«Oμολογιακά και Εκκλησιολογικά παραγγέλματα»
(Οσίων: Νικοδήμου Αγιορείτου – Μακαρίου Νοταρά)
ΜΕΡΟΣ Γ΄ (τελευταίο)
Μελετώντας
το βιβλίο «Περί Συνεχούς Μεταλήψεως» (Έκδοση «ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ» - 1961)
των Οσίων Νικοδήμου και Μακαρίου Νοταρά, βιώνεις εμπλουτισμό της πνευματικής
ζωής. Διευρύνεις δε ολοένα και περισσότερο την Ορθόδοξη οπτική, όπως την
υπογραμμίζει ο Ι. Χρυσόστομος.
Συγκεκριμένα
στην απάντηση της «ΕΝΣΤΑΣΕΩΣ ΙΑ΄», γράφει ο Αγ. Νικόδημος: «Ο θείος Χρυσόστομος
δεν μας προείπεν, ότι η μεν πολιτεία (βίος) χρειάζεται δόγματα ορθά, τα δε
δόγματα χρειάζονται πολιτείαν καθαράν, η δε καθαρά πολιτεία γεννάται και
κατορθούται δια μέσου των θείων εντολών, των ιερών νόμων της Εκκλησίας και των
σεπτών παραδόσεων και διατυπώσεων των θείων Πατέρων. Αν ίσως λοιπόν και
αθετήσωμεν τους Ιερούς κανόνας, τας δεσποτικάς εντολάς και τα λοιπά, θέλει
αφανισθή και η καθαρά πολιτεία. Αφ’ ου δε αφανισθή η καθαρά πολιτεία, χάνομεν
και τα ορθά δόγματα και θέλομεν μείνει έρημοι και σκοτεινοί» (Σελ. 108).
Με απλά λόγια, η υπακοή στο θέλημα του Θεού είναι το στημόνι και το υφάδι στον τάπητα – χαλί της εκκλησιαστικής ζωής – ιστορίας. Όταν υπάρχει στην Εκκλησία εκτροπή ή αίρεση, όπως σήμερα, η διδασκαλία – ερμηνεία του Αγ. Νικοδήμου αποτελεί αλάνθαστο οδηγό των Ορθοδόξων.
Παραθέτουμε
επιγραμματικά – περιληπτικά τη διδασκαλία του ή ορισμένα σημεία του έργου του.
Α.
«Ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλιπ. β΄, 20), ήγουν∙ η πολιτεία ημών
των χριστιανών είναι ουράνιος και Αγγελική» (Σελ. 95).
Β.
«Δια τούτο λέγει ο Μ. Βασίλειος “ότι τους επί του Κυρίου θελήματι, καν
σκανδαλίζνται τινές ανένδοτον δεί επιδείκνυσθαι την παρρησίαν» (Ορ. Ηθ. 33,5).
Ηγουν∙ δια το θέλημα και την προσταγήν του Θεού πρέπει τις να δείχνει γενναίαν
την παρρησίαν, καν και μερικοί σκανδαλίζωνται» (Σελ. 102).
Γ.
«Όσοι λοιπόν κάμνουσιν έξω από την εντολήν του Θεού, οι τοιούτοι κάμνουσιν τα
σκάνδαλα και τας αταξίας, και όχι όσοι αγωνίζονται το κατά δύναμιν να φυλάξωσι
τας δεσποτικάς εντολάς (Σελ. 103).
Δ.
Περί Ομολογίας και σιωπής (Σελ. 106)
1.
«Αλλ’ ίσως οι Αρχιερείς προφασίζονται, ότι, επειδή ευρίσκονται εις τον ζυγόν
των Οθωμανών και είναι περιπλεγμένοι εις πολλάς φροντίδας, εμπιστεύονται τα
τοιαύτα εις τους διδασκάλους και ιεροκήρυκας. Αλλ’ οι ευλογημένοι, άλλος
θέλων να μη χάση την ησυχίαν του και άλλος άλλας προφάσεις προφασιζόμενος, όλοι
ομού παραιτούμενοι και ρίπτοντες το βάρος ο εις επί τον άλλον, σκεπάζουσιν, ως
εις τάφον, τον λόγον του Θεού και την αλήθειαν∙ και σιωπηρώς δεικνύουσιν ότι
συγκατατίθενται να γίνωνται τα τοιαύτα∙ καθώς λέγει ο θείος Μελέτιος ο
ομολογητής (παραθέτει το κείμενο).
2.
«Ο θείος Χρυσόστομος λέγει∙ «ει δε ανδρός αδικουμένου, ουκ ασφαλές
υποκρίνεσθαι∙ των θείων νόμων υβριζομένων, ο σιγήσας και παριδών, τίνος ουκ
έσται κολάσεως άξιος; (Λόγος 64, Εις τον ιερομάρτυρα Βαβύλαν). Ήγουν∙ ανίσως
δεν είναι καλόν να σιωπά τις, όταν αδικήται, πως δεν θέλει κολασθή, όστις
παραβλέπει και σιωπά, όταν οι θεϊκοί νόμοι και κανόνες υβρίζονται;» (Σελ. 107).
Σχόλιο
1. Αυτή
η τοποθέτηση των Αγίων είναι ο πιο έγκυρος έλεγχος της σημερινής σιωπής του εκκλησιαστικού
σώματος.
Η
απόσταση που χωρίζει τη «συλλογιστική» των σημερινών πιστών – ποιμένων (γενικά)
από την αφυπνιστική – αληθινή διδασκαλία των Αγίων είναι τεράστια.
Πολλοί
Ποιμένες και πιστοί έχουν συνδέσει (λαθεμένα) όρους της Εκκλησίας, όπως «Υπακοή»,
«Επίσκοποι», «σύνοδος», «αγάπη», με την οικουμενιστική πλάνη που τους έχει
υποτάξει.
Όποιος
Πατερικά αντιστέκεται στις οικουμενιστικές «στρατηγικές», προβάλλεται –
συκοφαντείται ως περιθωριακή συνάρτηση ζηλωτικών επιταγών!
Ε.
Περί υπακοής (Εις την Εκκλησία και εις τους Ποιμένας)
1.
«Ότι δεν πρέπει να πειθώμεθα εις εκείνους όσοι μας εμποδίζουν από το θέλημα του
Θεού, ας ενθυμηθώμεν τον Απ. Παύλον, όστις έλεγεν εις εκείνους όσοι τον
παρεκάλουν να μη υπάγη εις τα Ιεροσόλυμα∙ διατί κλαίετε ούτω και μου τσακίζετε
την καρδίαν; Εγώ έτοιμος είμαι, όχι μόνο να δεθώ, αλλά και να αποθάνω δια το
όνομα του Ιησού Χριστού (Σελ. 110).
2.
«Εις τον Θεόν πρέπει μάλλον να πειθώμεθα. Ανίσως λοιπόν το παράδειγμα τοιούτων
ευσεβεστάτων και θεοφιλών Αγίων μας εδίδαξε να υπείκωμεν τω Θεώ, πόσω μάλλον
μας διδάσκει να τους μιμούμεθα κατά τα άλλα και να μη πειθώμεθα εις τους
ανθρώπους όταν συμβουλεύωσι τα εναντία τω Θεώ;» (Σελ. 110).
3.
«Και πάλιν λέγει (ο Μ. Βασίλειος – Ορ. 19, 1, Τόμ. 2)∙ δεν πρέπει να εμποδίζη
τις εκείνον, όστις ποιεί θέλημα Θεού, είτε το κάμνει κατά την εντολήν του Θεού,
είτε κατ’ άλλον σκοπόν σύμφωνον με την εντολήν∙ αλλ’ ούτε πρέπει εκείνος
όστις το κάμνει, να πείθεται εις τους εμποδίζοντας, αν και είναι ούτοι γνήσιοι
φίλοι του Θεού, αλλά να μένη εις την κρίσιν εκείνην και την απόφασιν ήν
απεφάσισε να κάμη» (Σελ. 110).
4.
«Πρέπει να στεκώμεθα ανδρείοι εναντίον εις πάντα όστις μας εμποδίζει από αυτήν
την προθυμίαν (να ακολουθούμε δηλ. το θέλημα του Θεού)∙ άκουσον τι λέγει ο
Χριστός∙ όστις αγαπά πατέρα ή μητέρα περισσότερον από Εμέ δεν είναι άξιος δι’
εμέ∙ διότι, όταν μεταχειριζώμεθα κανέν έργον θεάρεστον, πας όστις μας
εμποδίση, πρέπει να τον νομίζωμεν εχθρόν μας και πολέμιον, καν πατήρ μας είναι,
καν μήτηρ, ή όποιος άλλος ήθελε τύχει» (Σελ. 111).
Ο
Αγ. Νικόδημος παραθέτει και τη διδασκαλία του Αγίου Μελετίου του Ομολογητού
(ενδεικτικά):
«Μη
πείθεσθε μονάζουσι μηδέ τοις πρεσβυτέροις, εφ’ οίς ανόμως λέγουσι, κακίστως
εισηγούνται.
Και
τι φημί μονάζουσι; και τι τοις πρεσβυτέροις; Μηδ’ επισκόποις είκετε τα μη λυσιτελούντα,
πράττειν, και λέγειν και φρονείν δολίως παραινούσιν».
Ηγουν∙
μη υπακούετε ούτε εις μοναχούς, ούτε εις ιερείς εις όσα κακώς σας
συμβουλεύουσι∙ και τι λέγω εις μοναχούς και ιερείς; ούτε εις τους Επισκόπους να
πείθεσθε, όταν σας συμβουλεύουν να κάμνετε και να λέγετε και να φρονείτε, όσα
δεν είναι ωφέλιμα εις την ψυχήν σας» (Σελ. 111).
6.
«Επεί δε Παύλος πρότερον συνέστησεν (εμαρτύρησε δηλ. τους ποιμένας ότι είναι
ορθοί κατά πάντα), τότε λέγει∙ «πείθεσθε τοις ηγουμένοις υμών (Σελ. 115).
«Η
αιτία, δι’ ήν τούτο είπε ο Παύλος, είναι αυτή. Επειδή και παραπάνω είπε δια
τους ηγουμένους ταύτα τα εγκώμια. Ήγουν∙ αυτών των ηγουμένων βλέποντες τα καλά
αποτελέσματα της εναρατέτου πολιτείας και συναναστροφής, μιμηθή τε τους εις
την πίστιν∙ μετά τούτο, αφ’ ου τους εσύστησεν ότι είναι ορθοί κατά παντά,
τότε είπε∙ πείθεσθε εις τους ηγουμένους και προεστώτας σας και υποτάσσεσθε εις
αυτούς». (Σελ. 116).
Σε
περίληψη συγκεντρώσαμε τις βαθειές αναλύσεις των Αγίων Νικοδήμου και Μακαρίου,
ως αυτοσυνείδηση και μνήμη της Ορθόδοξης Ομολογίας – Εκκλησιολογίας.
Η
επιθυμία των εν λόγω Αγίων ήταν (πάντα) να περάσουμε στο βασίλειο της ειρήνης –
ομόνοιας μεταξύ των Ορθοδόξων χριστιανών.
Ιστορικά,
όμως, οι ταραχές, τα σχίσματα, οι αιρέσεις – διαιρέσεις, προήλθαν από το
παθητικό στοιχείο της ατομικής – υποκειμενικής γνώσης μερικών Πατριαρχών,
Αρχιερέων, πρεσβυτέρων ή μοναχών και όχι από τους απλούς πιστούς – λαϊκούς ή
κληρικούς.
Για
μία ακόμη φορά η βαθύτερη αντίθεση στις αιρέσεις προήλθε, έφθασε δηλ. στο
απόγειό της από άξιους Ιεράρχας, κληρικούς και λαϊκούς, που είχαν εμπεδώσει την
Ορθόδοξη σωτηριολογία και αντέδρασαν στις αιρέσεις πριν ακόμη κάποια σύνοδος
τις καταδικάσει.
Αυτά
για την κρυπτο-οικουμενιστική – τελεολογία ορισμένων «ορθοδόξων», που βρίσκουν
δικαιολογίες, ότι κάνουν υπακοή στον πνευματικό τους.
Ο
επίλογος ανήκει στους Αγίους Νικόδημο και Μακάριο:
«Ούτω
πρέπει και εις τα λόγια να προσέχωμεν με ακρίβειαν και να μη παραβαίνωμεν
όσα μας παρέδωσαν οι θείοι Πατέρες, αν θέλωμεν να μη χάσωμεν την ευθείαν οδόν
(Σελ. 121).
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ