Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Η έννοια της δικαιοσύνης
2. Και τι είναι δικαιοσύνη; Νομίζω πως αυτό πρέπει πρώτα να
αποκαλύψουμε με το λόγο, ώστε, φανερώνοντας την ομορφιά της, να γεννηθεί έτσι
έγκαιρα μέσα μας η επιθυμία αυτού που αποκαλύφθηκε. Γιατί δεν είναι δυνατό, να έχεις
τη διάθεση να επιθυμίσεις αυτό που δε φαίνεται.
Αλλά κι η φύση μας παραμένει κάπως αδρανής κι ασυγκίνητη για το άγνωστο,
εκτός βέβαια κι αν έχει σχηματίσει κάποια έννοια για το επιθυμητό εξ ακοής ή εξ
όψεως.
Λένε , λοιπόν, μερικοί απ’ αυτούς που ασχολήθηκαν μ’ αυτά τα
θέματα ότι δικαιοσύνη είναι η συνήθεια να αποδίδεις το ίσο, και στον καθένα
αυτό που αξίζει. Δίκαιος λέγεται π.χ. εκείνος που όταν βρεθεί στη θέση να
μοιράσει χρήματα, δίδει αποβλέποντας στο ίσο κι υπολογίζει συγχρόνως την ανάγκη
εκείνων που παίρνουν μέρος στην μοιρασιά. Κι εκείνος που, έχοντας τη δικαστική
εξουσία, όταν δεν εκδίδει την απόφαση με κάποια εύνοια ή αντιπάθεια, αλλ’
ακολουθώντας την φύση των πραγμάτων τιμωρεί, όσους είναι άξιοι τιμωρίας και
δίνει αθωωτική ψήφο στους ανεύθυνους, ενώ όταν πρόκειται για θέματα που
αμφισβητούνται [π.χ. ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ, «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ»…], εκφέρει την
κρίση του με γνώμονα την αλήθεια [της «ΜΙΑΣ, ΑΓΙΑΣ, ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»], κι αυτός λέγεται δίκαιος.
Κι εκείνος που επιβάλλει τους φόρους στους υπηκόους, όταν
καθορίζει το φόρο ανάλογα με την δύναμη, κι ο οικογενειάρχης κι ο άρχοντας της πόλης
κι ο βασιλιάς των εθνών, όταν ο καθένας απ’ αυτούς διοικεί με τον καλύτερο
τρόπο αυτούς που εξουσιάζει και δεν κινείται από παράλογες διαθέσεις, αλλά με
ευθύτητα κρίνει τους υπηκόους και προσαρμόζει τη γνώμη του ανάλογα με τις προτιμήσεις
των πολιτών. Όλα αυτά παρόμοια εντάσσονται στην έννοια της δικαιοσύνης, από
όσους ορίζουν το δίκαιο σαν μια παρόμοια συνήθεια.
Εγώ όμως, αποβλέποντας προς το ύψος της θεϊκής νομοθεσίας,
σκέπτομαι πως κάτι περισσότερο από όσα είπαμε εννοείται μ’ αυτή τη δικαιοσύνη. (Άγιος
Γρηγόριος Νύσσης)
ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ
ΣΕΙΡΑ «ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ», ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ, «ΛΟΓΟΙ ΕΙΣ
ΤΟΥΣ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΥΣ», Αρχιμ. ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ ΜΠΡΟΥΣΑΛΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Σελ. 116,117
