Ιερός Χρυσόστομος: Όπως υπάρχει θάνατος σώματος, έτσι
υπάρχει και ψυχής
(Λόγος περί πλεονεξίας)
«Όπως υπάρχει θάνατος σώματος, έτσι υπάρχει και ψυχής. «Ψυχή
γαρ η αμαρτάνουσα», λέγει, «αυτή και αποθανείται». Δεν είναι ο
θάνατος της ψυχής όπως του σώματος, αλλά πολύ φοβερότερος. Διότι αυτός μεν, ο
σωματικός θάνατος, διαχωρίζοντας την ψυχή και το σώμα, το ένα το αναπαύει από
τις πολλές φροντίδες και τους κόπους, την άλλη την αποστέλλει σε χώρο φανερό.
Έπειτα, αφού το σώμα διαλυθεί και φθαρεί με τον χρόνο, συναρμολογείται πάλι εν
αφθαρσία, και απολαμβάνει την ψυχή του.
Τέτοιος είναι ο σωματικός θάνατος. Ο ψυχικός όμως είναι
φριχτός και φοβερός. Διότι, εάν η ψυχή διαλυθεί, δεν παραπέμπει το σώμα αμέσως
στη γη, όπως κάνει στον σωματικό θάνατο, αλλά όταν συνδεθεί πάλι με το
αφθαρτοποιημένο σώμα, το καταποντίζει στο πυρ το άσβεστο.
Όπως λοιπόν υπάρχει
θάνατος ψυχής, έτσι υπάρχει και σφαγή ψυχής. Τι είναι σφαγή σώματος; Το να
νεκρωθεί και να αποκοπεί από την επενέργεια της ψυχής. Τι είναι σφαγή της
ψυχής; Και αυτή νέκρωσις είναι. Τι όμως είναι νέκρωσις της ψυχής; Όπως
το σώμα νεκρώνεται όταν το εγκαταλείπει η ενέργεια της ψυχής, έτσι και η
ψυχή νεκρώνεται όταν την εγκαταλείψει η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Αυτές
οι σφαγές γίνονται κυρίως στον βωμό της πλεονεξίας. Δεν χορταίνουν ούτε
αρκούνται στο αίμα των ανθρώπων, αλλά, εάν δεν προσφέρεις ως θυσία και την ίδια
την ψυχή, δεν ικανοποιείται ο βωμός της πλεονεξίας, εάν δηλαδή δεν δεχθεί και
των δύο τις ψυχές, του θύτη και του θύματος. Διότι πρέπει να θυσιάσει ο νεκρός
τον μέχρι τώρα ζωντανό. Πράγματι, όταν βλασφημεί, όταν κακολογεί, όταν
δυσανασχετεί, δεν είναι αυτές οι πληγές της ψυχής ανίατες;»