''[...] «το απρόσληπτον αθεράπευτον, ο δε ήνωται τω Θεώ, τούτο και σώζεται»'' (Γρηγορίου του Ναζιανζηνού)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε’
Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΣΙΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Σύνοψις
Την ανθρωπίνην φύσιν του Κυρίου ηρνήθησαν οι Δοκήται,
ισχτριζόμενοι ότι ο Κύριος αναστράφη μετά των ανθρώπων φέρων ουχί πραγματικόν
αλλά φαινομενικόν και κατά δόκησιν σώμα,
καθώς και άλλοι Γνωστικοί διατεινόμενοι κατά τας διαρχικάς αυτών πλάνας,
ότι ο Λυτρωτής ήτο αδύνατον να προσλάβη
σώμα υλικόν, εφ’ όσον η ύλη ήτο έδρα του κακού και έργον του κακού Δημιουργού.
Κατ’ αυτών αντεπεξήλθον εκτός του αποστόλου Ιωάννου, ο
θεοφόρος Ιγνάτιος και ο (άγιος) Ειρηναίος και ο Τερτυλλιανός και ο Ιππόλυτος και άλλοι
εκ των μεγάλων Πατέρων, εν οις και ο Χρυσόστομος. Προδήλως αι δοκητικαί αυταί
πλάναι ανατρέπουσιν άρδην και αυτήν την οικονομίαν της απολυτρώσεως, ο δε
Ιησούς εάν ουδέν εκ της ανθρωπίνης φύσεως προσέλαβε, παύει πλέον να φέρη επί
των ιδίων ώμων το απολωλός πρόβατον.
Ο Άρειος εξ
ετέρου και ο Λαοδικείας Απολλινάριος
ηρνήθησαν την ακαιρεότητα της ανθρωπίνης φύσεως του Ιησού Χριστού. Και ο μεν
πρώτος εδίδασκεν ότι ο ανανθρωπήσας Λόγος εστερείτο ανθρωπίνης ψυχής, αυτός υπάρχων
εν τω Χριστώ η αρχή των πνευματικών εκδηλώσεων.
Ο δε Απολλινάριος ορμώμενος εκ του πλατωνικού τριχοτομισμού εδέχετο μεν ότι ο Λόγος προσέλαβε σώμα και ψυχήν άλογον, ηρνείτο όμως εις τον Χριστόν τον νουν, του Λόγου υπάρχοντος εν αυτώ αντί νου.Κατά της πλάνης του Απολλιναρίου,
της κατακριθείσης και υπό της
Β’ Οικουμ. Συνόδου, αντεπεξήλθον ο Αθανάσιος
και οι δύο Γρηγόριοι. Κλασσική
παρέμεινεν
η διατύπωσις Γρηγορίου του Ναζιανζηνού
καθ’ ην «το απρόσληπτον αθεράπευτον,
ο δε ήνωται τω Θεώ, τούτο και σώζεται».
Ουσιώδεις επιδράσεις ή και απλά λείψανα δοκητισμού συναντώνται κατά τον ε’ αιώνα εις την διδασκαλία των λεγομένων Γαϊανιστών των άλλως Αφθαρτολατρών ή Αφθαρτοδοκητών. Ούτοι εδέχοντο μεν ότι το σώμα του Κυρίου ήτο ομοιοπαθές προς το ιδικόν μας, μετεστοιχειωθή όμως και της ιδίας εξέστη φύσεως υπό της του Λόγου δυνάμεως και κατ’ αυτήν της συλλήψεως την αρχήν το προσληφθέν εις αφθαρσίαν μετεσκευάζετο. Εκ τούτων τινές εις πλήρη δοκητισμόν εκτραπέντες ωνομάσθησαν Ακτιστίται. Κατά τούτων αντεπεξήλθον Αναστάσιος ο Σιναΐτης και Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ «ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»,
ΤΟΜΟΣ Β’, ΕΚΔΟΣΙΣ Β’, ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ «Ο ΣΩΤΗΡ», ΑΘΗΝΑΙ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1979, ΣΕΛ.62
