«Τα έργα του κόσμου είναι τέτοια, ώστε εξ αιτίας των φανερώνεται και ξεσπάει η οργή του Θεού από τον ουρανόν» (Ρωμ. 1, 18)
ΠΡΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
(ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ, ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥΣ)
ΘΕΜΑ:
“Ο ΟΡΚΟΣ ΚΑΙ Η ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ”
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Έναν σύντομο και ευρεία διαδεδομένο ορισμό της έννοιας του όρκου, προσιτό και στους μικρούς μας φίλους, βρίσκουμε στο ΒΙΚΙΛΕΞΙΚΟ: «Υπόσχεση που δίδεται συνοδευόμενη συνήθως από επίκληση σε υπερφυσικές δυνάμεις ως εγγύηση της τήρησής της» [1] .
Πριν καταγράψω τον γνωστό σε όλους μας «Όρκο» τονίζω αυτό που δεν πρέπει να αγνοούμε όλοι εμείς οι Έλληνες εκπαιδευτικοί λειτουργοί: Ότι η ορκωμοσία είναι μια θρησκευτική τελετή που γίνεται με την ενεργή παρουσία ορθόδοξου λειτουργού ιερέα, ότι επικαλούμαστε το Όνομα της Αγίας Τριάδος και ότι τη στιγμή της απαγγελίας του όρκου τοποθετούμε τη δεξιά μας παλάμη πάνω σε ένα συγκεκριμένο Ιερό Βιβλίο, αυτό της Αγίας Γραφής που ως κέντρο Της έχει τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Άξιο λόγου είναι ότι η Υπόσχεση που δίνει ξεχωριστά ο κάθε ένας υποψήφιος δασκαλάκος έχει σχέση «με την ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία και γενικά με την διδασκαλία των πατέρων της ορθόδοξης πίστης» [2].
Ιδού ο Όρκος και η Υπόσχεση που δώσαμε: «Ορκίζομαι να φυλάττω πίστη στην πατρίδα, υπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους και να εκπληρώνω τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου» [3].
Ας τολμήσουμε ένα ακόμα βήμα προσέγγισης της έννοιας του όρκου μέσα από την πανεπιστημιακή εργασία της Όλγας Ζαφείρη [2] που έχει ως θέμα τον ΟΡΚΟ.
Μέσα από τα γραφόμενά της γίνεται αντιληπτό το γιατί η Υπόσχεση-Όρκος που δίδεται συνοδεύεται συνήθως «από επίκληση σε υπερφυσικές δυνάμεις ως εγγύηση της τήρησής της»! Ιδού:ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΡΚΟΥ
Όρκος: υπόσχεση ή βεβαίωση που δίνεται µε επίκληση ιερού προσώπου ή πράγµατος ως µάρτυρα για την αλήθεια ή όχι κάποιου γεγονότος. Η επίκληση του Θεού έχει την έννοια ότι παραβίαση της υπόσχεσης ή ψεύτικη επιβεβαίωση επισύρει τη θεία τιµωρία. ∆εσµεύει άµεσα ή έµµεσα την τιµή και την προσωπικότητα του προσώπου που το δίνει.
Όρκος: (από το αρχ. Έρκος = φραγµός < είργω).
Ο όρκος έχει τη προέλευσή του στη θρησκευτική πίστη και έχει νόηµα, µόνο όταν ο άνθρωπος που επικαλείται το Θεό πιστεύει σε αυτόν και στο ότι, αν τον παραβεί, θα τιµωρηθεί. (…)
Η λέξη όρκος παράγεται από το αρχαίο ρήµα είργω=περιορίζω, εµποδίζω, από το οποίο παράγεται και η λέξη ειρκτή, και σηµαίνει ένα µέσο µε το οποίο ο ορκιζόµενος δεσµεύεται να πει την αλήθεια, διαφορετικά θα υποστεί κυρώσεις. Επίσης η λέξη έρκος= φραγµός, εµπόδιο, µε την οποία συνδέεται ετυµολογικά ο όρκος, σήµαινε αρχικά το πρόσωπο ή το πράγµα που επικαλούνταν ο ορκιζόµενος (συνώνυµη λέξη: τα όρκια).
Είναι ένα είδος δυνητικής αυτοκατάρας, η οποία ενεργοποιείται εναντίον αυτού του ίδιου που ορκίζεται, στην περίπτωση που τον παραβαίνει. Η δέσµευση γίνεται στο όνοµα κάποιου θεού.» [2]
Τα ωραία λόγια της σπουδάστριας Ζαφείρη Όλγας (2008-2009) βάζουν τη σκέψη μας σε μια ορθόδοξη σειρά. Τα πιο σημαντικά απ’ αυτά που μπορούν να τεθούν και ως ερωτήματα είναι:
α) Πιστεύουμε ή όχι ότι «Η επίκληση του Θεού έχει την έννοια ότι παραβίαση της υπόσχεσης ή ψεύτικη επιβεβαίωση επισύρει τη θεία τιμωρία»;
β) Η επίκληση του ονόματος του Τριαδικού Θεού «∆εσµεύει άµεσα ή έµµεσα την τιµή και την προσωπικότητα του προσώπου που το δίνει»;
γ) Η επίκληση του ονόματος του Τριαδικού Θεού είναι «ένα µέσο µε το οποίο ο ορκιζόμενος δεσμεύεται να πει την αλήθεια (εν σχέσει με τη διδασκαλία των Πατέρων περί την ορθόδοξη Πίστη, π.χ. ομοφυλοφιλία*, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, γιόγκα σε ορθοδόξους μαθητές), διαφορετικά θα υποστεί κυρώσεις»;
δ) «Είναι (ή όχι) ένα είδος δυνητικής αυτοκατάρας, η οποία ενεργοποιείται εναντίον αυτού του ίδιου που ορκίζεται, στην περίπτωση που τον παραβαίνει»;
ε) «Η δέσµευση γίνεται στο όνοµα κάποιου θεού» ή η δέσμευση γίνεται στο όνοµα του ζώντος Τριαδικού Θεού; Είναι αλήθεια αυτό που διδάσκουν οι σύγχρονοι (ορθόδοξοι) φιλόλογοι και θεολόγοι, ότι θρησκευτικός ρατσιστής είναι αυτός που λέγει ‘’ότι ο Θεός του είναι ο μόνος αληθινός’’;
Κλείνοντας το παρόν άρθρο μας που ως κέντρο του έχει την μετάνοια ημών των ελλήνων (λαϊκών) εκπαιδευτικών καταθέτω μια μαρτυρία του αείμνηστου καθηγητή δογματικής, του Παναγιώτη Τρεμπέλα από το βιβλίο του με τίτλο «Οι λαϊκοί εν τη Εκκλησία», μια μαρτυρία που σχετίζεται με τον ‘’Όρκο του Επισκόπου’’ προ της ανάληψης των καθηκόντων του.
«Και μόνον – λέγει – το γεγονός ότι εν τη χειροτονία του επισκόπου εκζητείται παρά του υποψηφίου, έχοντος ήδη την χειροτονίαν του πρεσβυτέρου και συνεπώς λαβόντος ήδη εν τινι μέτρω το χάρισμα του κηρύττειν την χριστιανικήν αλήθειαν και κυβερνάν το ποίμνιον αυτού, ένορκος βεβαίωσις περί των ορθών φρονημάτων και υπόσχεσις, ότι θα τηρή απαρεγκλίτως τους ιερούς κανόνας και τας παραδόσεις της Εκκλησίας, μαρτυρεί περιτράνως, ότι υπόκειται ο χειροτονούμενος εις τον κίνδυνον του να εκπέση και μετά την χειροτονία της αληθείας και να απομακρυνθή εν τη διοικήσει της βασιλικής οδού, την οποίαν προδιαγράφουν οι ιεροί κανόνες. Άλλως τε αι τόσαι καθαιρέσεις επισκόπων και πρεσβυτέρων επί αιρέσει ή σχίσματι ή άλλαις βαρυτάταις περί την διοίκησιν παρεκτροπαίς, εκ των οποίων βρίθουν τα εκκλησιαστικά χρονικά, επιβεβαιούν τούτο κατά τρόπον αποκλείοντα πάσαν αντίρρησιν. Κατ’ ατυχή συγκυρίαν πάσαι αι οικουμενικαί σύνοδοι συνήλθον προς κατάκρισιν είτε πρεσβυτέρων (Αρείου, Μακεδονίου, Ευτυχούς), είτε επισκόπων και δη πατριαρχών (Νεστορίου, Διοσκόρου, Σεργίου, Ονωρίου και πλήθους επισκόπων εικονοκλαστών), οίτινες δεν κατησφαλίσθησαν εν τη ορθοτομήσει του λόγου της αληθείας υπό του χαρίσματος, όπερ έλαβον εν τη χειροτονία αυτών.» [4].
Καλή μας μετάνοια…
Δημήτριος Β. Εμμανουήλ, Εκπαιδευτικός ΠΕ11
Πτολεμαΐδα 14 Νοεμβρίου 2020
*Περί ομοφυλοφιλίας:
(Προς Ρωμαίους, Κεφ. 1)
«(18) Ηυδόκησε δε ο Θεός να δώση την εκ πίστεως δικαίωσιν, καθόσον τα έργα του κόσμου είναι τέτοια, ώστε εξ αιτίας των φανερώνεται και ξεσπάει η οργή του Θεού από τον ουρανόν εναντίον κάθε ασεβείας και κάθε αδικίας των πονηρών ανθρώπων, οι οποίοι, ενώ γνωρίζουν και κατέχουν την αλήθειαν, ζουν μέσα εις την αδικίαν… (24) Διά την ασέβειαν δε και την αποστασίαν των αυτήν απέσυρεν ο Θεός την χάριν του και έτσι παρεδόθησαν και υπεδουλώθησαν εις τας αμαρτωλάς επιθυμίας των καρδιών των, εις ηθικήν ακαθαρσίαν, ώστε να εξευτελίζωνται τα σώματα των από αυτούς τους ιδίους… (26) Ακριβώς δε διότι ελάτρευσαν ψευδείς και φαύλους θεούς, παρεχώρησεν ο Θεός να παραδοθούν και υποδουλωθούν εις εξευτελιστικά πάθη. Διότι και αι γυναίκες των (χωρίς να εντραπούν και σεβασθούν ούτε τον ευατόν των) αλλάξαν την φυσικήν χρήσιν του φύλου των εις την παρά φύσιν και εξετράπησαν εις ακατανομάστους πράξεις. (27) Κατά παρόμοιον τρόπον και οι άρρενες αφήκαν την φυσικήν σχέσιν και χρήσιν της γυναικός και εφλογίσθησαν εις τας εμπαθείς ορέξεις μεταξύ των, ώστε άνδρες εις άνδρας να ενεργούν αναισχύντους και εξευτελιστικάς πράξεις και να λαμβάνουν τον μισθόν, που τους έπρεπε δια την πλάνην των, από τον ίδιον τον εαυτόν των. (28) Και καθώς δεν έκριναν καλόν και δεν ηθέλησαν να κατέχουν την αληθή και σοφήν γνώσιν περί του Θεού, παρεχώρησεν ο Θεός να παραδοθούν και υποδουλωθούν εις νουν ανίκανον να διακρίνη το ορθόν… (31) άνθρωποι χωρίς σύνεσιν, που χωρίς εντροπήν καταπατούν τον λόγον των και τας συμφωνίας που έχουν κάμει… (32) Αυτοί, μολονότι εγνώρισαν καλά το θέλημα και την δικαιοσύνην του Θεού, ότι δηλαδή όσοι διαπράττουν τέτοια πονηρά έργα είναι άξιοι θανάτου, όχι μόνον πράττουν αυτά, αλλά από ψυχικήν πώρωσιν και κακότητα επιδοκιμάζουν με όλην των την καρδιά και εκείνους που τα πράττουν.»
- [1] https://el.wiktionary.org
- [2] http://www.greeklaws.com
- [3] Ορκωμοσία και ανάληψη υπηρεσίας νεοδιόριστων: Από πότε μετράει η προϋπηρεσία-Προθεσμίες-Ορκος | especial.gr[4] «ΟΙ ΛΑΪΚΟΙΕΝ ΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ», Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα, Αδελφότης Θεολόγων «Ο ΣΩΤΗΡ», ΑΘΗΝΑΙ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1976, Έκδοσις Δευτέρα, Σελ. 178
