Επίθεσις του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου κατά του ομ. καθηγητού κ. Χρήστου Γιανναρά
Επίθεσις του Πατριάρχου Κων/λεως κ. Βαρθολομαίου κατά του ομ. καθηγητού κ. Χρήστου Γιανναρά
Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως επραγματοποίησε πενθήμερον επίσκεψιν εις την Γερμανίαν, δια να παραστή εις την επέτειον της Μεταρρυθμίσεως και εις βράβευσίν του. Τα ανακοινωθέντα του Πατριαρχείου αναφέρουν χαρακτηριστικά:
«Την Δευτέραν, 29ην Μαΐου 2017, η Α. Θ. Παναγιότης ο Πατριάρχης ημών κ. κ. Βαρθολομαίος ανεχώρησεν εις Στουτγκάρδην, προκειμένου να επισκεφθή την Ευαγγελικήν Εκκλησίαν Γερμανίας, εορτάζουσαν εφέτος την 500ην επέτειον της Μεταρρυθμίσεως, κατόπιν επισήμου προσκλήσεως του Προκαθημένου αυτής Σεβ. Επισκόπου Δρος Heinrich Bedford – Strohm, ανταποδίδων ούτω την επίσκεψιν αυτού προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον τον παρελθόντα Σεπτέμβριον… Την Τρίτην, 30 Μαΐου, από 09.15-12.30 έλαβε χώρα η Τελετή αναγορεύσεως της Α. Θ. Παναγιότητος σε Επίτιμο Διδάκτορα από την Ευαγγελική Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Τυβίγγης».
Ο Πατριάχης μετέβη κατόπιν εις το Βερολίνον ως προσκεκλημένος του Ιδρύματος Konrad Adenauer, όπου έδωσε διάλεξιν με θέμα «Ορθοδοξία και ανθρώπινα δικαιώματα». Η ομιλία διήρκησε περίπου μίαν ώραν. Παρά την έκτασιν της ομιλίας ο Πατριάρχης δεν ανέφερεν ούτε ένα Πατέρα της Εκκλησίας. Αντιθέτως εμνημόνευσε τους Γιούργκεν Μόλτμαν, Σάμουελ Χάντιγκτον, Χανς Πότερινγκ, Χανς Μάιερ, Χανς Κουνγκ, Καρδινάλιον Βάλτερ Κάσπερ, Σεβ. Περγάμου, π. Γεώργιον Φλορόφσκυ, Χρήστον Γιανναράν και αποσπάσματα από την διακήρυξιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την οικουμενικήν κάρταν και το Κολυμβάριον. Παντελώς απούσα η Πατερική Γραμματεία!
Εις την αρχήν της ομιλίας του ο Πατριάρχης κατέγραψε τας ενστάσεις που εγείρουν άλλα θρησκεύματα δια τα ανθρώπινα δικαιώματα: ότι είναι επινοήσεις του δυτικού πολιτισμού, δούρειος ίππος του χριστιανισμού, αντιμετωπίζουν τον άνθρωπον ατομικώς, έχουν προκαλέσει πολλά προβλήματα και αποτελούν φορείς της εκκοσμικεύσεως, την οποίαν ενσαρκώνουν. Ο Πατριάρχης ησθάνθη την ανάγκην να απολογηθή απέναντι εις αυτάς τας αιτιάσεις και να υπερασπισθή τα ανθρώπινα δικαιώματα με κάθε τρόπον.
Μάλιστα η υπερασπιστική γραμμή επεκτάθη και έναντι των Ορθοδόξων, πολλοί εκ των οποίων αναβιώνουν ένα «Ορθοδοξισμό» κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λέγων συγκεκριμένα ότι:
«Δυστυχώς υπάρχουν στον ορθόδοξο κόσμο κύκλοι και άτομα που αντιμετωπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ως κίνδυνο για την ορθόδοξη ταυτότητά μας. Γενικά θεωρούν τα ανθρώπινα δικαιώματα ως ‘φονταμενταλισμό του μοντερνισμού’ και τη συζήτηση για αυτά ‘εισαγόμενο λόγο’. Τα άτομα αυτά και οι κύκλοι αυτοί αδικούν τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και την Ορθοδοξία. Κατ’ αυτό τον τρόπο αποτρέπεται κάθε ευκαιρία για μία θετική συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και Θεολογίας στο ζήτημα ανθρώπινα δικαιώματα».
Με αυτά ο Πατριάρχης είχε κάνει ήδη εισαγωγήν εις τα όσα ήθελε να δώση εν συνεχεία έμφασιν. Το επίσημον ανακοινωθέν δεν αποτυπώνει ορθώς τα όσα υπεστήριξεν ο Πατριάρχης η μάλλον επιμελώς απέκρυψεν ότι επανέλαβε τας κακοδόξους θέσεις του Σεβ. Περγάμου.
Ήρχισεν από το αυθαίρετον αξίωμα ότι το πρόσωπον είναι κεντρικόν σημείον εις την ορθόδοξον θεολογίαν και θεμελιώνεται εις την πατερικήν παράδοσιν. Έπειτα κατ’ επανάληψιν παρέθεσεν αυτουσίας θέσεις του Σεβ. Περγάμου, όπως ότι «Τίποτε δεν είναι ιερώτερο από το πρόσωπο» η «Το να είσαι πρόσωπον σημαίνει να συνυπάρχης» η «ένα πρόσωπο είναι κανένα πρόσωπο». Όλαι αι θεωρίαι του Περγάμου περί του προσώπου ως σχέσιν κ.λπ. είχαν συμπυκνωθή εις τον λόγον του Πατριάρχου, δια να καταλήξη ότι: «Η μάγκνα κάρτα της Ορθοδοξίας είναι ο πολιτισμός του προσώπου»!
Ήτο αναμενόμενον έπειτα από αυτά ότι θα ηκολούθει επίθεσις κατά του κ. Γιανναρά, καθώς υπάρχει μία αντιζηλία μεταξύ Σεβ. Περγάμου και κ. Γιανναρά δια το «πρόσωπον». Όμως ο Πατριάρχης δεν ενδιαφέρεται δια θεολογικάς διαμάχας, αλλά δια το πλήγμα που είχεν επιφέρει ο κ. Γιανναράς προ ενός έτους.
Κατά τας ημέρας συνεδριάσεων του Κολυμβαρίου ο κ. Γιανναράς είχε παραχωρήσει συνέντευξιν εις τον κ. Π. Ανδριόπουλον, ο οποίος είναι υπεύθυνος δια το ιστολόγιον «Φως Φαναρίου», που αναρτά όλας τας ειδήσεις του Πατριαρχείου. Εις την συνέντευξιν αυτήν ο κ. Γιανναράς μεταξύ άλλων είχε χαρακτηρίσει «το Κολυμβάριον αποτυχία και αμαρτία, τις απαρχές του τυπικά δυτικές όπως εις τον Παπισμόν, την ύπαρξιν νοοτροπίας ΚΚΕ κ.λπ. Είχεν υποστηρίξει επίσης ότι εφ’ όσον μετέχουν εις το Κολυμβάριον Επίσκοποι χωρίς ποίμνιον καταλύεται ευθύς η έννοια της «Συνόδου», αναφερόμενος προφανώς εις τους τιτουλαρίους Φαναριώτας Επισκόπους, και επέμεινεν ότι Μεγάλη Συνοδος μπορεί να είναι μόνο εκείνη εις την οποίαν μετέχουν όλοι οι Επίσκοποι της Εκκλησίας, που έχουν ποίμνιον, άνευ εξαιρέσεων. Επιπροσθέτως είχε θεωρήσει κατεπείγουσαν ανάγκην να έλθη το Πατριαρχείον εις την Θεσσαλονίκην «μήπως και μπορέσει να υπάρξει και πάλι Πατριαρχείο που να κομίζει την παράδοση της ελληνικότητας»! Τέλος η λέξις πρωτείον κατά τον κ. Γιανναράν είναι αντιεκκλησιαστική και αφορά μόνον εις την σύγκλησιν και προεδρίαν Οικουμενικής Συνόδου. Αυτά έγραψεν επίσης εις σειράν επιφυλλίδων εις την εφημερίδα «Καθημερινή».
Προφανώς εξωργίσθη ο Πατριάρχης και το διετήρει εν τη καρδία του έως αυτήν την ημέραν, δια να ανταποδώση. Προχωρών εις την ομιλίαν του δια την υπεράσπισιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διετύπωσεν έξι προτάσεις δια την σχέσιν Ορθοδοξίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρώτον, εζήτησε να σταματήσουν οι Ορθόδοξοι να μάχωνται το πνεύμα του Διαφωτισμού. Δεύτερον, ανέφερεν ότι η ανθρωπολογία του μοντερνισμού και του χριστιανισμού δεν είναι ασύμβατοι. Παρέθεσε χαρακτηριστικά εις αυτό το πλαίσιον απόσπασμα από γραπτά του κ. Γιανναρά, τα οποία απέδωσε με έξοχον τρόπον ο ανταποκριτής κ. Παναγιώτης Κουπαράνης δια την Deutsche Welle ως εξής:
«Στις γραμμές της Ορθοδοξίας επικρατεί ο φόβος πως ο μοντερνισμός είναι μία μορφή δυτικού ηγεμονισμού που θέτει σε κίνδυνο τον ορθόδοξο τρόπο ζωής. Ως ένα από τα παραδείγματα για αυτή την αντίληψη ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέφερε τον Χρήστο Γιανναρά, ο οποίος χαρακτηρίζει την Ορθοδοξία και τη Νεωτερικότητα δύο «αντικρουόμενους» πολιτισμούς και υποστηρίζει πως τα «εισαγόμενα από τη Δύση» στον ορθόδοξο κόσμο οδηγούν «σε ένα είδος πολιτικής σχιζοφρένειας.» Αυτού του είδους οι αντιλήψεις συνιστούν, σύμφωνα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, διαστρέβλωση».
Ως τρίτον, ότι πρέπει να λάβωμεν σοβαρά ως Ορθόδοξοι τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς δεν ταυτίζεται εις αυτά το άτομο με τον ατομισμόν. Τέταρτον, επεσημάνθη δια πολλοστήν φοράν ότι η Σύνοδος του 1872 κατεδίκασε τον εθνοκεντρισμόν. Πέμπτον, έθεσε σχεδόν ως τετελεσμένον γεγονός να αποδεχθούν η Ορθοδοξία και η θεολογία τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία όντως έχουν εκκοσμικευμένον χαρακτήρα, όμως η αξία του ανθρώπου πηγάζει από το Ευαγγέλιον. Έκτον, ετοποθέτησε την αλληλεγγύην ως κομβικόν σημείον συναντήσεως της Ορθοδοξίας με τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Να δώσουμε οι χριστιανικές εκκλησίες κοινή μαρτυρία. Το είπα πολλές φορές… Ένας διαιρεμένος χριστιανισμός δεν είναι πειστικός εκπρόσωπος της αλληλεγγύης, της ειρήνης, του προσώπου και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων… Οι θρησκείες θα πρέπει να ανακαλύψουν μέσα στα ανθρώπινα δικαιώματα δικές τους αξίες και να αποδεχτούν αυτές σαν δική τους μαρτυρία στον κόσμο».
Η ομιλία ετελείωσε με έμφασιν του Πατριάρχου ότι «Ουσιαστική προτεραιότητα για την Εκκλησία μας παραμένει ταυτόχρονα η δέσμευσή μας για την επικράτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο τόπος κάθε ελευθερίας, πυρήνας των οποίων δεν είναι το δικαίωμα του ατομισμού αλλά η αγάπη και η διακονία, gene libertas που δεν είναι ανθρώπινη αξία αλλά δωρεά του Θεού». Μετά από αυτά θα υπεστηρίζαμεν τον Πατριάρχην δια νόμπελ ανθρωπισμού, αφού όμως καταθέση δια παντός το ωμοφόριόν του.
