ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΑΡΙΟ ΝΑ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
«Διά του μέρους το όλον»!!!
Μακάριος είναι επίσης κι όποιος πεινάει για φρόνηση κι ανδρεία και σωφροσύνη και για ό,τι άλλο εννοούμε με το ίδιο όνομα της αρετής.
Άγιος Γρηγόριος Νύσσης
«Διά του μέρους το όλον»
5. «Μακάριοι είναι όσοι πεινούν και διψούν τη δικαιοσύνη, γιατί αυτοί θα χορτασθούν». Λοιπόν, είναι μακάριο να επιθυμεί κανείς τη δικαιοσύνη. Κι αν κάποιος επιθυμεί εξίσου τη σωφροσύνη, ή τη σοφία, ή τη φρόνηση, ή κάποια άλλη αρετή, αυτόν δεν τον μακαρίζει ο Κύριος;
Το νόημα όμως του λόγου είναι περίπου το εξής: Η δικαιοσύνη είναι ένα
Και με άπειρα άλλα ονόματα, που σημαίνεται μ' αυτά και το ύψος κι η θεότητα, γνωρίζει η αγία Γραφή να ονομάζει το Θεό, ώστε μ' αυτά να μάθουμε ακριβώς ότι, όταν αναφέρει ένα από τα ονόματα αυτά, εκφωνεί μαζί όλο τον κατάλογο των ονομάτων, κατά το σχήμα της παρασιώπησης.
Γιατί δεν είναι δυνατό όταν λέγεται ο Θεός Κύριος, να μην είναι και τ' αλλά. Όλα όμως ονομάζονται μ' ένα όνομα. Μ' αυτά που αναφέραμε, μάθαμε πια ότι ο θεόπνευστος λόγος γνωρίζει να υπονοεί με το μέρος πολλά.
Κι εδώ, λοιπόν, που λέγει ο Κύριος ότι η δικαιοσύνη προορίζεται για όσους πεινούν κατά τρόπο μακάριο, μ' αυτήν αποσαφηνίζει κάθε είδος αρετής. Μακάριος είναι επίσης κι όποιος πεινάει για φρόνηση κι ανδρεία και σωφροσύνη και για ό,τι άλλο εννοούμε με το ίδιο όνομα της αρετής.
Γιατί δεν είναι δυνατό ένα είδος της αρετής χωρισμένο από τα υπόλοιπα, να είναι αυτό καθεαυτό η τέλεια αρετή. Γιατί εκείνο, με το οποίο δε συνυπάρχει κάποιο από όσα νοούνται γύρω από το αγαθό, αναγκαστικά κατέχεται από το αντίθετο προς αυτό.
Αντίθετη στη σωφροσύνη είναι η ακολασία, στη φρόνηση η αφροσύνη, και για καθένα που υπολείπεται ως προς το καλύτερο, υπάρχει κάποιο που εννοείται εκ του αντιθέτου. Αν, λοιπόν, δε συνυπήρχαν όλα με τη δικαιοσύνη, είναι αδύνατο, αυτό που υπολείπεται, να είναι αγαθό.
Γιατί δε θα μπορούσε κανείς να ονομάσει δικαιοσύνη την αφροσύνη, ή τη θρασύτητα, ή την ακολασία, ή κάτι άλλο απ' όσα βρίσκονται στην κακία. Εάν είναι ανόθευτο το όνομα της δικαιοσύνης από καθετί το χειρότερο, σίγουρα έχει συμπεριλάβει μέσα του όλο το αγαθό. Κι αγαθό είναι ό,τι νοείται ως αρετή.
Συνεπώς εδώ με το όνομα της δικαιοσύνης αναγνωρίζεται όλη η αρετή. Και κείνους που την πεινούν και τη διψούν μακαρίζει ο Κύριος, υποσχόμενος σ' αυτούς το χορτασμό απ' αυτά που επιθυμούν.
