Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ, ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ (ΜΕΡΟΣ Β΄,Γ')

 

«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ»

(Η πύλη του Ουρανού – Γεν. 28,17)

ΜΕΡΟΣ Β΄

 

Ιερός Ναός και πνευματική ζωή αποτελούν μία αδιάσπαστη πνευματική πραγματικότητα, μια ενότητα ακατάλυτη μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Εάν ακολουθήσουμε πιστά τις διαχρονικές προσταγές – διαταγές της Εκκλησίας για συνεχείς εκκλησιασμούς, τότε θα δημιουργηθεί αυθόρμητος συντονισμός προσέλευσης στους Ι. Ναούς, στα πλαίσια μεγάλης πνευματικότητας, που θα μας φτάσουν στις περιοχές μεγάλης συγκέντρωσης (συνωστισμός) πιστών μέσα στις Εκκλησίες. Αυτή η επιθυμία της εκκλησίας για μέγιστη συμμετοχή των πιστών στους Ναούς, είναι (διαχρονικά) πάντοτε παρούσα στο κοινωνικό πεδίο, ανεξαρτήτως επιδημιών και φυσικών καταστροφών.

Στις Αποστολικές Διαταγές διαβάζουμε (βιβλ. Β΄, κεφ. νη΄):

- «Ω Επίσκοπε, κέλευε, και παραίνει τω λαώ εις την Εκκλησίαν ενδελεχίζειν, όρθρον και εσπέρας εκάστης ημέρας· και μη απολείπεσθαι το σύνολον· αλλά συνέρχεσθαι διηνεκώς».

- «Μη προκρίνετε του θείου λόγου βιωτικάς χρείας· αλλ’ εκάστης ημέρας συναθρίζεσθε όρθρου, και εσπέρας, ψάλλοντες και προσευχόμενοι εν τοις Κυριακοίς (Ναοίς) (Αυτόθι).

Αυτή η ονομασία (Κυριακόν) ήτο συνήθης (για τους Ι. Ναούς) από της Δ΄ Εκατονταετηρίδος, ιδίως στους Έλληνες (βλ. ΙΕ΄ Κανόνα της εν Αγκύρα Συνόδου, Ε΄ Νεοκαισαρείας, ΚΗ΄ Λαοδικείας, Ευσεβ. Εκκλ. Ιστορία 9,10).

Ερώτημα: Πού η Εκκλησία απαγορεύει την αυθόρμητη, μέγιστη δυνατή συγκέντρωση πιστών στους Ι. Ναούς, φοβούμενη τις επιδημίες – λοιμούς; Είναι σαφές το πνεύμα της.

Οι Ι. Ναοί δεν αποτελούν πεδίο μόλυνσης. Το ισχυρό κάλεσμα της Εκκλησίας για συνεχείς εκκλησιασμούς, δεν στερείται φιλάνθρωπης νοημοσύνης, όπως κατηγορηματικά υπονοούν οι κρατικοί λοιμοξιολόγοι και οι επίσκοποι. Αντίθετα, είναι πλήρες (το κάλεσμα) της φιλανθρωπίας! Η φράση «μη προκρίνετε του θείου λόγου βιωτικάς χρείας» είναι καταλυτική, σκορπίζουσα τις ασυλλόγιστες φλυαρίες τους…

Από έλλειψη προηγούμενης εκκλησιαστικής παιδείας στον κλήρο, καταλαβαίνουμε τι είδους πρότυπα προσφέρονται στη νέα γενιά από επισκόπους και κληρικούς, που έχουν – εμφανίζουν (πλην εξαιρέσεων) «εορταστικοποίηση» της Ορθοδοξίας με «ΜΑΣΚΕΣ» και πολύτιμα άμφια, υπογραμμίζοντας μάλιστα στις ομιλίες τους την στερεότητα της πίστεως των Αγίων!

Όταν ένας πολιτισμός (λαού – εκκλησιαστικού σώματος) βρίσκεται σε ακμή, τότε εκφράζεται δυναμικά, όπως μαρτυρεί η ιστορία πολιτική και εκκλησιαστική. Παράδειγμα οι Ακολουθίες και Παρακλήσεις της Εκκλησίας στους Αγίους, αυτά τα ποιήματα ευσεβών υμνογράφων. Ο προσεκτικός ερευνητής θα διαπιστώσει στα τροπάριά τους μια θαυμαστή σύζευξη (αρμονία) πίστεως και ζωής, που τονίζουν οι ιεροί υμνογράφοι.

Όσο ακούσια, ενοχλητική και αφόρητη είναι η νεοταξική λοιμοξιολογία περί των Ι. Ναών και εικόνων, τόσο δύναμη και πυκνό θεολογικό λόγο έχουν οι Ακολουθίες – Παρακλήσεις στην ανάδειξη του ρόλου των Ναών. Μπορεί η φραστική ύλη τους να καταλαμβάνει ελάχιστο όγκο, μα ο πυρήνας του νοήματος μένει ακέραιος.

Εάν προχωρούσαμε σε μια πνευματική απόσταξη όλων των τροπαρίων, σε μια λεκτική συμπύκνωσή τους, θα είχαμε ένα βιβλίο με ακαταγώνιστες (σε θεολογική πυκνότητα) φράσεις, χωρίς χάσματα ή αμφιβολίες στην αντίληψη του αναγνώστη, περί του σωτηριώδους ρόλου των Ι. Ναών και των Αγίων Εικόνων. Οφείλουμε να παραθέσουμε μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως:

- Παράκλησις εις τον Μεγαλομάρτυρα ΣΩΖΟΝΤΑ:

«Οι εν ποικίλοις πειρασμοίς και νοσήμασι και σωτηρίας των ψυχών αφιέμενοι, προς του Σωτήρος δράμωμεν ναόν τον ιερόν, Δέσποτα, κραυγάζοντες και, Θεέ ελεήμον δος ημίν την ίασιν και παράσχου την λύσιν των συνοχλούντων άπαντας δεινών την τε ειρήνην βραβεύων τους μέλπουσι».

- Παράκλησις εις τον Προφήτην ΕΛΙΣΣΑΙΟ:

«Ιατρείον των Χριστιανών ετοιμότατον, ο Ναός σου ανεδείχθη Παναοίδιμε, διό οι αρρωστήμασι κυκλούμενοι δεινώς, εν αυτώ αθροιζόμενοι, την σην βοήθειαν θερμώς, εξαιτούμεθα κράζοντες· ένδοξε Ελισσαίε, Προφήτα Θεού Τρισμάκαρ, μη υπερίδης νυν ημάς, κινδυνεύοντας εις θάνατον».

- Παράκλησις εις τον Άγιον ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΝ:

Του Χαραλάμπους των Ναώ νυν προσδράμωμεν και τη εικόνι τη αυτού προσκυνήσωμεν, εκ κατωδύνου κράζοντες καρδίας αυτώ· πρόφθασον και λύτρωσαι, της παρούσης ανάγκης, τάχυνον και κόπασον, του πανώλους την θραύσιν, ταις προς Χριστόν ευχαίς σου αθλητά, ίνα σε πάντες αεί μακαρίζωμεν»¨.

- Θεοτοκίον:

Ναός εχρημάτισας Μαριάμ του εκ του τεχθέντος Βασιλέως των ουρανών, και ενδόξως μεταμορφωθέντος, ον μάρτυς Σώζων πιστώς ηκολούθησε.

- Παράκλησις εις την ΠΑΝΑΓΙΑΝ ΠΟΡΤΑΪΤΙΣΣΑΝ:

«Σωμάτων σε, ιατήρα άμισθον, των ψυχών θεραπευτήν κεκτημένοι, ως αληθώς Πορταΐτισσα Κόρη, τη ευκλεεί σου εικόνι προστρέχομεν, και εξ αυτής τας δωρεάς, της ευνοίας σου πίστει λαμβάνομεν».

- Παράκλησις εις την Παναγίαν ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΝ:

«Της Παναχράντου τη εικόνι προσπελάσωμεν, οι θλίψεσι και νόσοις συνεχόμενοι, εν μετανοία κράζοντες και εν στεναγμοίς· Δος ημίν βοήθειαν, Εικονίστρια Κόρη· δείξον του ελέους σου, την αδάπανον Χάριν, ώσπερ το πάλαι και σκέπε ημάς· σε γαρ, Αγνή, πολιούχον κεκτήμεθα».

Παραδόξως, είναι ίσως μια από τις πιο σκληρές (πνευματικά) εποχές, που σημειώνεται τέτοια αντιπνευματική στροφή στο εκκλησιαστικό σώμα, τάση δηλαδή μετατροπής των Ι. Ναών και εικόνων σε «αφηγηματικά» (μόνο) στοιχεία πίστεως.

Η κρατική λοιμοξιολογική αναγκαιότητα (προπαγάνδα) έχει υποβάλλει στον σημερινό Ορθόδοξο Χριστιανό την νέα συνείδηση της κοινωνικής του λειτουργίας, αμφισβητώντας (ο ίδιος) στον Ι. Ναό και στις Άγιες Εικόνες την υγειονομική ασφάλεια έναντι του κορονοϊού.

Παρατηρούμε, δηλαδή, μία ακόμα εστία μόλυνσης εκ του οικουμενισμού, που συνίσταται στον κατακερματισμό των βιωμάτων – συναισθημάτων έναντι Ναού και Εικόνας εκ του φόβου του κορονοϊού.

Αυτή η πνευματική δυσθυμία είναι, δυστυχώς, «μεταδόσιμη»!

Ερωτήματα: Αυτό το νέο «υγειονομικό εγώ», πως βγήκε από το παλαιό Ορθόδοξο «εμείς» των αγρυπνιών, των Θείων Λειτουργιών, των Εσπερινών, των Παρακλήσεων, των Πνευματικών ενοριακών εκδρομών σε προσκυνήματα και των Ι. Ευχελαίων;

Είναι αυτή η πορεία των πιστών, των κληρικών, επισκόπων, πορεία – κίνηση προς ανοδικάς βαθμίδας τελειώσεως; Ασφαλώς, όχι! Η μόλυνση εκ του οικουμενισμού – ορθολογισμού είναι πλέον φανερά.

Με τη χάρι του Θεού θα ολοκληρώσω εις το επόμενο άρθρο, στο «Γ΄ ΜΕΡΟΣ».

 

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ»

(Η πύλη του Ουρανού – Γεν. 28,17)

ΜΕΡΟΣ Γ΄

 

Για τον Ιερό Ναό, ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης γράφει:

«Ο ιερός ναός, ως και άλλοτε εγράψαμεν, είναι χώρος, ο οποίος διαφέρει από οιονδήποτε άλλον χώρον της γης. Είναι χώρος ιερός. Είναι χώρος αφιερωμένος εις την λατρείαν του Θεού. Είναι οίκος Θεού, περί του οποίου θα ηδύνατο να λεχθεί το του Ιακώβ: «Ως φοβερός ο τόπος ούτος· ουκ εστι τούτο αλλ’ η οίκος Θεού και αύτη η πύλη του Ουρανού» (Γεν. 28,17)» («ΠΡΟΣ ΤΟ ΧΡΙΣΤΕΠΩΝΥΜΟΝ ΠΛΗΡΩΜΑ», Σελ. 85).

Εντός του Ιερού Ναού υπάρχει η επενέργεια του Τριαδικού Θεού, οι Άκτιστες ενέργειές του, που βρίσκονται εκτός του πεδίου δυνατοτήτων της Επιστήμης.

Η κατοπτεύουσα θεολογική σκέψη υπογραμμίζει στην Αγία Γραφή την εκκλησιολογική πραγματικότητα του Ι. Ναού και την διαλεκτική – θεολογία που τον χαρακτηρίζει. Πιο συγκεκριμένα: Εις την Σκηνή του Μαρτυρίου και εις τον Ναό του Σολομώντος έχουμε την παράθεση – παράδοση της Ιερότητας του Ναού, που επιβεβαιώνεται με παρουσία Νεφέλης, ως παρουσία του Αγίου Τριαδικού Θεού. Να θυμίσουμε, ότι ονομάσθηκε «Σκηνή Μαρτυρίου», διότι φανέρωνε (Μαρτυρία) την παρουσία του Θεού ανάμεσα στο λαό Του (Βλέπε «ΕΞΟΔΟΣ» (33,9) και «Παραλ. Β΄, Ζ,1»).

Άπειρη η απόσταση μεταξύ Ναού Σολομώντα και ενός Ορθοδόξου Ναού, εντός του οποίου έχουμε:

- Διαρκή παρουσία – ενέργεια του Θεού

- Το σώμα του Χριστού

- Την παρουσία της Κυρίας Θεοτόκου

- Την παρουσία Αγγέλων – Αρχαγγέλων

- Την ενέργεια των Αγίων

Εις την θαυμάσια ευχή των εγκαινίων ενός Ορθοδόξου Ναού, που γονυπετής απευθύνει ο αρχιερεύς προς τον Θεό, διαβάζουμε: «Ναι, Δέσποτα Κύριε, ο Θεός ο Σωτήρ ημών, η ελπίς πάντων των περάτων της γης, επάκουσον ημών των αμαρτωλών δεομένων σου, και κατάπεμψον το πανάγιόν σου Πνεύμα, το προσκυνητόν και παντοδύναμον, και αγίασον τον οίκο τούτον· πλήρωσον αυτόν φωτός αϊδίου· αιρέτισον αυτόν εις κατοικίαν σην· ποίησον αυτόν σκήνωμα δόξης σου· κατακόσμησον αυτόν τοις θείοις σου και υπερκοσμίοις χαρίσμασι· κατάστησον αυτόν λιμένα χειμαζομένοις, ιατρείον παθών, καταφυγήν ασθενών, διαμόνων φυγαδευτήριον, εν τω είναι τους οφθαλμούς σου ανεωγμένους επ’ αυτόν, ημέρας και νυκτός, και τα ώτα σου προσέχοντα εις την δέησιν των εν φόβω σου και ευλαβεία εν αυτώ εισιόντων και επικαλουμένων το πάντιμον και προσκυνητόν όνομά σου· όσα αν αιτήσωνταί σε, και συ ακούσες εν τω ουρανώ άνω, και ποιήσεις έλεος, και ίλεως έση αυτοίς».

Πλήρης ο συντονισμός της πνευματικής νομοτέλειας της ευχής προς την εσωτερική ζωτική αρμονία των Αγίων Πατέρων. Τονίζει, σχετικά, ο Ι. Χρυσόστομος: «Καθάπερ λιμένας εν πελάγει, ούτω τας εκκλησίας εν ταις πόλεσιν έπηξεν ο Θεός, ίνα από της ζάλης των βιωτικών θορύβων ενταύθα καταφεύγοντες, γαλήνης μεγίστης απολαύωμεν. Ουδέ γαρ κυμάτων εστιν ενταύθα δείσαι τρικυμίαν, ου ληστών επιδρομάς, ου κακούργων έφοδον, ου πνευμάτων βίας, ου θηρίων επιβουλάς· λιμήν γαρ εστίν απάντων τούτων απηλλαγμένος, λιμήν εστί ψυχών πνευματικός» (P.G. 49,363).

Δυστυχώς, αυτή την πληρότητα – περιεκτικότητα των ευχών και της πατερικής διδασκαλίας περί Ι. Ναού, αρνείται σήμερα στην πράξη η Διοίκηση της Εκκλησίας και πλήθος πιστών (;), φορώντας «ΜΑΣΚΑ» ως μέσο κοινοποίησης της άρνησής τους.

Μόνο με την Αμαρτία «χάνεται» και «εξατμίζεται» η χάρις και η προστασία του Ι. Ναού, όταν δηλ. υπάρχει ανάδυση παραβατικών – αποστατικών ενεργειών εκ μέρους του πληρώματος. Να θυμηθούμε:

- Τον ακαριαίο θάνατο των δύο υιών του Ααρών, Βαδάβ και Αβιούδ, οι οποίοι «προσήνεγκαν έναντι Κυρίου πυρ αλλότριον, ο ου προσέταξε Κύριος αυτοίς» (Λευιτ., 10,1).

- Τον θάνατο (ακαριαίο) του λαϊκού Οζία (Β΄ Βασιλ. 6,1-8), διότι άγγιξε (παρανόμως) την Κιβωτό.

- Την περίπτωση του βασιλιά Οζία, που έβγαλε λέπρα εντός του Ναού, διότι εσφετερίσθη έργο ιερέως (Παραλ. Β΄,ηστ΄,4).

- Το σχίσιμο του καταπετάσματος του Ναού (Λουκ. 23,45-46).

- Την φυγή του Αγγέλου της Εκκλησίας, όταν συνελήφθη ο Ι. Χρυσόστομος (Παλλάδιος).

Αξίζει κάποια φορά, ν’ αναλύσουμε την θαρραλέα στάση του Αρχιερέως Αζαρία και των ογδόντα ιερέων, που ήλεγξαν το παράπτωμα του Οζία, προς έλεγχο των σημερινών Αρχιερέων και κληρικών, που ετοποθέτησαν επί της Αγίας Τραπέζης τον οικουμενισμό.

Σ’ αυτή την οικουμενιστική προσαρμοστικότητα και μεταβλητότητα του εκκλησιαστικού πληρώματος αντενεργεί, σήμερα, η απειλή του κορονοϊού, η οποία δεν αντιμετωπίζεται με τη «ΜΑΣΚΑ», παρά μόνο με την ειλικρινή ΜΕΤΑΝΟΙΑ.

 

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ