Δ'
Απασχολούντα την Εκκλησίαν θέματα
Πρώτον' Η καθαρότης της Πίστεως. Ότι η Ορθόδοξος Πίστις κινδυνεύει, δεν είναι σχήμα λόγου, το οποίον δύναταί τις ν' αναφέρη προς δημιουργίαν εντυπώσεων. Ίσως και ομιλούντες περί κινδύνου της Πίστεως να μην έχωμεν συνειδητοποιήσει όσον πρέπει τον κίνδυνον και να λάβωμεν τα αναγκαία μέτρα....
Δεύτερον' Η καθαρότης του βίου. Η Εκκλησία του Χριστού πρέπει να είνε «αγία και άμωμος»,«μη έχουσα σπίλον ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων» (Εφεσ. 5,27). Μέλη της Εκκλησίας, τα οποία διάγουν σκανδαλώδη και αμετανόητον βίον και μολύνουν και τα λοιπά μέλη και απειλούν να μεταδώσουν την γάγγραιναν εις όλο το σώμα, δεν έχουν θέσιν εις την Εκκλησίαν. Η κάθαρσις εκ των τοιούτων στοιχείων υπήρξεν, υπάρχει και θα υπάρχη πάντοτε το αίτημα του ευσεβούς λαού.
Αλλ' επέστη ο καιρός να είπωμεν προς τους φωνάζοντας δια την κάθαρσιν της Εκκλησίας τα εξής: «Κύριοι, Εκκλησία δεν είναι μόνον οι κληρικοί. Ε ί ν ε και οι λ α ϊ κ ο ί. Άρα είσθε και σεις. Και όπως οι κληρικοί υποχρεούνται να ζουν κατά το Ευαγγέλιον, έτσι και σεις.
Δύο Ευαγγέλια δεν έδωσεν ο Χριστός, ένα ανώτερον και ένα κατώτερον, ένα δια τους κληρικούς και ένα δια τους λαϊκούς. Αλλ' ένα Ευαγγέλιον έδωκε δι' όλους. Όλοι οι βαπτισθέντες εις το όνομα της Αγίας Τριάδος οφείλουν να ζουν «σωφρόνως και δικαίως και ευσεβώς». Όλοι οφείλουν να είνε ηθικοί και ευσεβείς. Ουδεμία εξαίρεσις. Και όπως ο κληρικός ο παραβαίνων τον νόμον του Ευαγγελίου υπόκειται εις εκκλησιαστικάς ποινάς, ούτω και ο λαϊκός ο παραβαίνων τον ίδιο νόμο υπόκειται και αυτός εις εκκλησιαστικάς ποινάς. Ναι, κύριοι! Δεν δύναται να είνε κανείς ασύδοτος εντός της Εκκλησίας. Αναγνώσατε τους Κανόνας της Εκκλησίας και θα ίδητε, ότι ο καταπατών εντολήν της Εκκλησίας, εάν μεν είνε κ λ η ρ ι κ ό ς κ α θ α ι ρ ε ί τ α ι, ε ά ν δ ε λ α ϊ κ ό ς α φ ο ρ ί ζ ε τ α ι. Τιθα ειπή «αφοριζέσθω»; Θα ειπή, ο αμαρτάνων και παραμένων αμετανόητος λαϊκός να αποκόπτεται εκ της Εκκλησίας ως σεσηπός και επικίνδυνον μέλος...
Και συνεπώς οι λαϊκοί, επίσημοι και άσημοι, αν παραβαίνετε τον νόμον του Θεού και σκανδαλίζετε τον ευσεβή λαόν και δεν δεικνύετε ειλικρινή μετάνοιαν, όπως απαιτεί το Ευαγγέλιον, υπόκεισθε εις εκκλησιαστικάς ποινάς, αι οποίαι αρχίζουν από την στέρησιν της θείας κοινωνίας επί μήνας και έτη και φθάνουν μέχρι του μεγάλου αφορισμού, της αποπομπής, δηλαδή, εκ της Εκκλησίας του Θεού».
Έτσι πρέπει να ομιλήση η σημερινή Ιεραρχία προς τους λαϊκούς, τους σκανδαλοποιούς λαϊκούς, των οποίων η φθοροποιός επίδρασις επί του λαού μας είνε αφάνταστος. Εις ωρισμένας δε περιπτώσεις δεν είνε αύτη μικροτέρα της κακής επιδράσεως ενός σκανδαλοποιού κληρικού. Όταν ο σκανδαλίζων λαϊκός κατέχη υψηλήν θέσιν, και η ακτίς της δράσεώς του είνε μεγάλη, σκανδαλίζει ίσον και περισσότερον ενός κληρικού με μικροτέραν ακτίνα δράσεως....
Θα θελήσωμεν, θα τολμήσωμεν, άγιοι πατέρες, να επεκτείνωμεν την κάθαρσιν και εις τους λαϊκούς;
Ως 'εχουν παρ' ημίν τα πράγματα, το ν' αποβληθή της Εκκλησίας- τί λέγω;- το να ελεγχθή απλώς ένας λαϊκός, κατέχων κάποιο αξίωμα, είνε το δυσκολώτερον πάντων. Και όμως, προς τα δύσκολα πρέπει να προχωρήσωμεν, αν θέλωμεν η Εκκλησία του Θεού να λάμψη ως αστραπή και να καταλάμψη τον κόσμον, ως ήστραπτε και κατέλαμπεν όταν Βασίλειοι, Χρυσόστομοι και Αμβρόσιοι κατείχον τους θρόνους και ήλεγχον και εξέβαλλον εκ της ιεράς ποίμνης του Ιησού ως ψωραλέα πρόβατα τους σκανδαλοποιούς, έστω και αν εφόρουν ούτοι βασιλικόν διάδημα.
Ο αείμνηστος Ανδρούτσος, θρηνών δια την αθλιότητα της εκκλησιαστικής καταστάσεως, παρετήρει, ότι μία αιτία της αθλιότητας αυτής είνε και το ότι δεν επιβάλλονται πλέον αι αρμόζουσαι εκκλησιαστικαί ποιναί εις τους σκανδαλοποιούς λαϊκούς. «Ιδίως- λέγει- χωλαίνουσι σήμερον σφόδρα τα της εκκλησιαστικής τάξεως και πειθαρχίας, ουδενός πιστού ακολασταίνοντος δημοσία τιμωρουμένου, ως συνέβαινεν εν τη αρχαία Εκκλησία. Την επάνοδον της αρχαίας εκκλησιαστικής ευταξίας και πειθαρχίας εύχονται πολλοί σήμερον εκ των πιστών, τίνες δε και μη ανεχόμενοι την σημερινήν χαλάρωσιν αποχωρίζονται εις ιδιαίτερα εκκλησίδια, εφαρμόζοντες αυστηρά εκκλησιαστικής και ηθικής αγωγής μέτρα» (Χρ. Ανδρούτσου, «Σύστημα Ηθικής», Αθήναι 1925, σελ. 364).
Αλλά ταύτα γράφοντας, τίνες θα μας κατηγορήσουν επί αυστηρότητι και πουριτανισμώ. Θα μας κατηγορήσουν εκείνοι οι οποίοι, επηρεαζόμενοι από το ρεύμα της εκκοσμικεύσεως της θρησκευτικής ζωής, αρχίζουν, εν ονόματι της αγάπης, μιας εκφυλισμένης αγάπης, αναξίας του χριστιανικού ονόματος, αρχίζουν, λέγομεν,
να μειώνουν την βαρύτητα των αμαρτημάτων,
να εξαλείφουν την οροθετικήν γραμμήν μεταξύ πίστεως και απιστίας, ηθικής και ανηθικότητας, φωτός και σκότους,
και να θεωρούν επιτυχίαν και πρόοδον την εκκοσμίκευση του σημερινού ανθρώπου. Οι οπαδοί αυτής της στάσεως ευχαριστιούνται επί τη θέα ενός κοσμικού ανθρώπου, στενοχωρούνται δε και δυσφορούν επί τη θέα ενός θρησκευτικού ανθρώπου. Θα υπολογίσουμεν, λοιπόν, και θα φοβηθώμεν την κρίσιν ανθρώπων με τοιαύτα φρονήματα;
[ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ Ν. ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ», ΕΚΔΟΣΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ "Ο ΣΤΑΥΡΟΣ", ΑΘΗΝΑΙ 1969, σελ.100-109]
