«Όπου γαρ παράκλησις πνεύματος, ασθένεια και
ακηδία ουκ επιμένει»
(Αγ. Θεόληπτος Φιλαδελφείας – Προς ευλογία
(βασίλισσα) Μοναχή)
Ιλιγγιώδη
πνευματικά (και πρακτικά) τα νοήματα που αποτυπώνει στις διδασκαλίες του ο Αγ.
Θεόληπτος Φιλαδελφείας (1250-1322).
Ιδιαίτερα
κεφάλαια της διδασκαλίας του συμπεριλαμβάνονται στον ΤΟΜΟ (4) της «Φιλοκαλίας
των Ιερών Νηπτικών», σε μετάφραση του μακαριστού Αντωνίου Γ. Γαλίτη και σχόλια
του Μοναχού Θεοκλήτου Διονυσιάτη (1916-2006).
Ο
Αγ. Θεόληπτος επικοδομεί νηπτικά μα (παράλληλα) φροντίζει πάντοτε και για το
Ορθόδοξο Χριστιανικό Δόγμα.
Δεν
είναι μόνο ασύγκριτος θεολογικός βυθοσκόπος της Ορθόδοξης διδασκαλίας. Είναι
και απαράμιλλος ασκητής, με βία και ακρίβεια στη ζωή του, σύμφωνα με τους
λόγους του Χριστού: «η βασιλεία των ουρανών βιάζεται, και βιασταί αρπάζουσιν
αυτήν» (Ματθ. 11, 12).
Στους μεγάλους Πατέρες η βία στην άσκηση και η ομολογία της πίστεως αλληλοπροκαλούνται και αλληλοτρέφονται, ως λαμπρές εκφράσεις του Αγίου Πνεύματος.
Στο
αρχαίο κείμενο, διαβάζουμε:
«Χάριν
ασθενείας μη εάσης την ευχήν μίαν και μόνην ημέραν, εως εμπνέεις, ακούων του
λέγοντος, «όταν ασθενώ, τότε δυνατός ειμί» (Β΄ Κορ. 19, 10)∙ τούτο γαρ ποιών
μειζόνως ωφεληθήση και αυτή εν συντόμω σε αναστήσει, συνεργούσης της χάριτος
όπου γαρ παράκλησις Πνεύματος, ασθένεια και ακηδία ου επιμένει».
Μετάφρασις
– Ερμηνεία:
«Όσο
αναπνέεις, μην αφήσεις εξαιτίας ασθένειας την προσευχή ούτε μία ημέρα,
ακούγοντας τον Απόστολο που λέει «όταν ασθενώ, τότε είμαι δυνατός». Όταν κάνεις
έτσι, θα ωφεληθείς πολύ, και η προσευχή θα σε σηκώσει γρήγορα επάνω, με τη
βοήθεια της χάρης. Γιατί όπου υπάρχει η παρηγορία του Πνεύματος, δεν επιμένει η
ασθένεια ή η ακηδία».
Το
νόημα κάθε πρότασης έχει ερμηνευθεί – επαληθευθεί στη σειρά των εμπειριών της
Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αυτή η εσωτερική συνέπεια του κειμένου αντανακλάται σ’ όλα
(σχεδόν) τα πνευματικά βιβλία – συναξάρια της Εκκλησίας. Η εκκλησιαστική
εμπειρία – ιστορία μας προσφέρει πληθώρα σχετικών παραδειγμάτων.
Τα
νηπτικά αυτά κείμενα δεν συνιστούν «αποφυγή» της επιστήμης στις ασθένειες.
Αντίθετα, συνιστούν την προτεραιότητα της πνευματικής ζωής, της ευσέβειας,
«επαγγελίας έχουσα ζωής της νυν και της μελλούσης∙ πιστός ο λόγος και πάσης
αποδοχής άξιος» (Α΄ Τιμ. 4, 8-9).
Μετάφρασις:
«η
ευσέβεια περιέχει υπόσχεσιν και δια την τωρινήν ζωήν και δια την μελλούσαν.
Αξιόπιστα είναι τα λόγια αυτά και άξια πλήρους αποδοχής».
Απορρίπτει
ο Αγ. Θεόληπτος τον ειδωλολατρικό «επιστημονισμό», ενώ προβάλλει (έναντι και
της ασθενείας) τη χάρη του Θεού, που κομίζει δια των Μυστηρίων στον κόσμο η
Εκκλησία.
Μαγεμένος
ο κόσμος από «στατιστικές» αλήθειες, που τις ενισχύουν τα «κρατικά δόγματα»,
έδειξε μονομέρεια στην «πανδημία». Υπέστη μια συλλογική υποβολή, που συνήργησε
και η επίσημη κρατική εκκλησία. Ανέδειξαν την επιστήμη, μια ανθρώπινη ενέργεια
πρωτίστως, στον κυριότερο παράγοντα ζωής, κλείνοντας τους Ι. Ναούς λόγω
«οικουμενικότητας» του ιού!
Φανερός
ο υποβιβασμός της χάρης του Θεού!
Ο
λογικός θετικισμός μαζί με τον υλισμό (απιστία) δεν μπορούν να κατανοήσουν την
Μυστηριακή Εκκλησία και τους νόμους της. Λογικοί θετικιστές είναι και οι
περισσότεροι των σημερινών Χριστιανών (;). Οι απόψεις τους, όπως και πολλών
ιερωμένων, ματίζονται ψαλιδωτά με οικουμενιστικές απόψεις, πλην ολίγων
εξαιρέσεων. Οι σημερινοί Χριστιανοί είναι «ντροπιασμένοι» έναντι των Πατέρων,
μιας και δεν έχουν αντιδράσει στην εισβολή του οικουμενισμού. Οικουμενισμός
σημαίνει αλλοίωση της Ορθοδοξίας, του Ευαγγελίου.
Η
περικοπή του Αγ. Θεολήπτου ομιλεί για δύο θεμελιώδη πνευματικά μεγέθη, που
είναι η Πίστις και η Θεία Χάρις. Σε ωραιότατο ύμνο της Εκκλησίας, διαβάζουμε
(για την πίστη): «Μεγάλα τα της πίστεως κατορθώματα! Εν τη πηγή της φλογός, ως
επί ύδατος αναπαύσεως, οι άγιοι Τρεις Παίδες ηγάλλοντο∙ και ο Προφήτης Δανιήλ,
λεόντων ποιμήν, ως προβάτων εδείκνυτο». Είναι αλήθεια ότι οι προσευχές μας δεν
εισακούονται από τον Θεό, γιατί είμαστε άπιστοι∙ Η πίστις όμως είναι καρπός του
Αγ. Πνεύματος, το οποίο όμως περιφρονείται με την αίρεση του οικουμενισμού και
με τη νόθευση (αμαρτητική) της καθημερινής εκκλησιαστικής – προσωπικής ζωής.
Μοναδική
διέξοδος της ύπαρξης η εσαεί ζωντανή παράδοση της Ανατολικής Ορθοδόξου
Εκκλησίας.
Η
«πανδημία» ανέδειξε την ανεπάρκεια πίστεως του πληρώματος και την υποκριτική –
διπλή ηθική του, που σχετικοποίησε την Ορθοδοξία και ανέχθηκε το κλείσιμο των
Ι. Ναών.
Στην
Σαμαρείτιδα ο Χριστός τόνισε: «Πνεύμα ο Θεός και τους προσκυνούντας αυτόν εν
πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν».
Δεν
θα υπήρχε διάρκεια «πανδημίας», αν η εκκλησία έδινε προτεραιότητα στους
πνευματικούς νόμους και όχι στους «όρους» των αιτιακών νόμων. Είναι απαράδεκτο
η λογική της αιτιότητας, ως θείο δώρο, να γίνεται είδωλο!
Είναι
αλήθεια, ότι ζούμε σε ερημωμένη από εκκλησιαστικά αναστήματα εποχή∙ σε εποχή
επισκοπικών – ιερατικών μετριοτήτων, γι’ αυτό και φθάσαμε (παγκόσμια) σε
αιώρηση, σε κενό.
«Αγνοούμενος
γαρ ο Θεός θανατοί, γινωσκόμενος δε ζωογονεί» (Όσιος Θεόληπτος, σελ. 283).
Ο
σημερινός πιστός αποτελεί (γενικά) «εξασφάλιση» της σιωπής, στο όνομα του
σεβασμού προς τις εκκλησιαστικές ηγεσίες.
Στα
ύψη του μικροσχολιασμού, λογίζεται ως σφάλμα η εκκλησιαστική διαμαρτυρία, ως
«σχισματική» παγίδα. Το πρόβλημα δεν είναι ασήμαντο. Όμως, τα εκκλησιαστικά
χρόνια (αιώνες) έχουν φορτώσει με την πείρα των Αγίων την διαχρονική Εκκλησία
και οι διαμαρτυρίες δεν αποτελούν συνομιλίες απείθαρχων σχισματικών. Αντίθετα,
εκφράζουν συνειδητοποίηση του πνευματικού τους πυρήνα. Ας ακούσουμε, όμως, λόγο
ιερό από τον Άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο:
«Εν
όσοις γαρ ουκ εστι παράβασις Θεού εντολής ή αποστολικών κανόνων και διατάξεων,
εν πάσιν ανάγκη πάσα υπακούειν αυτώ (τω πατρί υμών τω πνευματικώ) οφείλετε και
ως τω Κυρίω πείθεσθαι∙ Εν όσοις δε κινδυνεύει το του Χριστού Ευαγγέλιον και οι
νόμοι της Εκκλησίας αυτού, ου μόνον ου δεί πέιθεσθαι τούτω παραινούντι υμίν και
διατασσομένω, αλλ’ ουδέ αγγέλω άρτι απ’ ουρανού κατεληλυθότι και υμίν ευαγγελιζομένω,
παρ’ ό οι αυτόπται του λόγου ευαγγελίσαντο».
Ερμηνεία
– Μετάφρασις: «Σε όσα δεν υπάρχει παράβαση των εντολών του Θεού ή των αποστολικών
κανόνων και διατάξεων, σε όλα αυτά είναι ανάγκη να τον υπακούετε (τον γέροντα)
και να πειθαρχείτε σαν να είναι ο ίδιος ο Κύριος. Αντίθετα, από όσα
παραγγέλματα κινδυνεύει το Ευαγγέλιο του Χριστού και οι νόμοι της Εκκλησίας
Του, όχι μόνο σ’ αυτόν όταν τα παραγγέλλει δεν πρέπει να υπακούετε, αλλ’ ούτε
και σ’ άγγελο, που μόλις θα έχει κατεβεί από τον ουρανό και θα σας κηρύττει
διαφορετικά απ’ όσα κήρυξαν οι αυτόπτες του Λόγου» (Παραινέσεις προς τον
διάδοχό του Αρσένιο και τους αδελφούς της Μονής).
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
