Η πλήρης Δικαίωσις του Αγίου Μάρκου από παπικόν θεολόγον
Ο διακεκριμένος παπικός θεολόγος του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ Jan Loyis van Dieten ομιλώντας εις συνέδριον δια την ψευδοσύνοδον της Φερράρας-Φλωρεντίας, ανέφερε μεταξύ άλλων και τα εξής: «Επειδή πρέπει ο ιστορικός να αποκαθιστά ιστορικώς προσωπικότητες που έχουν εις το παρελθόν παρεξηγηθεί, αυτό επιθυμώ διακαώς να πράξω και δια τον Μάρκον τον Ευγενικόν. Αυτός ήταν ο μόνος που αρνήθηκε να δεχθεί το φιλιόκβε.
Δι΄αυτόν τον λόγον ο πάπας Ευγένιος ο δ΄ ήθελεν ο Μάρκος να απολογηθεί υποστηρίζοντας ότι αυτός (ο Μάρκος) δεν ήταν περισσότερο σοφός από εκείνους. Ο πάπας παρέβλεψε ότι ο Μάρκος είχε μεγαλύτερην παράδοσιν σοφίας από τον αντίπαλόν του Μοντενέρο. Ο πάπας παρέβλεψε επίσης ότι ο Μοντενέρο εκπροσωπούσε μόνον την σοφία του Θωμά του Ακινάτου. Ο πάπας παρέβλεψε, ότι δια την καταδίκην μίας επιστημονικής θέσεως δεν μετράει ο αριθμός των υποστηρικτών της, άλλα μόνον οι αποδείξεις που προσκομίζονται. Δεν είναι βεβαίως εύκολον να αντιληφθεί κάποιος μίαν αλήθειαν, εάν αντιτίθενται εις αυτήν ένας πάπας Ευγένιος και οι υποστηρικταί του. Άλλα είναι δύσκολον επίσης εις κάποιον όπως τον Μάρκον τον Ευγενικόν να δεχθεί το φιλιόκβε ακόμη και αν σωζόταν η πατρίδα του από τον τουρκικόν κίνδυνον.»
Ορθόδοξον Κέντρον Πατερικών μελετών "Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός" Μεθώνη - Πιερίας
