π.Σεραφείμ Ρόουζ: Η «πνευματικότητα» του Οικουμενισμού
Ο π.Σεραφείμ Ρόουζ ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 70 προειδοποιούσε για το πως ο Οικουμενισμός, στην εφηβεία τότε, άρχιζε να προσλαμβάνει διαστάσεις «πνευματικής» υπερθρησκειακής κίνησης και αποκάλυπτε το ακάθαρτο και πονηρό πνεύμα που έκρυβε.
Κάθε αίρεση έχει τη δική της «πνευματικότητα», τη δική της χαρακτηριστική προσέγγιση στην
πρακτική θρησκευτική ζωή. Έτσι, ο Ρωμαιοκαθολικισμός είχε μέχρι σήμερα μια καθαρά διακρινόμενη
ευσέβεια από μόνος του, μια ευσέβεια περιορισμένη στην «ιερή καρδιά», την παπωσύνη, το καθαρτήριο και
τα συγχωροχάρτια, τις αποκαλύψεις διάφορων «μυστικιστών», και τα παρόμοια· κι ένας προσεκτικός
Ορθόδοξος παρατηρητής μπορεί να εντοπίσει σε τέτοιες πλευρές της μοντέρνας λατινικής πνευματικότητας
τα πρακτικά αποτελέσματα των θεολογικών λαθών [σ.σ. ΠΛΑΝΩΝ] της Ρώμης.
Ο φονταμενταλιστικός (θεμελιοκρατικός)
Προτεσταντισμός, επίσης έχει τη δική του προσέγγιση στην προσευχή, τους τυπικούς του ύμνους, την
προσέγγισή του στη θρησκευτική «αναζωπύρωση»: σε όλα αυτά μπορεί να εντοπιστεί η εφαρμογή, στη
θρησκευτική ζωή, των φονταμενταλιστικών λαθών [σ.σ. πλανών] στο χριστιανικό δόγμα. Το παρόν βιβλίο αναφέρεται
στην «πνευματικότητα» του Οικουμενισμού, της βασικής αίρεσης του 20ου αιώνα.
Μέχρι πρόσφατα φαινόταν ότι ο Οικουμενισμός ήταν κάτι τόσο τεχνητό, τόσο συγκρητιστικό, που
δεν είχε πνευματικότητα από μόνος του· η «λειτουργική» ατζέντα των οικουμενιστικών συναθροίσεων, τόσο
των μεγάλων όσο και των μικρών, φαινόταν να μην είναι κάτι περισσότερο από μια εξεζητημένη, περίπλοκη
προτεσταντική κυριακάτικη λειτουργία.
Αλλά η πραγματική φύση της οικουμενιστικής αίρεσης – η πίστη ότι δεν υπάρχει καμμιά ορατή
Εκκλησία του Χριστού, ότι μορφοποιείται μόλις τώρα – είναι τέτοια που εκθέτει την ψυχή που βρίσκεται
κάτω από την επιρροή της, σε συγκεκριμένες πνευματικές στάσεις οι οποίες με τον καιρό θα παράγουν μια
τυπική οικουμενιστική «ευσέβεια» και «πνευματικότητα».
Στις μέρες μας φαίνεται πως αυτό συμβαίνει
τελικά, καθώς η οικουμενιστική συμπεριφορά της θρησκευτικής «προσδοκίας» και «έρευνας» αρχίζει να
ανταμείβεται από τη δραστηριότητα ενός συγκεκριμένου «πνεύματος», το οποίο δίνει θρησκευτική
ικανοποίηση στις στείρες ψυχές του οικουμενιστικού ερημότοπου, και έχει ως αποτέλεσμα μια
χαρακτηριστική «ευσέβεια» που δεν είναι πια μόνο προτεσταντική σε τόνο.
Αυτό το βιβλίο άρχισε το 1971 με μια εξέταση της τελευταίας οικουμενιστικής μόδας – το ξεκίνημα
ενός «διαλόγου» με μη χριστιανικές θρησκείες». Τέσσερα κεφάλαια σε αυτό το θέμα δημοσιεύθηκαν στον
«Ορθόδοξο λόγο» το 1971 και 1972, αναφερόμενα κυρίως στα γεγονότα του τέλους της δεκαετίας του 1960
μέχρι τις αρχές του 1972. Το τελευταίο από αυτά τα κεφάλαια ήταν μια λεπτομερής συζήτηση πάνω στη
«χαρισματική αναζωπύρωση», που είχε τότε αρχίσει να υποστηρίζεται από διάφορους Ορθοδόξους ιερείς
στην Αμερική, κι αυτό το κίνημα είχε περιγραφεί ως μια μορφή οικουμενιστικής πνευματικότητας, που
περιείχε καθαρά μη χριστιανικές πνευματικές εμπειρίες.
Ιδιαίτερα το τελευταίο κεφάλαιο προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον ανάμεσα στους Ορθοδόξους, και
βοήθησε να πειστούν κάποιοι ώστε να μη συμμετέχουν στο «χαρισματικό» κίνημα. Άλλοι, που είχαν ήδη
συμμετάσχει σε «χαρισματικές» συναθροίσεις, άφησαν το κίνημα και επιβεβαίωσαν πολλά από τα
συμπεράσματα αυτού του άρθρου. Από τότε η «χαρισματική αναζωπύρωση» σε «Ορθόδοξες ενορίες» στην
Αμερική, κρίνοντας από το περιοδικό του π. Ευσεβίου Στεφάνου* «Logos», έχει υιοθετήσει πλήρως τη
γλώσσα και τις τεχνικές της προτεσταντικής κίνησης για θρησκευτική αφύπνιση, και ο ανορθόδοξος
χαρακτήρας της έχει γίνει φανερός σε κάθε σοβαρό παρατηρητή. Πάντως, παρά την προτεσταντική
νοοτροπία αυτών που την προωθούν, η «χαρισματική αναζωπύρωση» ως «πνευματικό» κίνημα είναι
σίγουρα κάτι περισσότερο από Προτεσταντισμός.
Ο χαρακτηρισμός του σ’ αυτό το άρθρο ως ενός είδους
«χριστιανικού» μεντιουμισμού, χαρακτηρισμός που έχει επιβεβαιωθεί από έναν αριθμό άλλων
παρατηρητών, το συνδέει με τη νέα «οικουμενιστική πνευματικότητα», από την οποία γεννιέται μια νέα, μη
χριστιανική θρησκεία.
* Στο «Εγχειρίδιο Αιρέσεων και παραχριστιανικών ομάδων» του π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου
αναφέρεται ως «Παπαστεφάνου». Το 1976 ζήτησε άδεια από τον τότε Αρχιεπίσκοπο της Εκκλησίας της
Ελλάδος να περιοδεύσει τη χώρα, αλλά δεν του δόθηκε, οπότε επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη
συνεργαζόμενος με τους εκεί Πεντηκοστιανούς. Το 1983 ο Επίσκοπος Pittsburg Μάξιμος του διεμήνυσε ότι
δεν μπορεί πια να τον κρατήσει στη δικαιοδοσία του λόγω των κακοδοξιών του. Στην Ελλάδα συνεργάζεται
με την «Πανελλήνιο Αδελφότητα Χριστιανικής Αναμορφώσεως» (ΠΑΧΑ).
