Ἐν Πειραιεῖ 13-10-2017
ΣΥΝΕΧΙΣΗ Η΄ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΩΝ ΔΙΑΛΟΓΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ;
Τί λέγουν οἱ ἅγιοι καί θεοφόροι Πατέρες
Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος, ἐφημ. Ἱ. Ν. Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου - Παναγίας Ὀδηγητρίας Λόφου Βώκου
Ἕνα ἀπό τά θέματα, μέ τά ὁποία ἀσχολήθηκε ἡ τακτικὴ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ποὺ συνεδρίασε ἀπό 3 ἕως 6 Ὀκτωβρίου ἐ. ἔ., ἦταν ἡ πορεία τοῦ Διαλόγου Ὀρθοδόξων καί Παπικῶν. Γιά τό θέμα ἔκαναν λόγο στίς εἰσηγήσεις τους τόσο ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος Β΄[1], ὅσο καί ὁ Σεβ. Μητρ. Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος[2]. Τελικά, ἡ Ἱεραρχία ἀπεφάσισε τήν συνέχιση, παρ’ὅλα τά προβλήματα, αὐτοῦ τοῦ Διαλόγου καί τήν ἐπαναξιολόγηση τῆς πορείας του[3].
Ἀπό τή μιά μεριά, σέ καθαρά θεωρητικό ἐπίπεδο, θά μποροῦσε κανείς νά συμφωνήσει μέ τήν ἀνωτέρω ἀπόφαση. Εἶναι δεδομένο ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι δέν εἴμαστε ἐναντίον τῶν διαλόγων μεταξύ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, αἱρετικῶν καί ἀλλοθρήσκων, μέ τήν βασική προϋπόθεση, ὅμως, οἱ διάλογοι αὐτοί νά στηρίζονται σέ σωστές ἐκκλησιολογικές, θεολογικές καί ποιμαντικές ἀρχές καί δόγματα. Ὁ διάλογος θά πρέπει νά εἶναι διάλογος ἀγάπης ἀπό τή μιά πλευρά, ἀλλά καί ἀληθείας ἀπό τήν ἄλλη. «Ἀγαπῶντες ἐν ἀληθεία καί ἀληθεύοντες ἐν ἀγάπη». Ὁ διάλογος ὀφείλει νά ἀκολουθεῖ τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος ἦταν καί θετικός, ἀλλά καί ἀρνητικός στόν διάλογο. Πρῶτος ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας διαλέχθηκε μέ τούς ἁμαρτωλούς π.χ. μέ τήν Σαμαρείτιδα. Ἀλλά, ταυτόχρονα, ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας ἦταν αὐτός, πού ἀρνήθηκε τόν διάλογο, π.χ. μέ τόν Πιλάτο καί τούς Ἀρχιερεῖς. Ἐπιπροσθέτως, ὁ διάλογος θά πρέπει νά εἶναι σύμφωνος μέ τίς ἐπισημάνσεις τοῦ Ἀπ. Παύλου καί τίς ὁδηγίες τῶν ἁγίων Πατέρων. Ἑπομένως, συμφωνοῦμε μέ τόν σωστό, ὀρθόδοξο διάλογο, ἀλλά διαφωνοῦμε μέ τόν οἰκουμενιστικό διάλογο.
Ἀπό τήν ἄλλη, ὅμως, ἡ ἀνωτέρω ἀπόφαση παραβλέπει ὅλες τίς ἀβαρίες, πού γίνονται στούς διαλόγους, εἰς βάρος τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως σέ πρακτικό ἐπίπεδο. Οἱ σύγχρονοι οἰκουμενιστικοί διάλογοι διαφέρουν ριζικά ἀπό τούς διαλόγους τοῦ Κυρίου καί τῶν Ἁγίων, γιατί διεξάγονται μέ βάση τίς οἰκουμενιστικές ἀρχές τῆς δῆθεν «διευρυμένης ἐκκλησίας» καί τοῦ «δογματικοῦ μινιμαλισμοῦ». Γι' αὐτόν τόν λόγο ἀποδεικνύονται ὅτι εἶναι ἀνορθόδοξοι καί ἄκαρποι, ἀνειλικρινεῖς καί μή ἐλεγκτικοί, ὑποκριτικοί καί ἀνθρωπάρεσκοι. Τά κυριότερα σημεῖα τῆς παθολογίας τῶν συγχρόνων οἰκουμενιστικῶν διαλόγων εἶναι ἡ ἔλλειψη ὀρθοδόξου ὁμολογίας ἐκ μέρους τῶν Ὀρθοδόξων, ἡ ἀποσύνδεση τῆς ὁμολογίας ἀπό τήν ἀσκητικότητα, ἡ ἔλλειψη εἰλικρινείας ἐκ μέρους τῶν ἑτεροδόξων, ὁ ὑπερτονισμός τῆς ἀγάπης καί ὁ ὑποτονισμός τῆς ἀληθείας, ἡ πρακτική τοῦ νά μή συζητοῦνται αὐτά, πού χωρίζουν, ἀλλά αὐτά, πού ἑνώνουν, ἡ ἄμβλυνση τῶν ὀρθοδόξων κριτηρίων, ἡ ἀμοιβαία ἀναγνώριση ἐκκλησιαστικότητος, ὁ διάλογος ἐπί ἴσοις ὄροις, ἡ ὑπογραφή κοινῶν αντορθοδόξων κειμένων καί οἱ ἀντικανονικές συμπροσευχές[4].
Οἱ οἰκουμενιστές ἰσχυρίζονται ὅτι στούς διαλόγους δίνουν μαρτυρία πίστεως. Δέν ἔχουν, ὅμως, νά δείξουν οὔτε ἕνα τουλάχιστον καρπό μετανοίας καί μεταστροφῆς αἱρετικοῦ ἤ ἑτεροθρήσκου μέσῳ τῶν διαλόγων. Μετά ἀπό 100 περίπου χρόνια διαξαγωγῆς τῶν διαλόγων οὔτε ἕνας αἱρετικός ἤ ἀλλόδοξος δέν ἐπέστρεψε στήν Ὀρθοδοξία. Εἶναι φοβερή ἡ καταγγελία τοῦ ἐπί 20ετίας συμπροέδρου τῆς Μικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Διαλόγου μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Παπικῶν Ἀρχιεπισκόπου Αὐστραλίας κ. Στυλιανοῦ, ὁ ὁποῖος χαρακτήρισε τόν διάλογο «ἀνόσιο παίγνιο»[5]. Προκαλεῖ, ἐπίσης, ἐντύπωση ὅτι, ἐνῶ ἔγιναν καί γίνονται ἐπί ἑκατό χρόνια περίπου οἱ διάλογοι αὐτοί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μετά τῶν αἱρετικῶν καί τῶν ἑτεροδόξων, δέν ἔγινε καί δέν γίνεται κανένας διάλογος ἐνδοορθόδοξος. Γιατί ἄραγε; Ὅλος ὁ διάλογος ἐξαντλεῖται πρός τούς αἱρετικούς καί ἑτεροδόξους καί παραθεωρεῖται ὁ διάλογος μέ τούς Ὀρθοδόξους. Ἡ ἀναποτελεσματικότητα τῶν διαλόγων φαίνεται ἀπό τό γεγονός ὅτι, παρ’ὅλες τίς ὑποχωρήσεις τῶν Ὀρθοδόξων, καθόλου δέν κατόρθωσαν νά ἐξευμενίσουν τήν βιαιότητα οὔτε τοῦ Ἰσλάμ, τό ὁποῖο μέ τρομοκρατικές ἐπιθέσεις σ’ὅλο τόν κόσμο (Γαλλία-Παρίσι, Δαμασκός, Βρυξέλλες, Λονδίνο, Αἴγυπτος-Κάιρο, Ρωσία, Ἰσπανία, Λάς Βέγκας) σκορπίζει τόν θάνατο σέ ἀθώους ἀνθρώπους, οὔτε τῶν Ἀρμενίων, οἱ ὁποῖοι πρόσφατα παρεμπόδισαν τήν λιτανεία τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τῶν Ὀρθοδόξων στά Ἱεροσόλυμα[6].
Τίς παραπάνω θέσεις περί ναυαγίου, ἀδιεξόδου, τέλματος, ἀκαρπίας καί τερματισμοῦ τῶν συγχρόνων οἰκουμενιστικῶν διαλόγων ἐπιβεβαιώνουν καί ἐπικυρώνουν οἱ ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων οἰκουμενιστές συμπρόεδροι τῶν Θεολογικῶν Διαλόγων. ΣτήνΣύναξη τῶν Ἱεραρχῶν τοῦ Θρόνου στό Φανάρι, πού διεξήχθη ἀπό 29 Αὐγούστου ἕως 2 Σεπτεμβρίου 2015, οἱ ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων οἰκουμενιστές συμπρόεδροι τῶν Θεολογικῶν Διαλόγων ἐξεφώνησαν εἰσηγήσεις γιά τήν πορεία τοῦ ἐπισήμου Θεολογικοῦ Διαλόγου. Κοινός τόπος τῶν εἰσηγήσεων εἶναι ὅτι οἱ προοπτικές γιά τό μέλλον τῶν διαλόγων εἶναι δυσοίωνες[7].
Μεῖζον θέμα ἀποτελεῖ ἡ ἐκπροσώπηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στούς Διαλόγους. Θά πρέπει κάποια στιγμή νά σταματήσει ὁ διορισμός κληρικῶν καί λαϊκῶν, πού εἶναι στυλοβάτες τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ὡς ἐκπροσώπων τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας στούς Διαλόγους (ὅπως, τῶν Σεβ. Μητρ. Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Δημητριάδος κ. Ἰγνατίου, Νέας Ἰωνίας κ. Γαβριήλ, κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, κ. Γεωργίου Μαρτζέλου κ.ἄ.). Ἀντί αὐτῶν νά διορίζονται ὡς ἐκπρόσωποι στούς διαλόγους παραδοσιακοί κληρικοί καί λαϊκοί (ὅπως οἱ Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος, Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, Κυθήρων κ. Σεραφείμ, Γόρτυνος κ. Ἱερεμίας, Γλυφάδας κ. Παῦλος, π. Θεόδωρος Ζήσης, π. Γεώργιος Μεταλληνός, κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης κ.ἄ.).
Ἄς δοῦμε στή συνέχεια, ἄν ἡ ἀπόφαση περί συνεχίσεως τοῦ διαλόγου εἶναι σύμφωνη μέ τούς Ἁγίους καί Θεοφόρους Πατέρες.
Κατά τόν ἅγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, «δέν εἶναι ἀνάγκη νά δίνουμε λόγο σέ ὅλους… ἀλλά νά διαλεγόμαστε μέν μέ εἰρήνη μέ αὐτούς, πού ζητοῦν νά μάθουν, νά ἀποφεύγουμε δέ αὐτούς, πού ἐπιλέγουν νά φιλονικοῦν»[8]. Τήν ἀνωτέρω ἄποψη συνιστοῦν ὅλοι οἱ ἅγιοι Πατέρες, συμβουλεύοντας νά μήν παρασυρόμαστε στήν λογομαχία τῶν αἱρετικῶν[9] καί ἰδίως ὅταν καθίσταται φανερό ὅτι δέν ἔχουν σκοπό νά μετανοήσουν. Ἐάν, δηλαδή, οἱ αἱρετικοί ἀπειθοῦν πρός τήν ἀλήθεια καί ἐμμένουν στά δόγματά τους, οἱ Ὀρθόδοξοι ὀφείλουν νά ἐγκαταλείπουν τούς Διαλόγους καί τήν προσπάθεια διαφωτίσεως καί ἐπαναφορᾶς τους στήν Ἐκκλησία. Ἡ διακοπή τῶν Διαλόγων πρέπει νά γίνεται σύντομα, σύμφωνα μέ τήν ἀποστολική ἐντολή «αἱρετικόν ἄνθρωπον μετά μίαν καί δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδώς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καί ἁμαρτάνει ὤν αὐτοκατάκριτος»[10].
Τήν διακοπή τῶν Διαλόγων μέ τούς «ἀδιόρθωτους» καί «ἀνίατα νοσοῦντας»αἱρετικούς, δηλαδή μέ ὅσους εἴμαστε ἀπόλυτα σίγουροι ὅτι «ὅ,τι κι ἄν γίνει, δέν πρόκειται νά μεταστραφοῦν»[11], συνιστᾶ ὁ θεῖος Χρυσόστομος, βασιζόμενος στό ἀνωτέρω καί σέ ἄλλα ἀποστολικά παραγγέλματα : «Ὁ Ἀπόστολος λέγει νά ἀπομακρύνεσαι ἀπό αὐτούς. Δέν εἶπε, βάδιζε ἐναντίον τους, ἀλλά νά ἀπομακρύνεσαι, δηλαδή νά τούς ἀποφεύγεις. Διότι, λέγει : «αἱρετικόν ἄνθρωπον μετά μίαν καί δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ». Φανερώνει, δηλαδή, ὅτι ἡ ἄγνοιά τους δέν ὀφείλεται τόσο στήν ἀμάθεια, ὅσο στήν ἀδιαφορία τους… Πρέπει, λοιπόν, νά τούς ἀποφεύγουμε, ἐφόσον μένουν ἀδιόρθωτοι»[12].
Ἄλλοτε δέ πάλι ὁ ἱερός Πατήρ λέγει : «Ὁ Ἀπόστολος λέγει νά μήν κάνουμε ἄσκοπες λογομαχίες μέ αἱρετικούς, ὅταν δέν ὑπάρχει κανένα κέρδος˙ διότι δέν καταλήγουν σέ κάποιο θετικό ἀποτέλεσμα. Ὅταν εἶναι κάποιος διεστραμμένος καί, ὁ,τιδήποτε κι ἄν γίνει, δέν ἔχει σκοπό νά ἀλλάξει τήν γνώμη του, γιά ποιό λόγο κοπιάζεις ἄσκοπα, σπέρνοντας πάνω στίς πέτρες;… Ὅταν εἶναι σέ ὅλους γνωστός καί φανερός, γιά ποιό λόγο ἀγωνίζεσαι μάταια; «Τί τόν ἀέρα δέρεις»; Τί σημαίνει δέ τό : «Ὤν αὐτοκατάκριτος»; Σημαίνει ὅτι δέν μπορεῖ νά πεῖ ὅτι κανείς δέν τοῦ εἶπε, κανείς δέν τόν συμβούλευσε. Ὅταν, λοιπόν, μετά τήν παραίνεση, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὁ ἴδιος, γίνεται αὐτοκατάκριτος»[13].
Τήν ἴδια ἀκριβῶς ἄποψη ὑποστηρίζουν ὁ ἱερός Θεοφύλακτος Βουλγαρίας[14] καί ὁἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. «Ἐκείνους, πού ἔχουν ἀντίθετα φρονήματα, ὡς διαστροφεῖς τῆς ἀληθείας, ὅσο μέν εἶναι δυνατόν, ἄς τούς δεχόμαστε καί ἄς τούς διορθώνουμε. Ἐάν, ὅμως, νοσοῦν ἀνίατα, ἄς τούς ἀποφεύγουμε, γιά νά μή μεταδοθεῖ καί σ’ἐμᾶς ἡ ἀσθένειά τους, πρίν τούς μεταδώσουμε τήν ὑγεία μας»[15].
Ὁ δέ Μέγας Ἀθανάσιος συμπληρώνει ὅτι, ὅταν οἱ αἱρετικοί δέν πείθονται, παρά τίς φιλότιμες συμβουλές τῶν Ὀρθοδόξων, συμβαίνει ἀναμφίβολα τό ἑξῆς : «Ἐπειδή ἔχουν διεστραμμένη τήν διάνοια, δέν ρωτοῦν πλέον, γιά νά ἀκούσουν καί νά πεισθοῦν, οὔτε γιά νά μάθουν καί νά μετανοήσουν, ἀλλά ρωτοῦν ἐξ αἰτίας ἐκείνων, πού ἔχουν παραπλανήσει, μήπως ἐάν σιωπήσουν, κατακριθοῦν καί ἀπό αὐτούς»[16].
Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀναφέρει : «Ἄν πείσουμε τούς αἱρετικούς νά ἀποδεχθοῦν τήν πίστη τῶν Πατέρων, ἄς ἑνωθοῦμε μέ αὐτούς ὅλοι μαζί. Ἄν, ὅμως, ἀποτύχουμε, ἄς περιορισθοῦμε στούς ἑαυτούς μας καί ἄς ἐξορίσουμε ἀπό τά ἤθη μας τόν ἐπαμφοτερισμό καί τήν ταλάντευση… Ἐάν, λοιπόν, οἱ αἱρετικοί δέν πεισθοῦν, τότε παρακαλῶ νά ἀντιληφθεῖτε ποιοί εἶναι αὐτοί, πού προκαλοῦν τόν πόλεμο, καίπαύσετε πλέον νά μοῦ γράφετε γιά ἀλληλοσυνεννοήσεις καί Διαλόγους»[17].Ἄλλωστε, ὑποστηρίζει ὁ ἴδιος, «ὅπως οὔτε «ὁ Αἰθίοψ ἀλλάζει ποτέ τό δέρμα του, οὔτε ἡ πάρδαλις τά ποικίλματά της»[18], παρόμοια δέν θά μπορέσει ποτέ νά ἀποβάλει τό κακό τῆς αἱρέσεως, ὅποιος ἀνατράφηκε μέ διεστραμμένα δόγματα»[19].
Παρόμοια διδάσκει καί ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας : «Διότι, ὅπως ἀκριβῶς οἱ πιό μακροχρόνιες ἀσθένειες εἶναι κάπως πιό δύσκολο ἤ ἀκόμη καί τελείως ἀδύνατο νά θεραπευθοῦν, ἔτσι καί ἡ ψυχή, πού ἔχει σαπίσει ἀπό διεστραμμένες ἔννοιες καί δόγματα, εἶναι πολύ δύσκολο νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν ἀσθένειά της»[20].
Ὁ δέ ἱερός Δοσίθεος Ἱεροσολύμων λέγει περί τῶν Λατίνων : «Οἱ Λατῖνοι εἶναι φιλόνεικοι καί ποτέ δέν διορθώνονται, καθώς εἶπε γι’αὐτούς ὁ Μέγας Βασίλειος[21], ἐπειδή δέν γνωρίζουν τό ἀληθές καί οὔτε ἀνέχονται νά τό μάθουν»[22].
Γιά τόν λόγο αὐτό οἱ παλαιοί Πατέρες, οἱ ὁποῖοι εἶχαν σύνεση καί σοφία, δέν συντηροῦσαν ποτέ μακροχρονίους Διαλόγους μέ αἱρετικούς. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περίπτωση τῆς προσπάθειας συνδιαλλαγῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κυροῦ Ἱερεμίου Β΄ τοῦ Τρανοῦ (1572-1579) μέ τούς διαμαρτυρομένους θεολόγους τῆς Τυβίγγης. Ὁ σοφώτατος Ἱερεμίας τούς ἀπέστειλε δύο ἐπιστολές, στίς ὁποῖες ἀνέτρεπε τίς αἱρέσεις τους καί συγχρόνως ἀνέπτυσσε τά ὀρθά δόγματα καί τούς καλοῦσε νά ἑνωθοῦν μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Δυστυχῶς, οἱ προστεστάντες θεολόγοι ἀπάντησαν στόν Πατριάρχη, ἐμμένοντας στίς πλανεμένες ἀπόψεις τους. Τότε ὁ Πατριάρχης Ἱερεμίας τούς ἀπέστειλε τρίτη ἐπιστολή, στήν ὁποία ἀναιρεῖ γιά ἄλλη μιά φορά τά ἐπιχειρήματά τους, καί στό τέλος μέ ἀξιοπρέπεια καί δίκαιη ὀργή τους εἶπε : «Ἀξιώνουμε ἀπό ‘σᾶς ἀπό ‘δῶ καί στό ἑξῆς νά μήν μᾶς βάζετε σέ κόπους, οὔτε νά μᾶς γράφετε καί νά μᾶς στέλνετε ἐπιστολές γιά τά ἴδια πράγματα, διότι μεταχειρίζεστε τούς φωστῆρες καί θεολόγους κάθε φορά καί μέ διαφορετικό τρόπο καί, ἄν καί τούς τιμᾶτε μέ τά λόγια, τούς ἀθετεῖτε μέ τά ἔργα, καί ἀποδεικνύετε ἄχρηστα τά ὅπλα μας, δηλ. τούς ἁγίους καί θείους λόγους τους, μέ τούς ὁποίους ἐμεῖς σᾶς γράφουμε καί σᾶς ἀντιλέγουμε, ὥστε, ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπό ‘μᾶς, ἀπαλλάξτε μας ἀπό τίς φροντίδες˙ πορευόμενοι, λοιπόν, τήν δική σας ὁδό, ἄν θέλετε, νά μᾶς γράφετε, ὄχι περί δογμάτων, ἀλλά ἐξαιτίας μόνο τῆς φιλίας»[23].
Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν ὅτι ἡ ἐπιστροφή τῶν αἱρετικῶν στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας πραγματοποιεῖται μέ τήν μετάνοια[24] καί μάλιστα τήν δοκιμασμένη γιά ἀρκετό χρονικό διάστημα[25], τόν ἀναθεματισμό τῆς αἱρέσεως, τήν ἀποδοχή τῶν Ὀρθοδόξων δογμάτων, τῶν Τοπικῶν καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων[26], τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, καί τήν τέλεση τοῦ Ὀρθοδόξου Βαπτίσματος καί Χρίσματός τους.
Ὁ Μέγας Βασίλειος δέν θεωροῦσε τόσο ἁπλό ἤ ἐπουσιῶδες τό ζήτημα τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν στήν Ἐκκλησία. Ἀρχικά προέτρεπε τούς συνεπισκόπους του νά ἀναπτύσσουν μέ κάθε ἀκρίβεια τά Ὀρθόδοξα δόγματα στούς αἱρετικούς καί νά προσπαθοῦν νά τούς ἐπαναφέρουν στήν εὐταξία τῆς Ἐκκλησίας, πείθοντάς τους συγχρόνως νά ἐγκαταλείψουν τήν πολυλογία τῶν συγγραμμάτων τους[27].
Ὑποστήριζε ἀκόμη ὅτι, ἐπειδή οἱ αἱρετικοί «ἐξῆλθον τῆς Ἐκκλησίας»[28], ἐξ αἰτίας τῆς ἀποδοχῆς τῶν ἀσεβῶν δογμάτων, γι’αὐτό ἀκριβῶς ἡ ἐπανένωση καί ἐνσωμάτωσή τους στήν Ἐκκλησία θά πρέπει νά πραγματοποιηθεῖ μόνο κατόπιν ὁλοφάνερης μετανοίας, διορθώσεως, ἀναθεματισμοῦ τῆς αἱρέσεώς τους καί πλήρους ἀποδοχῆς τῶν ὀρθῶν δογμάτων. Μέ τόν τρόπο αὐτό, ἔλεγε, οἱ αἱρετικοί θά γίνουν μέλη τοῦ«σώματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ»[29] καί θά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν μομφή, πού τούς ἔχει ἀποδοθεῖ λόγῳ τῆς αἱρέσεως. Ἄν οἱ ὅροι αὐτοί δέν τηρηθοῦν, ὁ οὐραντοφάντωρ Βασίλειος εἶναι κατηγορηματικός : Θά κατηγορηθοῦμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ὅτι προσχωρήσαμε στήν αἵρεση[30].
Ὁ Μέγας Βασίλειος ὑποστήριζε, ἐπίσης, ὅτι ἡ ἀπόφαση τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν στήν Ἐκκλησία δέν ἀνήκει σέ ὀλιγομελεῖς ἐπιτροπές ἤ ὁμάδες ἐπισκόπων, ἀλλά στήν ὁμόφωνη γνώμη ὅλης τῆς Ἐκκλησίας. Βεβιασμένες κινήσεις ἑνώσεως μέ τούς αἱρετικούς εἶναι καταδικαστέες καί προξενοῦν διαίρεση ἀκόμη καί μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων. Οἱ ἀπόψεις του αὐτές γίνονται φανερές σέ ἐπιστολή του πρός μερικούς ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι ἑνώθηκαν μέ αἱρετικούς βεβιασμένα, ἀνεύθυνα καί χωρίς ὁμόφωνη ἀπόφαση ὅλης τῆς Ἐκκλησίας :«Οἱ περισσότεροι ἀπό ἐμᾶς λυπήθηκαν πολύ, ὅταν ἄκουσαν ὅτι, μόλις ἦλθαν οἱ αἱρετικοί στήν τιμιότητά σας, τούς δεχθήκατε ἀμέσως καί τούς προσφέρατε τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία. Ἐσεῖς, ὅμως, θά ἔπρεπε νά γνωρίζετε ὅτι, μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, δέν εἴσαστε μόνοι σας στήν Ἀνατολή, ἀλλά ἔχετε μάλιστα πολλούς μέ τό μέρος σας, πού ὑπρασπίζονται τήν Ὀρθοδοξία τῶν Πατέρων ἐκείνων, πού διετύπωσαν στή Νίκαια τό εὐσεβές δόγμα τῆς πίστεως. Ἐπίσης, καί ὅλοι οἱ Δυτικοί εἶναι σύμφωνοι μέ ἐσᾶς καί ἐμᾶς… Ἔπρεπε, λοιπόν, νά ἐνημερώνονται καλά ὅσοι εἶναι ἑνωμένοι μαζί σας, ὥστε ὅ,τι γίνεται νά εἶναι περισσότερο σταθερό μέ τήν συγκατάθεση τῶν πολλῶν, ἀλλά καί ἡ εἰρήνη νά μή διασπασθεῖ, καθώς ὁρισμένοι ἀποχωρίζονται ἀπό ἐμᾶς, λόγῳ τῆς ἀποδοχῆς μερικῶν αἱρετικῶν σέ ἐκκλησιαστική κοινωνία. Γι’αὐτό ἔπρεπε νά σκεφθεῖτε σοβαρά καί ἥρεμα γιά ζητήματα, πού ἐνδιαφέρουν ὅλες τίς Ἐκκλησίες τῆς Οἰκουμένης. Ἄλλωστε, δέν εἶναι ἀξιέπαινος ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἀποφασίζει κάτι γρήγορα, ἀλλ’ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος τό κάθετί κανονίζει σταθερά καί ἀμετακίνητα»[31].
Παρ’ὅλη, λοιπόν, τήν σαφή καί κρυστάλλινη διαδσκαλία τῶν ἁγίων καί θεοφόρων πατέρων, οἱ Οἰκουμενιστές ἐπιμένουν, μεταπατερικῷ τῷ τρόπῳ, σ’αὐτό τό βατερλώ τῶν συγχρόνων οἰκουμενιστικῶν Διαλόγων, διότι ἐλπίζουν ὅτι ἔτσι θά φθάσουν στήν «ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν», τήν ἐπίτευξη τῆς πλήρους καί ὀρατῆς ἑνότητος καί στήν ἀποκατάσταση τῆς εὐχαριστιακῆς κοινωνίας. Πλανῶνται, ὅμως, πλάνην οἰκτράν.
[1] Βαρυσήμαντη Εἰσήγηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου στήν Ἱεραρχία, 3-10-2017, http://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/17331-barusimanti-eisigisi-tou-arxiepiskopou-stin-ierarxia
[2] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Εἰσήγηση ἐνώπιον τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ θέμα : Ἡ πορεία τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξύ Ὀρθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικῶν˙ ἀξιολόγηση, προβλήματα, προοπτικές, 5-10-2017, http://www.romfea.gr/images/article-images/2017/10/messinias_chrisostomos.pdf
[3] Ἱεραρχία : Ἐπαναξιολόγηση τῆς πορείας τοῦ διαλόγου μέ τούς Ρωμαιοκαθολικούς, 5-10-2017, http://www.katanixis.gr/2017/10/blog-post_80.html
[4] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Ποιμαντορική ἐγκύκλιος ἐπί τῆ Κυριακῆ τῆς Ὀρθοδοξίας 2013, http://www.imp.gr/home-4/poimantorikoi-egkygklioi-sebasmiotatou/poimantorikoi-egkygklioi-sebasmiotatou-2013/40-ποιμαντορικοί-εγκύκλιοι-σεβασμιωτάτου-2013/471-ποιμαντορικη-εγκυκλιοσ-επι-τηι-κυριακηι-τησ-ορθοδοξιασ-2013.html
[5] ΜΑΚ. ΑΡΧΙΕΠ. ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, «Ἐπειδή ὅμως, μετά τήν 20ετή ἐπίπονη Προεδρία μου εἰς τόν "Ἐπίσημο Θεολογικό Διάλογο" Ὀρθοδόξων καί Ρωμαιοκαθολικῶν, παραιτήθηκα οἰκειοθελῶς, διά νά μήν ἔχω πλέον οὐδεμίαν σχέση μέ ἕνα τέτοιο "ἀνόσιο παίγνιο", θά πρέπει σήμερα συμπληρωματικῶς, πρός ὅσα ἐδημοσιεύθησαν μέχρι καί προσφάτως, νά δηλώσω ἐπιγραμματικά μόνον τοῦτο : Δέν θά ἐφανταζόμουν ὅτι θά ἐδικαιώνοντο τόσο γρήγορα καί τόσο ἀποκαλυπτικά οἱ ταπεινές κρίσεις μου, περί τοῦ προσώπου καί τοῦ συνολικοῦ ἔργου τοῦ Καρδιναλίου Joseph Ratzinger, πρό τῆς ἀνυψώσεώς του εἰς τόν Παπικό Θρόνο ἀφ’ἑνός, καί τή μετά ταῦτα αἰφνιδία "μεταμόρφωσή" του εἰς τόν πλέον ἀνεπιφύλακτον κήρυκα τῶν μεσαιωνικῶν μυθευμάτων τῆς Παπωσύνης», http://www.romfea.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=503&Itemid=2,http://oodegr.co/oode/papismos/stylianos_papikoi1.htm, http://orthodox-world.pblogs.gr/2008/06/aystralias-stylianos-koroidia-o-dialogos-me-toys-papikoys.html
[6] Ἀρμένιοι παρακωλύουν τήν λιτανεία τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τῶν Ὀρθοδόξων στά Ἱεροσόλυμα, 30-9-2017 http://aktines.blogspot.gr/2017/09/blog-post_185.html
[7] Εἰσήγησις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κ. Ἰωάννου πρός τήν Σύναξιν τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου (30 Αὐγούστου 2015),http://aktines.blogspot.gr/2015/10/30082015.html, Εἰσήγησις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Αὐστρίας κ. Ἀρσενίου, περί τοῦ Διαλόγου τῶν Ὀρθοδόξων μετά τῶν Μετερρυθμισμένων, ἐν τῇ συνάξει τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου (Φανάριον, 29 Αὐγούστου – 2 Σεπτεμβρίου 2015),http://aktines.blogspot.gr/2015/10/blog-post_5.html, Metropolitan Kallistos of Diokleia,International Commission for Anglican-Orthodox Theological Dialogue. Progress Repost. 20 July 2015, http://aktines.blogspot.gr/2015/10/blog-post_31.html, Μητροπολίτου Σασίμων Γενναδίου, Ὁ Διεθνής Θεολογικός Διάλογος μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς Παγκοσμίου Λουθηρανικῆς Ὁμοσπονδίας. Ἡ προβληματική τοῦ Διαλόγου καί προοπτικαί διά τό μέλλον, http://aktines.blogspot.gr/2015/10/blog-post_46.html
[8] ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, Διάλογος ἐν Χριστῷ κατά πασῶν τῶν αἱρέσεων, κεφ. ι΄, PG 155, 64C.
[9] ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΡΩΜΗΣ, PG 96, 509A.
[10] Τίτ. 3, 10-11.
[11] ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Τιμόθεον ἐπιστολήν Β΄, ὁμιλία στ΄, κεφ. β΄, PG 62, 632.
[12] Τοῦ ἰδίου, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Τιμόθεον ἐπιστολήν Α΄, ὁμιλία ιζ΄, κεφ. α΄, PG 62, 592.
[13] Τοῦ ἰδίου, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Τίτον ἐπιστολήν , ὁμιλία στ΄, κεφ. α΄, PG 62, 696.
[14] ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ, Τῆς τοῦ ἁγίου Παύλου πρός Τίτον ἐπιστολῆς ἐξήγησις, PG 125, 169A.
[15] ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ, Εἰρηνικός α΄, κεφ. κβ΄, PG 35, 752A.
[16] ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Πρός Σεραπίωνα Θμούεως ἐπίσκοπον, Ἐπιστολή δ΄, κεφ. α΄,PG 26, 637B.
[17] ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ἐπιστολή ρκη΄, κεφ. γ΄, PG 32, 557AB.
[18] Ἱερ. 13, 23.
[19] Τοῦ ἰδιου, Ἐπιστολή ρλ΄, κεφ. α΄, PG 32, 564AB.
[20] ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ, Ἐπιστολή οβ΄, PG 77, 344C.
[21] ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ἐπιστολή σλθ΄, κεφ. β΄, PG 32, 893B.
[22] ΔΟΣΙΘΕΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, Δωδεκάβιβλος, βιβλίο θ΄, κεφ. ι΄, § α΄, σ. 68.
[23] Φ. ΒΑΦΕΙΔΗΣ, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, τ. γ΄, § 208, 2, σ. 51.
[24] ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Κατά Ἀρειανῶν, λόγος α΄, κεφ. α΄, PG 26, 13B.
[25] ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, Κατήχησις Φωτιζομένων στ΄, κεφ. λστ΄.
[26] ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Ὁ πρός τούς Ἀντιοχεῖς τόμος, κεφ. γ΄, PG 26, 797C-800A.
[29] Τοῦ ἰδίου, Ἐπιστολή σξστ΄, κεφ. α΄, PG 32, 993A.
[30] Ὅ.π., PG 32, 993Β.
[31] Τοῦ ἰδίου, Ἐπιστολή σξε΄, κεφ. γ΄, PG 32, 989AΒ. Σχ. βλ. Οἱ ἀγῶνες τῶν μοναχῶν ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐκδ. Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος 2003, σσ. 369-374.
