σημειώνει τα λόγια του Τζων Μπ. Τάιντιγκς (κι έπειτα σχολιάζει): «Τείνουμε να θεωρούμε τον θάνατο ως το υπέρτατο κακό, ενώ στην πραγματικότητα αποτελεί την υπέρτατη λύση… Η ζωή δεν είναι πάντοτε αγαθό και ο θάνατος δεν είναι πάντοτε ανεπιθύμητος… Είναι άποψή μου ότι μόνο εάν αγκαλιάσουμε τον θάνατο, τόσο διανοητικά όσο και συναισθηματικά, θα μπορέσουμε να αδράξουμε σταθερά τη ζωή. Θεωρώ λοιπόν ότι είμαι εξίσου υπέρμαχος της ζωής και υπέρμαχος του θανάτου» (Τζων Μπ. Τάιντιγκς). Και το σχόλιο του συγγραφέως: «Εκκεντρικός; Τρελός; Δεν νομίζω. Προωθώντας τη θρησκεία του θανάτου, ο Τάιντιγκς γίνεται ο εκπρόσωπος ολοένα και περισσότερων ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούν να συναρμολογήσουν νέες μεθόδους αντιμετωπίσεως του θανάτου μέσα σ’ ένα μεταμοντέρνο περιβάλλον που δεν διαπνέεται πια από εκείνες τις αρχές που καταφάσκουν στη ζωή και που προέκυπταν από μια διάχυτη γύρω τους Χριστιανική πίστη» [1] (σελ. 24-25).
Για να εννοήσουμε το (φιλοσοφικό) βάθος αυτής της άποψης περί του νέου νοήματος του θανάτου αλλά και της σχέσης αυτής με τα όσα ζούμε στην κόβιτ εποχή μας προσθέτουμε δύο ακόμα προτάσεις από το εν λόγω βιβλίο.
Α΄. ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΜΠΟΥ (Ταμπού: Απαγορευμένος «καρπός», δηλαδή ο αυτοχειριασμός ή αυτοκτονία)
Ο Βίγκεν Γκουρόιαν στην ΕΙΣΑΓΩΓΗ σημειώνει τα εξής: «Η αλήθεια για τη ζωή και τον θάνατο, για το πώς ζούμε και πώς πεθαίνουμε, έτσι όπως επί χιλιετίες τη διδάσκει η Εκκλησία του Χριστού, δοκιμάζεται σήμερα σκληρά. Και νομίζω ότι δεν υπάρχει άλλη σύγχρονη μορφή που να εκπροσωπεί καλύτερα αυτή τη μνημειώδη μεταστροφή στην ηθική από τον Δρ. Τζακ Κεβορκιάν (1928-2011). Η σταυροφορία του προκειμένου να νομιμοποιηθεί η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία (ή ευθανασία) αποτελεί κάτι περισσότερο από μια προσπάθεια να ωθήσει τη λογική της «ελευθερίας της επιλογής» ένα βήμα παραπέρα. Είναι μια επίθεση ενάντια στις θεμελιώδεις προϋποθέσεις της Ιουδαιο-Χριστιανικής παράδοσης και στα ηθικά όρια που θέτει η δωρεά και η αφαίρεση ζωής. Θεωρώ σωστό λοιπόν να αρχίσω αυτό το βιβλίο ξεκινώντας από το θεολογικό νόημα του θανάτου, από τη Χριστιανική άποψη γύρω από τη φροντίδα για όσους αναχωρούν καθώς και με μια συζήτηση γύρω από την πρόκληση που παρουσιάζει το κίνημα του Κεβορκιάν για την ευθανασία.» [1] (σελ. 17-18).
Ω ΠΑΓΙΔΑ!
Αγαπητοί, σίγουρα γνωρίζετε ότι οι ψευδομάρτυρες χιλιαστές αρνούνται να βάλουν αίμα (μάλλον και εις τα τέκνα τους) σε κάθε περίπτωση, ακόμη και όταν ο θάνατος είναι ορατός! Τι σημαίνει αυτό και πώς μεταφράζεται στο σήμερα; Πολύ απλά ότι τα άτομα αυτά – αλλά και κάθε άλλος που αρνείται να βάλει στο σώμα του ένα σωτήριο φάρμακο ή εμβόλιο - απαλλάσσονται γιατί απλά ασκούν ένα νόμιμο δικαίωμά τους, το «δικαίωμα στον θάνατο». Το τι σημαίνει αυτό ας το απαντήσουμε και πάλι μέσω της γραφής του ορθόδοξου συγγραφέα: «Ο Κεβορκιάν (Αμερικάνος παθολόγος, διάσημος για τη δημόσια υποστήριξή του στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία, με λόγια και έργα) βλέπει τον εαυτό του ως πρωτοπόρο μιας νέας γενιάς γιατρών οι οποίοι, ελεύθεροι από τα όποια εναπομείναντα ίχνη του παλαιού απολυταρχισμού και πατερναλισμού, επιβεβαιώνουν χωρίς κανένα δισταγμό την αυτονομία του ατόμου ως την υπέρτατη αξία. «Αν το θρησκευτικό πιστεύω ενός ασθενούς του απαγορεύει την ιατρικά ενδεδειγμένη μετάγγιση αίματος, για παράδειγμα, τότε ένας αληθινά ηθικός γιατρός δεν θα την έκανε και δεν θα προχωρούσε σε αντιπαράθεση με την απόφαση του ασθενούς να την αρνηθεί», λέει ο Κεβορκιάν. «Πράγματι, ο γιατρός θα ήταν υποχρεωμένος να διαμαρτυρηθεί για κάθε είδους νομική ή δικαστική ανάμιξη»» [1] (σελ. 26-27).
Δηλαδή αδελφοί στο μέλλον (στην μετά κορωνοϊού εποχή) το να αρνείται κάποιος π.χ. κάποιο σωτήριο φάρμακο ή εμβόλιο σημαίνει πως το άτομο αυτό επιλέγει τον θάνατο κάτι που στη νομική γλώσσα του αύριο (ή του σήμερα;) θα σημαίνει πως ο γιατρός θα είναι «υποχρεωμένος» να βοηθήσει το άτομο δια θανατηφόρων φαρμάκων (φαρμακτονία ή εμβολιοκτονία) προς επίτευξη του θανάτου, ενός ειρηνικού - γλυκού - γρήγορου θανάτου! Κύριε ελέησον.
Ιδού που μας οδηγούνε σήμερα…! Οι καλοί μας ιατροί, οι πολιτικοί αλλά και οι αρχιερείς μας, μάς οδηγούν στην "ζωή" και εμείς οι ορθόδοξοι, οι ονομαζόμενοι άλλοτε και ως «αντιεμβολιαστές» προτιμούμε τον θάνατο... Και ως τέλος του ενδιαφέροντός των δι ημάς, η προσφορά ενός γλυκού θανάτου προς αποφυγή των τρομερών συμπτωμάτων και του φρικτού θανάτου που επιφέρει ο θεριστής κορωνοϊός (ενν. δίχως την συναίνεσή μας!).
Ιδού που οδηγούν τους γιατρούς και που πρόκειται να οδηγήσουν οι γιατροί τον ευσεβή «βλαμμένο» λαό μας ίσως και αύριο… Να αποδεχτεί ότι ‘’ο γιατρός είναι υποχρεωμένος να διαμαρτυρηθεί για κάθε είδους νομική ή δικαστική ανάμιξη’’. Μια διαμαρτυρία που στο τέλος - τέλος θα απαλλάσσει, θα καθιστά ανεύθυνο (άσυλο ιατρών;) όπως για παράδειγμα τον Γερμανό ιατρό που εν πλήρη ενσυναίσθηση «βοήθησε» ορισμένους ασθενείς, πιθανόν αναίσθητους - διασωληνωμένους δια φαρμάκων να ευθανατιστούν, να τελειώσουν με έναν «ευ» ή αλλιώς «αξιοπρεπή» θάνατο. Εννοείται χωρίς οι ίδιοι ή κάποιος από τους συγγενείς να συναινέσουν. Δηλαδή ό,τι γράφει και πάλι ο Βίγκεν Γκουρόιαν σχολιάζοντας το μυθιστόρημα, με τίτλο «Το σύνδρομο του θανάτου», του Γουόκερ Πέρσυ: «Οι Αμερικανοί έχουν εφεύρει για τους εαυτούς τους το δικαίωμα να προκαλούν τον θάνατο σε άλλους (σε σωματικά ή διανοητικά ανάπηρους, σε «ανεπιθύμητους» και κοινωνικά «άχρηστους»), όπως και το δικαίωμα οι άλλοι να επιφέρουν τον θάνατο σ’ αυτούς» [1] (σελ. 18).
Ο ΔΗΘΕΝ «ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ»
Κλείνοντας το παρόν πόνημα να σημειώσουμε πως επί των ημερών μας βιώνουμε μια ακόμη πλαστογράφηση της σωτηρίας του ανθρώπου, της απελευθέρωσής του δήθεν από τις ασθένειες και την φθορά (γηρατειά) και εντός ολίγου και από τον θάνατο. Ο Διάβολος και οι ακόλουθοί του χτυπούν κατά μέτωπο τα δύο τελευταία άρθρα της πίστεώς μας της Ορθόδοξης : Το 11ο :«Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών. (Πιστεύω και περιμένω την κοινή ανάσταση όλων των νεκρών. Θα αναστηθεί κάθε σώμα για να ενωθεί με την αθάνατη ψυχή του. Η ανάσταση όλων θα γίνει με τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου). Και το 12ο : «Και ζωήν του μέλλοντος αιώνος. Αμήν. (Προσδοκώ ότι, μετά την ανάσταση και την τελική κρίση όλων των ανθρώπων από τον Χριστό, θα αξιωθώ να απολαύσω την αιώνια ζωή, μαζί με όλους τους αγίους. Αμήν.)» [2].
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ, ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ ΤΗΝ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. ΜΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΟΥ ΑΠΟΣΚΟΠΕΙ∙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΕΡΒΑΙΝΟΥΝ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΕΚΕΙΝΩΝ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΑΠΟΘΝΗΣΚΟΥΝ… (Ο ΝΟΩΝ ΝΟΕΙΤΩ)
Αλήθεια, «πώς ο Θεός μετέβαλε την τιμωρίαν εις ευεργεσίαν»;
Εις το βιβλίο με τίτλο «ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ» [3], του Νικολάου Π. Βασιλειάδη διαβάζουμε τα εξής φωτιστικά λόγια: «Ως κατακλείδα των όσων εγράψαμεν μέχρι τώρα διά την μετατροπήν του θανάτου εις ευεργεσίαν, παραθέτομεν δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τους θεοσόφους Πατέρας της Εκκλησίας μας, τον άγιον Ιωάννην τον Χρυσόστομον και τον άγιον Γρηγόριον τον Παλαμάν. Ο πρώτος τονίζει ότι χάρις εις την Ανάστασιν του Σωτήρος δεν καταργείται απλώς ο θάνατος∙ κληρονομούμεν αγαθά μεγαλύτερα και ασυγκρίτως ανώτερα! Ο μεν Διάβολος, λέγει ο ιερός Πατήρ, επέτυχε να μας κάμη να αμαρτήσωμεν και έτσι να εξορισθώμεν από τον Παράδεισον με τον θάνατον ως σύντροφον της ζωής μας. Αλλ’ ο φιλάνθρωπος Θεός δεν παρέβλεψε το ανθρώπινο γένος. Και δια να δείξη εις τον Διάβολον ότι εματαιοπόνησε με τα όσα επέτυχεν, εις δε τον άνθρωπον την πολλήν αγάπη και φροντίδα, με την οποία τον περιβάλλει, του εδώρησε «δια του θανάτου την αθανασίαν». Ο Διάβολος επέτυχε και εξόρισε τον άνθρωπο από τον Παράδεισον∙ ο δεσπότης όμως Χριστός με την αγίαν Ανάστασιν και Ανάληψιν του «εισήγαγε» τον άνθρωπον «εις τον ουρανόν». Επομένως «μείζων της ζημίας η εμπορία»». Και συνεχίζει: «Ιδού και η χαρακτηριστική περικοπή από τον άγιον Γρηγόριον τον Παλαμάν, την ιεράν στήλην της Ορθοδοξίας και την σεπτήν οπλοθήκην των θείων δογμάτων της Εκκλησίας μας. Εις την παράγραφον που ακολουθεί τονίζεται η χριστιανική θεώρησις του σωματικού θανάτου ως ευεργεσίας και φιλανθρωπίας του πανσόφου Θεού. Λέγει ο άγιος Πατήρ: Δια να εννοήσωμεν καλώς το άπειρον ύψος της θείας φιλανθρωπίας και το απύθμενον βάθος της θείας σοφίας∙ δια να μην αγνοώμεν το διατί ο άγιος Θεός ανέβαλε την κατάργησιν του θανάτου επί τόσα χρόνια, ας λάβωμεν υπ’ όψιν τούτο. Πρώτον μεν μας ετιμώρησεν κατά τρόπον ελεήμονα και ευσπλαχνικόν∙ δεν μας ετιμώρησε αυστηρώς κατά την δικαιοσύνην του, δια να μην απογοητευθώμεν τελείως. Μας έδωκεν ακόμη καιρόν μετανοίας. Εν τω μεταξύ, με την συνεχή γέννησιν νέων ανθρώπων παρηγορούσε την λύπην, την οποία μας προξενεί ο θάνατος προσφιλών προσώπων. Ηύξησε δε το γένος των διαδόχων μας τόσον, ώστε αυτοί να υπερβαίνουν τον αριθμό εκείνων, οι οποίοι αποθνήσκουν. Αντί του ενός ανθρώπου, του Αδάμ,, ο οποίος έγινεν ελεεινός και κατήντησε πτωχός, επειδή έφαγε τον απηγορευμένον καρπόν, ανέδειξε πολλούς άλλους, οι οποίοι επλούτησαν εις «θεογνωσίαν και αρετήν και γνώσιν και ευμένειαν θείαν». Τοιούτοι υπήρξαν οι Σήθ, Ενώς, Ενώχ, Νώε, Μελχισεδέκ, Αβραάμ, και όσοι εφάνησαν «προ αυτών και μετ’ αυτούς» ή συγχρόνως με αυτούς. Επειδή όμως κανείς από τους τόσον πολλούς και τόσον σπουδαίους εκείνους δικαίους δεν έζησε βίον τελείως αναμάρτητον, ώστε να δυνηθή να επανορθώση δια νέου αγώνος την ήτταν, που υπέστησαν οι προπάτορές μας εις την Εδέμ, και να θεραπεύση το τραύμα της ρίζης του γένους και να επαρκέση εις όλας τας μελλούσας γενεάς «προς αγιασμόν και ευλογίαν και ζωής επάνοδον», ο Θεός απέστειλεν εις τον κόσμον τον μονογενή Υιόν του. Αυτός ωλοκλήρωσε το έργον της σωτηρίας και έφερεν εις πέρας το πάνσοφον σχέδιον της σωστικής οικονομίας του Θεού Πατρός υπέρ ημών. Και ο θείος Πατήρ, αναλογιζόμενος το ανεξερεύνητον των βουλών του Θεού, αναφωνεί τον λόγον του θεοκινήτου Αποστόλου: Ω βάθος πλούτου και σοφίας (Ρωμ. ια’ 33) και θείας φιλανθρωπίας. Διότι, προσθέτει, εάν δεν υπήρχεν ο θάνατος, «και πρό του θανάτου θνητόν ως εκ ρίζης τοιαύτης το ημέτερον γένος», δεν θα ανακαλούμεθα εις τους ουρανούς. Η ανθρωπίνη φύσις μας δεν θα ενεθρονίζετο «υπεράνω πάσης αγγελικής αρχής και εξουσίας» ∙ δεν θα ετιμάτο τόσον, ώστε να καθίση «εν δεξιά της μεγαλωσύνης εν τοις ουρανοίς» (Πρβλ. Εφες. α’ 21∙ Εβρ. η’ 1). Κατ’ αυτόν τον ανεξερεύνητον εις ημάς τρόπον γνωρίζει ο Θεός να μετασκευάζη «φιλανθρώπως επί το κρείττον» δια της σοφίας και δυνάμεώς του τα ολισθήματα, εις τα οποία υποπίπτομεν ελευθέρως ένεκα της παρεκκλίσεώς μας από την θείαν εντολήν.» [3] (σελ. 115-117).
Δημήτριος Β. Εμμανουήλ, Εκπαιδευτικός
Πτολεμαΐδα 8 Σεπτεμβρίου 2021
[1] Βίγκεν Γκουρόιαν, «ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ: Η ευθανασία, το νόημα της ζωής και το «σύνδρομο του θανάτου»», Εκδόσεις: Εν πλω, Α΄έκδοση: Μάρτιος 2017.
[2] https://www.vimaorthodoxias.gr/prosefxes/pisteyo-eis-enan-theo-patera-pantokratora-ti-simainei-arage/
[3] Νικολάου Π. Βασιλειάδη, «ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ», ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ «Ο ΣΩΤΗΡ», ΑΘΗΝΑΙ - ΜΑΡΤΙΟΣ 1980.
