Καθοριστικός ο ρόλος του Λαού στην εκλογή των Επισκόπων...

 

«Η «εκλογή» των νέων Μητροπολιτών»

(Εν αγνοία Κλήρου και Λαού)

 

Είναι αλήθεια, ότι η θεμελίωση της ελευθερίας εντός του εκκλησιαστικού χώρου εμπεριέχει και την (ως ποιμαντική πράξη) ελευθερία της εκλογής νέων επισκόπων, η οποία εκλογή οφείλει να κινείται ανάμεσα στους δύο πόλους «ψήφω κλήρου και λαού».

Η θέση αυτή είναι μια συμμετρική κατάληξη της ανώτατης πνευματικής (Ευαγγελικής) αρχής: «Ου δε το Πνεύμα Κυρίου, εκεί ελευθερία» (Β΄ Κορ. 3, 17).

Η πνευματική παράδοση που διέπει την εκλογή νέων επισκόπων «Ψήφω κλήρου και λαού», έτυχε θεολογικής αρθρώσεως (στο παρελθόν) σε εκτενές εργασίες – λόγους διακεκριμένων εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων, όπως:

Α) «Εκ της τάξεως των Ιεραρχών δριμύτερον παντός άλλου εξεφράσθη ο αοίδιμος αρχιεπίσκοπος Γερμανός Καλλιγάς… Ας αναγνωσθή η ομιλία του προς τους Συνοδικούς κατά την εναρκτήριον Συνεδρίασιν της ΜΑ΄ Συνοδικής περιόδου και ας ριφθή εν βλέμμα εις το υπόμνημά του, όπερ υπέβαλεν εις την βουλήν των Ελλήνων περί διορθώσεως των εκκλησιαστικών πραγμάτων» (Βιβλίο «Ελευθέρα και Ζώσα Εκκλησία», σελ. 96, Αρχιμ. Αυγουστίνος Καντιώτου).

Β) «Ο τρόπος αυτός της άνευ συμμετοχής κλήρου και λαού εκλογής επισκόπου χαρακτηρίζεται παρά Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας ως ο πονηρότατος τρόπος εκλογής και αποτελεί θανάσιμον έγκλημα κατά της προόδου της Εκκλησίας» (Αρχιμ. Αυγουστίνος Καντιώτης – Αυτόθι, σελ. 96).

Γ) «Τις έχων παρρησίαν λόγου, τις ελέγχων το κακόν; Τις ο στηλιτεύων τα εκκλησιαστικά σκάνδαλα δύναται ποτέ να εκλεγή επίσκοπος;» (Αυτόθι, Σελ. 95).

1^ο Σχόλιο: Σε όλη την έκταση της εκκλησιαστικής πραγματικότητας (εδώ στην Ι. Μ. Δημητριάδος), ουδέποτε ο νέος επίσκοπος Δαμασκηνός (ως Πρωτοσύγκελος) επιχείρησε μια Πατερικά επιτρεπτή αντιμετώπιση – καταγγελία της παναιρέσεως του οικουμενισμού και της ψευδοσυνόδου της Κρήτης.

Στη συνέχεια να τονίσουμε ότι (χρόνια τώρα), η διοικούσα εκκλησία δεν δημιούργησε τις πνευματικές – κοινωνικές προϋποθέσεις μιας ενεργότερης συμμετοχής των πιστών στην εκλογή νέων επισκόπων.

Δυστυχώς, σήμερα, όπως συνέβη και στην εκλογή των νέων Μητροπολιτών (Αιτωλοακαρνανίας κτλ), εξακολουθεί να υφίσταται η «ισορροπία» δυνάμεων και ο αστερισμός των «επιδράσεων» μεταξύ ιεραρχών, χωρίς να εξετάζονται το αυθεντικό – αδιάλλακτο (αν υπάρχει) ορθόδοξο ήθος του κάθε νέου επισκόπου και η θέληση του ποιμνίου.

Ερώτημα: Στις καθιερωμένες διαδικασίες εκλογής νέων Μητροπολιτών, πόσες (άραγε) πρωτοβουλίες έχουν αφεθεί στο Άγιο Πνεύμα;

2^ο Σχόλιο: Το χαμηλό επίπεδο αυτών των διαδικασιών εκλογής Μητροπολιτών, αναλύει (εύστοχα) ο μακαριστός Μητροπολίτης Νικόδημος (Αττικής) στο «ΑΝΟΙΚΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ» του προς τους Έλληνες Ιεράρχες (1981), στις σελ. 68 – 77, υπό τον τίτλο: «Εκλέγετε…χωρίς να διαλέγετε». Στη συνέχεια τονίζουμε, ότι είμεθα υπέρ του αποστολικού τρόπου εκλογής, η οποία ανέδειξε τον Ματθία στη θέση του Ιούδα. Στην εκλογή του Ματθία, ο Ι. Χρυσόστομος τονίζει την διακριτική θέση του Απ. Πέτρου, για να μη νοηθεί ότι χαρίζεται σε πρόσωπα: «τω πλήθει την κρίσιν ο Πέτρος επιτρέπει, τους τε γινομένους αιδεσίμους ποιών και αυτός απαλλαττόμενος απεχθείας της προς τους άλλους. Μεγάλα γαρ αεί τα τοιαύτα εργάζεται κακά».

Ερμηνεία: «Στο πλήθος επιτρέπει να κάνει την κρίση, και κάνοντας τους γινομένους σεβάσμιους και ο ίδιος απαλλασσόμενος την απέχθεια των άλλων. Διότι τα τοιαύτα πάντοτε προκαλούν μεγάλα κακά» (ΕΠΕ Ι. Χρυσοστόμου τόμος 15 σελ. 95).

Εδώ να προσθέσουμε και το εξής κρίσιμο: Τονίζοντες την ανάγκη εκλογής των νέων επισκόπων με αυστηρά (κανονικά) κριτήρια, δεν μας αφαιρείται η ευθύνη προσευχής για την πορεία τους, να καταδικάσουν δηλ. τον οικουμενισμό με άσκηση και αγιασμό.

Στην αρχή υπογραμμίσαμε, ότι διακεκριμένες εκκλησιαστικές προσωπικότητες ομίλησαν για τη συμμετοχή των λαϊκών στην εκλογή των Ποιμένων.

Συμπληρωματικά αναφέρουμε και τα εξής, για περισσότερη εμβάθυνση, έργα:

α) «Η θέσις των λαϊκών…», του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Κοτσώνη.

β) «Οι λαϊκοί εν τη Εκκλησία», του μακαριστού Π. Τρεμπέλα.

Επίσης ο αποστολικός πατέρας Κλήμης ο Ρώμης, στην προς Κορινθίους επιστολή του (ΜΔ΄) βεβαιώνει, ότι οι πρώτοι επίσκοποι κατά σειρά διαδοχής μετά τους Αποστόλους, κατεστάθησαν υπό των Αποστόλων «συνενδοκησάσης της Εκκλησίας πάσης».

Ευτυχώς, η πρόνοια του Θεού διέσωσε και ένα επισημότατο πρακτικό εκλογής επισκόπου, του διαδόχου του Ιερού Αυγουστίνου.

Στο κείμενο αυτό του 5^ου αιώνα, επιβεβαιώνεται ο καθοριστικός ρόλος του Λαού στην εκλογή των Επισκόπων (Migne, Lat P. 33, 966).

Σήμερα, δυστυχώς, για μια ακόμη φορά θα αναρωτηθούμε:

Ποιον πραγματικά μπορούν να πείσουν οι φωνές των νέων επισκόπων «ότι η εκκλησία μας εξέλεξε», μπροστά στην κραυγαλέα πραγματικότητα της απουσίας από τις εκλογές Κλήρου και Λαού;

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ