ΣΧΟΛΙΟ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΡΗΤΟ (ΤΟΥ π. ΜΑΞΙΜΟΥ ΚΑΡΑΒΑ):
Λοιπόν,
Συζητώντας με τον π. Μάξιμο... μάς είπε πως παλαιότερα κάθε πόλη είχε τον Επίσκοπό της και πάνω (τιμητικώς) απ' αυτούς ήταν ο Αρχιεπίσκοπος και πιο πάνω ο Μητροπολίτης, και όχι όπως σήμερα που ο Αρχιεπίσκοπος είναι πάνω από όλους τους Επισκόπους-Μητροπολίτες. Τον καιρό εκείνο στις πολυαρχιερατικές Θείες Λειτουργίες μαζεύονταν πολλοί επίσκοποι οι οποίοι και κάθονταν, ως ισότιμοι σε τιμή, στο εν λόγω Σύνθρονο (* σύνολο καθισμάτων). Μετά από τα λόγια αυτά ο π. Μάξιμος ζήτησε να βρούμε -σε περίφημη εγκυκλοπαίδεια του Μοναστηριού- την σχετική αναφορά, επεξήγηση του όρου. Εκεί λοιπόν διαβάσαμε πως η υπόθεση έχει να κάνει και με τον Επίσκοπο και τους πρεσβυτέρους...! Ο π. Μάξιμος, στο τέλος της ανάγνωσης είπε: Λάθος κάνουν, δεν ήταν για τον Επίσκοπο και τους Πρεσβυτέρους, αλλά για Επισκόπους.
Θαυμάσαμε με την βεβαιότητα των λόγων του.
Ευχαριστώ πολύ!
Δημήτριος (Αναγνώστης)
[*] Σύνθρονο ονομάζεται η λειτουργική εκείνη κατασκευή ή το σύνολο των καθισμάτων τα οποία βρίσκονται διατεταγμένα στην ανατολική πλευρά του ναού και μάλιστα στον χώρο του Ιερού Βήματος, κατά κανόνα δε εκατέρωθεν της Αγίας Τράπεζας περί την αψίδα του ναού.
2ρο ΣΧΟΛΙΟ: Αν προσέξουμε καλύτερα τα πρώτα λόγια του π. Μαξίμου: "ὅτι τὰ καθίσματα δεξιὰ καὶ ἀριστερά του Συνθρόνου..." μπορούμε να πούμε ή καλύτερα να σκεφτούμε και να υποθέσουμε πως η ονομασία "Σύνθρονο" δεν έχει σχέση με τα καθίσματα δεξιά και αριστερά (ώστε όλα μαζί να αποτελούν ένα σύνολο καθισμάτων και επομένως ΣΥΝΘΡΟΝΟ)... Αλλά, η ονομασία αυτή δόθηκε εξαιτίας του πρώτου Θρόνου, δηλαδή του Αρχιερέως (που πάντα ήταν εκεί που και σήμερα τον βλέπουμε, δηλ. στον Κυρίως Ναό) και του άλλου Θρόνου, δηλαδή του Δεσπότη, δηλ. του πολιτικού ηγέτη θα λέγαμε σήμερα, δηλαδή του τότε Βασιλέα (ή Αυτοκράτορα).... [Πιθανότατα και επειδή ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ΕΙΝΑΙ: Ο Μέγας Αρχιερεύς, Βασιλεύς και Προφήτης, πιθανότατα ο έχων Βασιλική εξουσία πάνω στο λαό του Θεού στεκόταν "εις τύπον και τόπον" Χριστού, εννοείται μέσα στο ιερό Βήμα (ας αναλογιστούμε εδώ τη θέση του ΠΡΟΦΗΤΗ Μωυσή, εντός της Σκηνής του Μαρτυρίου!)... Λοιπόν, για το λόγο αυτό -εξ αιτίας του πρώτου Θρόνου-, αυτός ο "δεύτερος Θρόνος" ονομάστηκε ΣΥΝΘΡΟΝΟ.... Ας αναλογιστούμε εδώ ότι στη Αγία Γραφή όταν ρώτησε ο Κύριος τι νομίζουν οι άνθρωποι περί του προσώπου Του, κάποιοι είπαν πως ΕΙΝΑΙ "Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ"! Αλλά πλην τούτα! Ο Βασιλεύς της Δόξης γιατί πρέπει να ξηλωθεί από τον Νομίμο και Μόνιμο Θρόνο Του (που είναι ο Τίμιος Σταυρός); Διατί ο επίγειος Βασιλεύς είχε θέσει εντός του ιερού Βήματος και ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ (ουκ έχει που να κλίνει την κεφαλή Του) απομακρύνεται απ' Αυτόν τον ΤΟΠΟ;
Αυτά αρκούν.
[Τέλος σχολίου]
-------------------------------------------------------------------
Τι είναι το «Σύνθρονο» εντός του ναού
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου
Ξεχωριστή θέση εντός του Ιερού Βήματος κατείχε, σε κάποιους ναούς υπάρχει ακόμη, ο θρόνος του Αρχιερέα, το γνωστό Σύνθρονο.
Ο Αρχιερεύς έστεκε πίσω της Αγίας Τραπέζης, και τον πλαισίωναν οι λοιποί λειτουργοί. Αργότερα, όταν άρχισε να κυριαρχεί η κατασκευή του τέμπλου στους ναούς, ο θρόνος του αρχιερέα περιήλθε σε αχρηστία. Έτσι, μεταφέρθηκε εκτός του Ιερού, στον κυρίως Ναό και τοποθετήθηκε απέναντι ακριβώς από το θρόνο του Αυτοκράτορα. Εκεί παρέμεινε για αρκετά χρόνια. Μετά την Άλωση, όμως, της Κων/λεως, όταν ο θρόνος του Αυτοκράτορα αποσύρθηκε, το Σύνθρονο ταυτίστηκε με τον Δεσποτικό θρόνο, που έως πριν ανήκε στον βυζαντινό αυτοκράτορα. Γι᾿ αυτό ψάλλουμε τον «Δεσπότην και Αρχιερέα…», γιατί πλέον, από την πτώση της Πόλης, ο Επίσκοπος ταυτίστηκε με τον Δεσπότη, συμπληρώνοντας, τρόπον τινά, την εκκλησιαστική και κοσμική, με την έννοια του Εθνάρχη, εξουσία στο πρόσωπό του.
ΠΗΓΗ:https://www.dogma.gr/dialogos/ti-einai-to-synthrono-entos-tou-naou/193685/
