«Ο 15ος Κανόνας ως ενότητα Πίστεως»
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
Για την πλήρη πνευματική κατανόηση του 15ου Κανόνα της Α-Β Συνόδου, χρειάζεται βαθύτερη πνευματική ζωή και μια ολική ορθόδοξη θεώρησή του. Είναι κανόνας ορθόδοξης επιβίωσης, γιατί στοχεύει βαθύτερα, στα ουσιώδη και καίρια της Εκκλησιαστικής ζωής, ατομικής και συλλογικής. Στον κανόνα αυτό εμπεριέχεται και το διαχρονικό αίτημα της Ορθόδοξης ενότητας Πίστεως, που είναι η διαφύλαξη της αλήθειας της Εκκλησίας.
Η ενότητα της πίστεως είναι διαλεκτικά δεμένη με την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Στη Θ. Λειτουργία ο Διάκονος εκφωνεί: «Την ενότητα της πίστεως και την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος αιτησάμενοι, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».
Στις δεήσεις υπέρ των Κατηχουμένων, ο Διάκονος είναι πιο αναλυτικός: «Ίνα ο Κύριος αυτούς ελεήση», «Κατηχήση αυτούς τον λόγον της αληθείας», «Αποκαλύψη αυτοίς το Ευαγγέλιον της δικαιοσύνης», «Ενώση αυτούς τη Αγία αυτού Καθολική και Αποστολική Εκκλησία».
Έχουμε δηλ. έναν ιστό πνευματικών αιτημάτων, που χρειάζεται όχι μόνο τη βοήθεια αλλά, κυρίως, την καθοδήγηση του Επισκόπου, προκειμένου να τους οδηγήσει στην Ορθόδοξη κατανόηση του Ευαγγελίου, στην Ορθόδοξη Εκκλησιαστική πορεία.
Στη Λειτουργική ζωή της Εκκλησίας αποκαλύπτεται πλήρως η αναγκαιότητα της ενότητας πίστεως.
Ένας επίσκοπος, ένας κληρικός, που πιστεύουν στην αίρεση του οικουμενισμού, στο γεγονός του «ετεροπροσδιορισμού των Εκκλησιών» (Βλέπε «σύνοδο» Κρήτης), έχουν στ’ αλήθεια ενότητα πίστεως με την διαχρονική Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία της Θ. Λειτουργίας; Έχουν στ’ αλήθεια κοινωνία με το Άγιο Πνεύμα, με τον Παράκλητο, που είναι ο τελεσιουργός των αγίων Μυστηρίων της Εκκλησίας;
Με την ενότητα της πίστεως και την Κοινωνία του Αγίου Πνεύματος μέσα στην Εκκλησία έχουμε: «Δια σου (Παράκλητε) αναγεννήθην και ανεπλάσθην και ανεμορφώθην και ωκειώθην τω Θεώ· δια σου βασιλικώ Χρίσματι εσημειώθην και εσφραγίσθην εν μερίδι Θεού και δωρεά της σης χάριτος· δια σου της αθανάτου τραπέζης των ζωοποιών μυστηρίων ηξιώθην και σύμμορφος γίνομαι Χριστού και Θεός κατά Χάριν» (ευχή εις Άγιον Πνεύμα).
Όσοι λειτουργούν, χωρίς ενότητα πίστεως με την διαχρονική Ορθόδοξη Εκκλησία, τότε ασφαλώς και δεν έχουν την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος.
Η υπογράμμιση, η λειτουργική υπογράμμιση του Ορθοδόξου δόγματος είναι ολοφάνερη στην Ευχαριστιακή σύναξη, στη Θ. Λειτουργία.
Ερώτημα: Είναι πνευματικά νοητή – παραδεκτή η εκκλησιαστική εικόνα ενός διμερούς κόσμου, δηλ. ενός αιρετικού επισκόπου μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, που δεν μπορεί να εξασφαλίσει (Εφεσ. Δ΄,13) ενότητα πίστεως και κοινωνία Αγίου Πνεύματος;
Ο 15ος Κανόνας δυνητικά επιζητεί την διόρθωση της πνευματικής αταξίας; Δηλ. επικροτεί κοινωνία Αγίου Πνεύματος χωρίς ενότητα πίστεως; Άπαγε της βλασφημίας! Δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία Αγίου Πνεύματος χωρίς ενότητα πίστεως. Γι’ αυτό και ο ανασχηματισμός της Εκκλησιαστικής ενότητας προέχει, έχει προτεραιότητα δηλ. η εφαρμογή του κανόνα είναι υποχρεωτική.
Η θεολογία της σύνθεσης, που εφαρμόζει ένας οικουμενιστής επίσκοπος είναι «ενότητα» αλλά όχι Αγιοπνευματική. Όλη η Θεία Λατρεία είναι το ασίγαστο στόμα της Ορθοδοξίας. Ύμνοι, τροπάρια, ευχές και τέχνη, εκφράζουν το ορθόδοξο δόγμα, την αληθινή πίστη στον Τριαδικό Θεό. Ο κανόνας της Ορθόδοξης προσευχής ταυτίζεται με τον κανόνα της πίστεως.
Ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου (Λυών, 2ος αιώνας) διαβεβαιώνει: «Η διδασκαλία μας είναι σύμφωνη με την Ευχαριστία και η Ευχαριστία επικυρώνει τη διδασκαλία».
Η λειτουργική ενότητα «Αρχαγγέλλων, αγγέλων, Χερουβίμ, Σεραφείμ, Εξαπτέρυγα, πολυόμματα, μετάρσια, πτερωτά» νομοτελειακά – πνευματικά, πρέπει να αντανακλάται και στον λειτουργικό εκκλησιαστικό χώρο.
Η διακοπή μνημοσύνου και κοινωνίας με τον αιρετικό επίσκοπο – κληρικό, που προβλέπει ο 15ος κανόνας, είναι πράξη ενότητας πίστεως και συνέπειας έναντι της Εκκλησίας, έναντι του ουράνιου πνευματικού κόσμου.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία το περιεχόμενο των δογμάτων είναι δεμένο με το πνευματικό βίωμα της ενότητας πίστεως, θεωρητικά και πρακτικά. Δεν μπορεί η αποδοχή «οικουμενιστικών δογμάτων» να έχει ως πνευματική εμπειρία – αποτέλεσμα στην λειτουργία την ένωση Κτιστού – Άκτιστου (Μέθεξη), που εξασφαλίζει μόνο η ορθή δόξα, η ορθή δοξολογία στο Θεό.
«Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν…» (Ματθ. 6, 24).
Στο ερώτημα, τι σημαίνει «ενότητα Πίστεως» στον Ορθόδοξο χώρο, η Εκκλησία απαντά: «Όλα τα άρθρα της Πίστεως είναι παραδεδομένα από τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό δια μέσου των Αποστόλων στην Εκκλησία. Τα άρθρα της πίστεως έχουν το κύρος από την Αγία Γραφή, από την Εκκλησιαστική παράδοση, από τη διδασκαλία των αγίων Πατέρων και των Συνόδων». Στην ομολογιακή αυτή βάση οι Άγιοι Μάρτυρες θανατώθηκαν και άλλαξαν την ζωή τους με το ζωοποιό θάνατο (Ιωάν. 11, 25).
Για την ουσία της Ορθόδοξης αυτοσυνειδησίας – παρουσίας του Επισκόπου και για τον τρόπο λειτουργίας του στην κάθε τοπική Εκκλησία, λειτουργικά εύχεται (η Εκκλησία): «Εν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, του Αρχιεπισκόπου ημών…». Παρακαλεί – εύχεται η Εκκλησία να διαφυλάττεται όχι μόνο μακρόβιος (υλικό αγαθό), αλλά και Ορθόδοξος, Ορθοτομών τον λόγον της Ευαγγελικής αληθείας.
Πολλά έπαθε η Εκκλησία και η Ορθόδοξος πίστη από κακόδοξους – Αιρετικούς Αρχιερείς μέχρι και σήμερα!
Η ενότητα ως πνευματική εμπειρία – γεγονός είναι αίτημα στην Θ. Λειτουργία: «Και δος ημίν εν ενό στόματι και μία καρδία δοξάζειν», διότι μία είναι η Εκκλησία, μία η πίστις, ένα το Βάπτισμα.
Ερώτημα: Σεβαστοί Πατέρες – Ηγούμενοι του Αγίου Όρους. Ποιοι συμβάλλουν στην ενότητα της πίστεως; Οι παλαιοί Αγιορείτες ηγούμενοι (με το παράδειγμά τους), οι σημερινοί Αγιορείτες πατέρες και κληρικοί του κόσμου με τη διακοπή του μνημοσύνου των οικείων οικουμενιστών επισκόπων ή υποστηρικτές της «συνόδου» της Κρήτης;
Την απάντηση την δίνει η Θ. Λειτουργία.
Η δραστική χάρις – έλεος, βεβαιώνεται – δίνεται από τον λειτουργό ως απάντηση στο προηγούμενο αίτημα (περί ενότητος πίστεως): «Και έσται τα ελέη του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μετά πάντων ημών».
Αναμφίβολα, η «σύνοδος της Κρήτης», είναι μία συνοδική διαδικασία ρήξεως της ενότητας πίστεως στο Ορθόδοξο πλήρωμα. Στη σελίδα 293 παλαιάς ερμηνείας της Θ. Λειτουργίας (1651) (Έκδοση Ησυχαστηρίου «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ», ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ) διαβάζουμε: «Έχουσι λοιπόν χρέος όλοι οι ιερείς να έχουν την Ορθόδοξον εκείνην και πιστήν γνώμη, την οποία κρατεί η Αγία του Θεού Εκκλησία. Αύτη η επικοδομηθείσα επί των θεμελίων των Αποστόλων και προφητών, όντως ακρογωνιαίου Αυτού του Ιησού Χριστού «ενώ πάσα οικοδομή συναρμολογουμένη αύξει, εις ναόν άγιον εν Κυρίω» (Εφεσ. β΄). Διότι μη έχοντας οι ιερείς τον σκοπόν όπου έχει η εκκλησία, ας ηξεύρουν πως δεν κάνουν Μυστήριον. Και η μερίς αυτών μετά Ιούδα».
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
