ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ
Μέσα σὲ λίγες μόλις ἡμέρες μετὰ ἀπὸ τὴν ἀδιανόητη γιὰ τὰ παγκόσμια ἱστορικὰ δεδομένα live «κουβεντούλα» Τράμπ - Ζελένσκι, ξεκαθαρίζει ἕνα τοπίο τὸ ὁποῖο γιὰ ὅποιον ὀσμίζεται, ἕνα εἶναι βέβαιο: Τίτλοι τέλους μιᾶς ἐποχῆς καὶ ἀπαρχὴ ἄλλης ποὺ οὐδεὶς περίμενε αὐτὸ ποὺ ἔρχεται καὶ μὲ τὴν ἐπικίνδυνη δυναμικὴ καὶ ταχύτητα ποὺ ἔρχεται.
Ὁ καβγᾶς φυσικὰ πάντα γιὰ τὸ πάπλωμα, δηλαδὴ τὴν ἰσχὺ διὰ τῶν ἐνεργειακῶν ὀρυκτῶν πόρων. Μόνο ποὺ τώρα δὲν εἶναι μόνο οἱ ὑδρογονάνθρακες τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου ἀλλὰ καὶ οἱ σπάνιες γαῖες τῆς Οὐκρανίας καὶ Γροιλανδίας, οἱ ἄκρως ἀπαραίτητες πρὸς τὶς νέες τεχνολογίες καὶ τὸν στρατό, σὲ συνδυασμὸ καὶ μὲ τοὺς τεράστιους ὑδρογονάνθρακες τῆς Ἀρκτικῆς, τῆς ὁλοένα καὶ πιὸ ἀπελευθερωμένης ἐσχάτως ἀπὸ πάγους ποὺ τῆς ἀνοίγει νέους στρατηγικοὺς διαδρόμους.
Τώρα, ξεκαθαρίζει περισσότερο τὸ τοπίο. Ἀπὸ χρόνια γράφαμε ὑποστηρίζοντας ὅτι ὁ κεντρικὸς ἀμυντικὸς καὶ ἐμπορικὸς ἄξονας εἶναι διαχρονικὰ ὁριζόντιος καὶ τὸ σταθερὸ Πλαίσιο, καὶ πὼς ὁ ἐχθρὸς τῆς Δύσης δὲν εἶναι ἡ Ρωσία ἀλλὰ ἡ Κίνα. Ἄλλωστε τὸ Δυτικὸ Ρωμαϊκὸ κράτος κατέρρευσε τὸν 5ο αἰῶνα ἀπὸ μετακινήσεις βαρβαρικῶν φράγκικων ὀρδῶν ἐξ αἰτίας μογγολικῶν ἀνατολικῶν πιέσεων. Καὶ οἱ Τοῦρκοι ἀργότερα μετακινηθήκαν δυτικὰ μὲ τὴν κατάρρευση τοῦ τεράστιου μογγολικοῦ κράτους καὶ πίεσης λόγῳ Κίνας καὶ μὴν μπορῶντας νὰ διαπεράσουν τὸ Σινικὸ Τεῖχος. Ἡ Γεωγραφία καὶ ἡ Γεωμετρία μὲ τὰ Μαθηματικὰ γενικότερα καὶ τὴ θρησκεία, δημιουργοῦν στρατηγικὲς ποὺ γράφουν Ἱστορία. Ἡ οἰκονομία, ἕπεται.
Σταυροφορικὲς θρησκευτικὲς ἰδεοληψίες κρατοῦν τὴ Ρωσία ἐκτὸς Εὐρωπαϊκοῦ πλαισίου ἐπὶ αἰῶνες μὲ ἡγέτιδα δύναμη τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο. Πίσω ἀπὸ κάθε σοβαρὴ γεωπολιτικὴ Συνθήκη βρίσκεται τὸ Λονδῖνο. Αὐτὸ τὸ γνωρίζει καὶ ἡ κουτσὴ γεωστρατηγικὴ Μαρία. Μὲ buffer zone κατὰ τῆς Κίνας τὴ Μέση Ἀνατολή. Ἐκεῖ παίζει τὸ τακτικὸ παίγνιό της ἡ Τουρκία. Ἡ Τουρκία ποὺ εἶναι γέννημα κυρίως τῆς πολιτικῆς τοῦ Λονδίνου ἀμέσως μετὰ τὸν Α΄Π.Π. καὶ ποὺ ἔδωσε τὴ σκυτάλη μετὰ τὸν Β΄Π.Π. ἡ Βρετανία στὸ ΝΑΤΟ τῶν ΗΠΑ.
Ἀφοῦ μείωσαν τὴ Γερμανία καὶ τὴν κατέστησαν στρατιωτικὸ νᾶνο, οἱ μεγάλοι στὴ Γιάλτα μοίρασαν τὸν κόσμο. Οὐάσιγκτον, Λονδῖνο καὶ Μόσχα. Αὐτοὶ ἦσαν. Οὐδεὶς ἄλλος. Καὶ αὐτοὶ πρωταγωνιστοῦν σήμερα γράφοντας τὸ τέλος τῆς ἐποχῆς. Φαινομενικὰ συγκρούονται. Πρακτικὰ ξαναμοιράζουν τὴν τράπουλα ἀλλὰ ἡ χημικὴ ἀντίδραση ἔχει καταλύτη ποὺ λέγεται Τράμπ. Τὸ πάπλωμα ἐδῶ, εἶναι οἱ σπάνιες γαῖες τῆς Οὐκρανίας γιὰ τὶς ὁποῖες ἔχει κάνει συμφωνία ἡ Βρετανία μὲ τὴν Οὐκρανία νὰ τὶς πάρει μὲ ἀντάλλαγμα στρατιωτικὴ βοήθεια κατὰ τῆς Ρωσίας. Μὰ ἡ Ρωσία ὄχι μόνο νικᾶ στὰ μέτωπα καὶ προελαύνει ἀλλὰ κατέχει καὶ τὸ 70% τῶν σπάνιων ὀρυκτῶν ἐπὶ τοῦ ἐδάφους τῆς Οὐκρανίας. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, οἱ εὐρωπαϊκὲς πολεμικὲς βιομηχανίες ἔχουν τεράστια κέρδη καὶ φυσικὰ κάθε συμφέρον γιὰ τὴ συνέχιση τοῦ πολέμου.
Μόνο ποὺ ὁ Τρὰμπ καὶ πάλι ὁριζόντια παίζει πραγματικὰ τὰ ρέστα τοῦ ἀφοῦ δὲν θὰ ξαναεκλεγεῖ, ἀλλὰ στὸν βορρᾶ καὶ στὴ μέση. Βλέπε Γροιλανδία-Ρωσία, μὲ Καναδᾶ καὶ Παναμᾶ-Εὐρώπη, μὲ Ρωσία. Ἔχοντας τὴ μεγαλύτερη στρατιωτικὴ μηχανὴ τρολάρει τὴν Εὐρώπη ἡ ὁποία τάχα ΕΕ δὲν εἶχε κἂν τὴ βούληση τόσα χρόνια νὰ κάνει στρατὸ τῆς προκοπῆς στὰ κράτη της γιὰ νὰ παίξει λίγο ἰσότιμα, καὶ τώρα τὸ Λονδῖνο μαζεύει τοὺς «πρόθυμους» ἡγέτες γιὰ νὰ κάνει...αντίσταση στὸν Τράμπ. Νὰ παίξει δηλαδὴ ἡ Εὐρώπη στρατιωτικὰ ἐνισχύοντας τὴν Οὐκρανία ἀλλὰ χωρὶς ΝΑΤΟ. Τώρα εἶναι ποὺ ἡ κουτσὴ Μαρία ξεκαρδίζεται ἐπειδὴ Εὐρώπη δίχως ΝΑΤΟ ἂν τραβήξει χέρι ὁ μπαρμπα-Σάμ, εἶναι σὰν αὐτοκίνητο χωρὶς καύσιμα καὶ ἀνταλλακτικά. Καὶ τὸ παρὼν τὸ δίνει καὶ πάλι ἡ Τουρκία, ὁ μπούλης τοῦ σχολείου νομίζοντας ἡ παρδαλοῦ ὅτι θὰ ἀντικαταστήσει τὸ ΝΑΤΟ. Ὡραῖα πράματα! Τὴν παίζουν ὅμως διότι ἐξυπηρετεῖ τὸ ἀφήγημα.
Ἡ ἁπλῆ καὶ πρακτικὴ ἀριθμητικὴ λέει ὅτι οἱ ΗΠΑ γνωρίζοντας ὅτι τὸ 1/3 της Γιάλτας, ἡ Ρωσία, ἔχει νικήσει καὶ ἐλέγχει τὸν μεγαλύτερο ὄγκο τῶν σπάνιων γαιῶν ἐκεῖ, καὶ εὑρισκόμενη ἤδη λόγῳ Γεωγραφίας στὴν Ἀρκτική, ἔχει κάθε συμφέρον νὰ τὴν προσεταιρισθεῖ, πρὸς τὸ κοινὸν συμφέρον βεβαίως-βεβαίως. Ὁ καταλύτης Τρὰμπ γνωρίζοντας ἀπὸ μπίζνες καὶ ἑλιγμούς, θέλει τὸ κέρδος καὶ ἰσχὺ γιὰ τὴ χώρα του. Οἱ δημοσκοπήσεις μὲ τὶς τελευταῖες κινήσεις του, τὸν ἀνεβάζουν στὰ οὐράνια. Καὶ οἱ δασμοὶ καλὰ κρατοῦν. Δὲν μπλοφάρει. Τοὺς βάζει ἀκόμη καὶ στὸν Καναδᾶ. Εἰδικὰ ἐκεῖ ἡ πίεση, στὸν βορρᾶ. Ἡ Ρωσία ἂν ἀπειλεῖ κάποιον, πάντως δὲν εἶναι ἡ Ἀμερική. Οὔτε ὅμως τὸ δεύτερο τρίτο της Γιάλτας. Τί μένει;
Ἡ ἀγγλοσαξονικὴ ρήξη εἶναι γεγονὸς καὶ εἶναι τὸ πιὸ ἐπικίνδυνο σὲ αὐτὴ τὴ φάση. Ἀπὸ τὸν Καναδᾶ καὶ τὴ Γηραιὰ Ἀλβιόνα μέχρι τὴ Γαλλία. Ἡ Ἰταλία τραγουδάει...Ριγκολέτο. Τρελίτσα δηλαδὴ μπὰς καὶ ἰσορροπήσει. Τὸ Ἰσραὴλ ἔχει καθαρίσει ὅλα τὰ οἰκόπεδα γύρω του καὶ ἑτοιμάζεται γιὰ τὸ χτύπημα στὸ Ἰράν. Μὲ Ἰσραὴλ καὶ ΗΠΑ νὰ εἶναι τὸ συνώνυμο τῆς ταύτισης καὶ ποὺ τὸ ἔχουν κάνει στρατιωτικὰ μὲ τὶς τελευταῖες παραλαβὲς ὁπλικῶν συστημάτων ὄχι ἀστακὸ ἀλλὰ χταπόδι ἀπὸ τὶς 40.000 λεῦγες τοῦ Ἰουλίου Βέρν. Κάτι Βέλγια καὶ Ὁλλανδίες φωνασκοῦν ἀλλὰ εἶναι σὰν τὰ σκυλάκια τα κανὶς ποὺ ποιός τὰ ἔκλεψε; Κανείς. Ἡ Ἀνατολικὴ Εὐρώπη παίζει ἔξυπνα ἀλλὰ δὲν ἔχει τὰ φράγκα. Καὶ ὅλοι μαζὶ δὲν ἔχουν στρατιωτικὴ ἰσχύ. Ὄχι τὴν Οὐκρανία νὰ βοηθήσουν σοβαρὰ ἀλλὰ οὔτε καὶ νὰ πείσουν τοὺς ἑαυτούς τους. Τὸ τραῖνο τῆς ἕνωσης πέρασε καὶ τὸ ἔχασαν.
Ἡ ἀγγλοσαξωνικὴ κρίση ἐὰν ἐνταθεῖ θὰ φέρει τεκτονικὲς δομικὲς ἀλλαγὲς ποὺ μπορεῖ νὰ προκαλέσουν παγκόσμιο πόλεμο. Δὲν εἶναι καθόλου γιὰ γέλια. Ἡ νεότερη Ἱστορία λέει ὅτι θὰ εἶναι μιὰ ἐσωτερικὴ οἰκογενειακὴ ὑπόθεση. Μακάρι. Τὸ δόγμα Μονρόε εἴτε εὐθέως εἴτε καὶ ἀντιστρόφως βρίσκεται μπροστά μας. Οἱ ΗΠΑ γιὰ νὰ γίνουν ΗΠΑ, ἄφησαν στὴν τύχη τους τὴν Εὐρώπη γιὰ 100 σχεδὸν χρόνια. Καὶ ἀλληλοσπαράχθηκε τρίς. Μὲ Ναπολέοντα, μὲ Α΄ καὶ Β΄ Π.Π. Γιὰ νὰ μὴ θυμηθοῦμε τὶς αἱματηρὲς ὁμηρικὲς διαμάχες τῶν ἡγεμόνων στοὺς προηγούμενους αἰῶνες. Ὅταν ἐπενέβη, τὸ σύστημα ἐξισορρόπησε δυναμικὰ καὶ παραγωγικά. Ὄχι μόνο δυτικὰ ἀλλὰ καὶ ἀνατολικὰ μὲ τὴν ξεδοντιασμένη στρατιωτικὰ Ἰαπωνία. Καὶ μὲ μερικὰ πραξικοπήματα ποὺ μπόλιασαν στὴ Λατινικὴ Ἀμερικὴ γιὰ νὰ εἶναι ἥσυχη. Καὶ τοὺς ἡσύχασαν ἔστω καὶ μὲ ὁμαδικοὺς τάφους τύπου Πινοτσέτ. Μπρὸς στὰ κάλλη ὅμως τί εἶν’ ὁ πόνος τῶν χαροκαμένων; Στὸ Βιετνάμ, τὴν πάτησε. Ἔκτοτε, σοβαρὴ στρατιωτικὴ ἐπέμβαση δὲν ἔκανε.
Ἡ στρατιωτικὴ μείωση ἰσχύος τῶν ΗΠΑ στὴν Εὐρώπη ἂν καὶ ὅπως γίνει, ποιόν ἀναδεικνύει ἰσχυρὸ παίκτη στὴν περιοχή; Μὰ φυσικὰ αὐτὸν ποὺ θὰ ἔχει τὶς ἰσχυρότερες ἔνοπλες δυνάμεις στὸ πλὴν Ἀμερικῆς ΝΑΤΟ: Τὰ περισσότερα ἅρματα ξηρᾶς, τὸ πιὸ εὐέλικτο ναυτικὸ σὲ ἀρχιπέλαγος ποὺ τοῦ προσδίδει ἀπίθανο στρατιωτικὸ πλεονέκτημα καὶ τοὺς πιὸ ἄριστους πιλότους. Τὰ περισσότερα ἅρματα γιὰ τὴν ἀκρίβεια τὰ ἔχει ἡ Τουρκία ἀλλὰ αὐτὰ ἔχουν τὴν ἰδιότητα νὰ μὴν κολυμποῦν, μὲ μόνα χερσαῖα σύνορα ἀνατολικὰ νὰ εἶναι ὁ στενὸς Ἕβρος καὶ μάλιστα μὲ ἀμερικανικὴ βάση στὴν Ἀλεξανδρούπολη. Συνεπῶς, εἶναι σὰν νὰ περνάει Ξέρξης ἀπὸ Θερμοπύλες. Μόνο μὲ προδοσία. Καὶ νησιὰ δὲν ἔχει. Ὅσο γιὰ τοὺς πιλότους της, ἡ κουτσὴ Μαρία τους γνωρίζει πολὺ καλά. Τί ἀπομένει λοιπὸν σὲ εὐρωπαϊκὸ ἐπίπεδο ἐκ τῶν πραγμάτων νὰ γιγαντώνεται στὴν περιοχή μας ἀπὸ τὴν κρίση; Ναί, ἡ χώρα ποὺ καταλαβαίνουμε. Ὅσο κι ἂν δὲν τὸ θέλουν. Ἀκόμη κι ἂν ἡ ἐνορχήστρωση τῆς κρίσης γίνεται ἀπὸ μυστικὲς δυνάμεις ποὺ δὲν ὑποστηρίζουν πρακτικὰ κανέναν, πρὸς κοινό τους στόχο, καὶ δὲν φαίνονται.
Ὡς ναυτικὴ δύναμη τὸ ἐθνικὸ συμφέρον μας γιὰ τὴν ἱστορική μας ὕπαρξη εἶναι μὲ αὐτὸν ποὺ εἶναι σοβαρὸς καὶ παγκόσμιος ἰσχυρὸς παίκτης τῶν θαλασσῶν σὲ ὁριζόντιο πλαίσιο, καὶ σὲ αὐτὴ τὴ συγκυρία δὲν εἶναι ἡ Εὐρώπη ποὺ γνωρίζαμε. Μέχρι νὰ ἐνσωματωθεῖ καὶ πάλι. Ἀλλὰ καὶ νὰ ἐνσωματωθεῖ ξανὰ στὸ πλαίσιο, ἀπὸ Φράγκους Σταυροφόρους γνωρίζουμε. Δὲν ἄλλαξαν ἐκτὸς ἀπὸ τὴν προβιά. Τὸ θέμα εἶναι ἂν αὐτὸ τὸ γνωρίζει καὶ ἡ ἐκλόγιμη ἡγεσία μας γιὰ νὰ ἔχει νοῦ. Σίγουρα τὸ γνωρίζει ἂν ἀνήκει σὲ αὐτούς.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ
