Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός φύλακας της Πίστεως της Παραδόσεως

«Τά δόγματα δέν μπαίνουν στήν Ε.Ο.Κ.» (Άγιος Παΐσιος)

Νά μή θεολογοῦμε, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, ἀριστοτελικά (σχολαστικά), ἀλλά ἁλιευτικά (ἀποστολικά)!

Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός φύλακας της Πίστεως της Παραδόσεως

18 Απριλίου 2017 · από Εφημερίδα Κοζάνη · στο Ειδήσεις, θρησκεία, Πολιτισμός

† Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη

Εἰς τήν Ἐγκύκλιον Ἀπάντησιν τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει συνόδου τοῦ 1895 πρός τόν πάπα Λέοντα ΙΓ΄ ἀναφέρονται μεταξύ ἄλλων τά ἑξῆς: «Βαθέως θλίβεται καί ὀδύνῃ συνέχεται μεγάλῃ πᾶσα εὐσεβής καί ὀρθόδοξος ψυχή εἰλικρινῶς ζηλοῦσα τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ, βλέπουσα ὅτι ὁ μισόκαλος καί ἀπ᾿ ἀρχῆς ἀνθρωποκτόνος φθόνῳ τῆς ἀνθρωπίνης σωτηρίας ὠθούμενος οὐ διαλείπει ἑκάστοτε ποικίλα ἐνσπείρων ζιζάνια εἰς τόν ἀγρόν τοῦ Κυρίου, τοῦ συνιᾶσαι τόν σῖτον. ῎Ενθεν τοι καί ἀνέκαθεν ἀνεφύησαν αἱρετικά ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ ζιζάνια, ἅπερ πολλαχῶς ἐλυμήναντο καί λυμαίνονται τήν ἐν Χριστῷ σωτηρίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, καί ἅπερ ὡς σπέρματα πονηρά καί μέλη σεσηπότα δικαίως ἀποκόπτονται ἀπό τοῦ ὑγιοῦς σώματος τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας».

Πράγματι, αἱ αἱρέσεις ἀποτελοῦν ζιζάνια πού ἐνσπείρει ὁ πονηρός εἰς τόν ἀγρόν τῆς Ἐκκλησίας διά νά ματαιώσῃ τήν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων. Εἰς τόν ἀγῶνα τῆς Ἐκκλησίας κατά τῶν αἱρέσεων σημαντική ὑπῆρξεν ἡ συμβολή τοῦ μοναχισμοῦ.Οἱ μοναχοί ἐξέρχονται τοῦ κόσμου διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, διά νά ζήσουν μίαν κατά τό δυνατόν τελείαν χριστιανικήν ζωήν, διά νά ἐφαρμόσουν τό Εὐαγγέλιον χωρίς συμβιβασμούς. Πῶς λοιπόν εἶναι δυνατόν νά ἀνεχθοῦν τάς αἱρέσεις, αἱ ὁποῖαι προσβάλλουν τό πανάγιον πρόσωπον τοῦ Κυρίου, τήν διδασκαλίαν Του καί τήν Ἐκκλησίαν Του; Καί πῶς εἶναι δυνατόν νά ἀδιαφορήσουν, ὅταν ἡ πίστις εἶναι τό κινδυνευόμενον;

Ἐνθυμοῦμαι τούς γέροντας ῾Αγιορείτας μοναχούς, οἱ ὁποῖοι μᾶς ἔλεγαν: «Ἐάν δέν διαμαρτυρόμεθα διά τάς γενομένας παραβάσεις εἰς θέματα τῆς πίστεως, διατί φυλᾶμε αὐτά τά βράχια; Ἐνθυμοῦμαι ἐπίσης ὅτι καί οἱ ὀλιγογράμματοι ἀκόμη μοναχοί ἐθεμελίωναν τάς πρακτικάς των συμβουλάς εἰς τά δόγματα. ῞Οταν κάποτε ἠρώτησα τόν γέροντα Παΐσιον, ποία πρέπει νά εἶναι ἡ στάσις μας εἰς τό ζήτημα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, μοῦ ἀπήντησε γραπτῶς: «Τά δόγματα δέν μπαίνουν στήν Ε.Ο.Κ.».

Αὐτήν τήν δογματικήν εὐαισθησίαν τῶν μοναχῶν ὄχι μόνον ἠνείχετο ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά καί ἐχρησιμοποίει καί ἐζήτει τήν συμπαράστασίν των εἰς τούς ἀγῶνας της κατά τῶν αἱρέσεων.

Αὐτήν τήν εὐαισθησίαν ἐπέδειξαν καί οἱ Ἁγιορεῖται μοναχοί ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων μέχρι τῶν ἡμερῶν μας. ῾Αγιορεῖται Πατέρες ἤλεγξαν τούς Λατινόφρονας μέ τήν θυσίαν τῆς ζωῆς τους. ῾Ο ῾Αγιορείτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἔσωσε τήν Ὀρθοδοξίαν ἀπό τήν λαίλαπα τοῦ Δυτικοῦ Βαρλαάμ. ῾Ο ῾Αγιορείτης ἅγιος Νικόδημος ὑπερμάχησε τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως κατά τήν περίοδον τῆς τουρκοκρατίας. ῾Ο ῾Αγιορείτης Ἰσαπόστολος ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ἔσωσε τούς ὀρθοδόξους λαούς ἀπό τόν ἐκμουσουλμανισμόν καί ἐκήρυττε ὅτι ὅλες οἱ πίστεις ἐκτός τῆς ὀρθοδόξου εἶναι κάλπικες.

Αὐτήν τήν παράδοσιν καί στάσιν συνεχίζουν μέχρι σήμερον οἱ ῾Αγιορεῖται μοναχοί, ὁσάκις ἡ πίστις εἶναι τό κινδυνευόμενον.

Λέγουν τινές ὅτι οἱ μοναχοί πρέπει νά ἀσχολοῦνται μόνο μέ τήν προσευχήν καί τήν νῆψιν. ῾Η ἄποψις αὐτή δέν θεμελιοῦται εἰς τούς λόγους τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος ἐζήτησε ἀπό ὅλους τούς μαθητάς Του νά ὁμολογοῦν μέ παρρησίαν τό ὄνομά Του. Δέν θεμελιοῦται ἐπίσης εἰς τήν ῾Ιστορίαν τῆς Ἐκκλησίας.

Βέβαια οἱ μοναχοί δέν διδάσκουν τήν πίστιν. ῾Η ἀποστολή αὐτή ἀνήκει εἰς τούς ἐπισκόπους καί πρεσβυτέρους, ὅπως φαίνεται καί ἀπό τάς εὐχάς τῆς χειροτονίας. Οἱ μοναχοί ὁμολογοῦν τήν πίστιν τους καί ἔτσι διδάσκουν τούς ἀνθρώπους νά πιστεύουν καί νά ὁμολογοῦν ὀρθοδόξως. ῞Οταν ὅλα καλῶς βαίνουν εἰς τήν Ἐκκλησίαν, οἱ μοναχοί ὀφείλουν νά ἡσυχάζουν καί νά ἀγωνίζονται τούς ἀσκητικούς τους ἀγῶνας. Ἐν καιρῷ ὅμως παρεκκλίσεων ἀπό τήν ὀρθήν πίστιν οἱ μοναχοί ὀφείλουν νά ἀγωνίζονται μέ διάκρισιν, ταπείνωσιν καί ἐκκλησιαστικόν ἦθος καί φρόνημα, διά νά μείνῃ ἀπαραχάρακτος ἡ «ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις πίστις» (Ἰούδα, 3). Ἐξ ἄλλου «καιρός τοῦ σιγᾶν καί καιρός τοῦ λαλεῖν» (Ἐκκλ. γ΄, 7).

Eἴναι ἀλήθεια ὅτι ὅποιος ἀγωνίζεται γιά τήν ἀκρίβεια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς εἶναι εὐαίσθητος καί στά δόγματα τῆς εὐσεβείας.

Ἔχοντες οἱ μοναχοί τήν ἐμπειρία τῆς Ὑποστατικῆς Ἀλήθειας, τοῦ Χριστοῦ, δέν ἠμποροῦν νά παραιτηθοῦν ἀπό τήν Ἀλήθειαν αὐτήν στήν δογματική της διατύπωσι.

Ἡ Ἐκκλησία ὑπελόγιζε πάντοτε τήν εὐαισθησία αὐτήν τῶν μοναχῶν. Σοφοί καί ἅγιοι μοναχοί διετέλεσαν στῦλοι καί κανόνες τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ὅπως ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, καί κατηύθηναν τό ἔργο Οἰκουμενικῶν Συνόδων.

Ἐκτός ἀπό τόν ἁγιορείτη ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ καί πολλοί ἄλλοι Ἁγιορεῖται ἐκαλοῦντο σέ μεγάλες Συνόδους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νά δώσουν μαρτυρία ὀρθοδόξου πίστεως.

Ἰδού τί λέγει ὁ φωστήρ τῆς Ἐκκλησίας ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης: «Εἰ οὖν μοναχοί εἰσί τινές ἐν τοῖς νῦν καιροῖς, δειξάτωσαν ἀπό τῶν ἔργων. Ἔργον δέ μοναχοῦ, μηδέ τό τυχόν ἀνέχεσθαι καινοτομεῖσθαι τό Εὐαγγέλιον, ἵνα μή ὑπόδειγμα τοῖς λαϊκοῖς προτιθέμενοι αἱρέσεως καί αἱρετικῆς συγκοινωνίας, τῆς ὑπέρ αὐτῶν ἀπωλείας λόγον ὑφέξωσιν…».

Καί ἀλλοῦ γράφει: «… καί ἵνα τά ἄλλα παρήσω, ἐπί τῆς παρούσης γενεᾶς καί ἐπί τῆς ἤδη ἐπανισταμένης αἱρέσεως ὁ λόγος∙ τινές μέχρις αἵματος ἀντικατέστησαν πρός τήν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι∙ οὐχί οἱ μακάριοι Πατέρες καί ἀδελφοί ἡμῶν οἵ τε τῆς καθ’ ἡμᾶς μονῆς καί οἵ τῶν ἄλλων;

Μοναχῶν οὖν ἀληθῶς τά τοιαῦτα κατορθώματα καί ἀθλήματα, καί μοναχοί τά νεῦρα καί ἑδραιώματα τῆς Ἐκκλησίας∙ καί τοιοῦτον καί τηλικοῦτον τό ἀξίωμα, ὅπερ κεχάρισται ἡμῖν ὑπό τῆς ἀγαθότητος τοῦ Θεοῦ».

Βέβαια ὁ ἀγών τῶν Ἁγιορειτῶν δέν εἴναι ἁπλῶς ἀντιαιρετικός. Εἶναι ἀγών νά πραγματωθῆ στούς ἑαυτούς τους καί νά φανερωθῆ τό πλήρωμα τῆς Ἀληθείας καί τῆς Ζωῆς πού ἔχει ἡ Ἐκκλησία.

Ὁ πόνος, ἡ ἀνησυχία οἱ διαμαρτυρίες τοῦ Ἁγίου Ὄρους τελικά εἶναι στοιχεῖα τοῦ ἀγῶνος γιά τό πλήρωμα, τήν καθολικότητα. Νά μή κενωθῆ ὁ Λόγος τοῦ Σταυροῦ. Νά μή νοθευθῆ τό Εὐαγγέλιο. Νά μή θεολογοῦμε, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, ἀριστοτελικά (σχολαστικά), ἀλλά ἁλιευτικά (ἀποστολικά). Νά μή χάσουμε τή δυνατότητα τῆς θεώσεως καί τοῦ Ἀκτίστου Φωτός δεχόμενοι κτιστή τήν Χάρι. Νά μή ἐκπέση ἡ Ἐκκλησία ἀπό Σῶμα Χριστοῦ σέ ἀνθρωποκεντρική ὀργάνωσι.

Νά μή ἀντικαταστήση ὁ «ἀλάθητος» πάπας, τήν ὄντως ἀλάθητο καί πάντοτε παροῦσα στήν Ἐκκλησία φωτιστική ἄκτιστο Χάρι τοῦ Παρακλήτου.

Γι’ αὐτούς τούς λόγους, χάριτι Θεοῦ, δέν θά συμφωνήσουμε ποτέ, ὅπως καί οἱ ἐν τῷ κόσμῳ ἅγιοι Ἱεράρχαι, ἱερωμένοι καί ὁ πιστός λαός, νά γίνη οὔτε ἡ παραμικρά παραχώρησις στά δόγματα τῆς εὐσεβείας.

Αὐτό γίνεται ἀπό ἀγάπη πρός τόν Θεό τῆς Ἀληθείας καί πρός τούς ἑτεροδόξους, πού δέν βοηθοῦνται, ὅταν δέν ἔρχωνται ἀντιμέτωποι μέ τήν Ἀλήθεια πού σώζει. «Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς».