Θέμα:
Αποτείχιση, γελοιότητα και «πνευματικοί» του Απόστολου Κ. Σαραντίδη
Και Σχόλιο του κ. Τσακιτζής Καρυοφύλλης
5.23 Ταύτας κατέχετε τὰς παραδόσεις ἀσπίλους, καὶ ἀπροσκόπους
ἑαυτοὺς διαφυλάξατε· τῆς κοινωνίας ἑαυτοὺς μὴ ἀπορρήξητε, μὴ διὰ μολυσμὸν ἁμαρτίας
τῶν ἱερῶν τούτων καὶ πνευματικῶν ἑαυτοὺς ἀποστερήσητε μυστηρίων. Ὁ δὲ Θεὸς τῆς
εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ
πνεῦμα ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη,» ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς
αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
5,23. ο σεβασμός προς τη λειτουργική αυτή. παρά.δοση εκφράζεται
κυρίως με τη <<διαφύλαξη>> του εαυτού μας «ασπίλου και
απροσκόπτoυ», όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο άγιος Κύριλλος. Η λειτoυργική και
βιωματική αυτή ερμηνεία της Παραδόσεως είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της
‘Ορθόδοξης , Ανατολικής Εκκλησίας μας. Η ηθικής φύσεως κάθαρση από κάθε «
μολυσμον αμαρτίας» είναι συχνά μια από τις βασικές εκδηλώσεις αυτής τής
συνέπειες προς τη λειτουργική παράδοση. ‘Εμείς οι νεώτεροι και σύγ.χρονοι
θεολόγοι αισθανόμαστε κάποια δυσκολία στο να δίνουμε μια τέτοια ερμηνεία στη διαφύλαξη
της ιερής μας Παραδόσεως. Ίσως γιατί τα ευσεβιστικα κινήματα που πολλές φορές
δια μέσου των αιώνων έχουν αποπροσανατολίσει τους σκοπούς και τους στόχους τής
Εκκλησίας, δημιούργησαν και στην εποχή μας μια φοβία ως προς τα θέματα ηθικής φύσεως και σπάνια τα σχετίζουμε με την έννοια
της πιστότητας μας προς την Παράδοση.
Ηθική ζωή όμως και βιωματική συνέπεια προς την αιώνια
λειτουργική μας παράδοση δεν σημαίνει καθόλου ευσεβισμό στην κακώς νοούμενη
σημερινή έννοια . Αντίθετα σημαίνει ουσιαστική μετοχή και ένταξη στη ζωντανή
παράδοση. Έτσι τουλάχιστο βλέπει το θέμα ο άγιος Κύριλλος, όταν συμβουλεύει
τους πι στους της εποχής του: «ταύτας κατέχετε τάς παραδόσεις άσπιλους, και
απρoσκόπτους εαυτούς διαφυλάξετε >>. Η δημιουργία κοινότητας πιστών και η
μετοχή στην Ευχαριστιακή Τράπεζα αναμφισβήτητα προϋποθέτει ηθική ζωή. Ο
<< μολυσμός >> από την αμαρτία δεν σημαίνει μόνο στέρηση των
Μυστηρίων της Εκκλησίας, σημαίνει προπαντός την απομάκρυνσή μας από τη ζωντανή
παράδοση της ζωής της Εκκλησίας και την αποκοπή μας από την εκκλησιαστική
κοινότητα.
Η αίρεση, δηλαδή η αποκοπή από το σώμα της ‘Εκκλησίας, δεν
μπορεί να είναι μόνο δογματικής-θεωρητικής, φύσεως θέμα. Είναι και «πρακτικό»,
βιωματικό και ηθικό, δηλαδή διαφοροποίηση κάποιου από το ήθος και την παράδοση
της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αίρεση είναι ή απομάκρυνση από την πίστη αλλά Και από
την κοινή ευχαριστιακή τράπεζα, από τη ζωή της Εκκλησίας. Όταν ο άγιος Κύριλλος
καλεί με τις Κατηχήσεις του τoύς νεοφώτιστους να <<κατέχουν>> και
να κρατούν «τάς παραδόσεις ασπίλους>> εννοεί, ασφαλώς ,εμμονή ατή μία και
αδιαίρετο πίστη, αλλ’ εννοεί συγχρόνως και διαφύλαξη του ήθους ζωής που η
παράδοση μεταφέρει από γενεά σε γενεά δια μέσου των αιώνων. Η απομάκρυνση των
πιστών από κάθε αιτία επιφέρει την <<αποστέρησιν των μυστηρίων >>
εξαιτίας ιδιαίτερα του μολυσμού της αμαρτίας ,εντάσσεται σ αυτή τη γραμμή.
Δόγμα και ήθος, λοιπόν, αποτελούν τις δυο όψεις της αυτής
ενιαίας πραγματικότητας. Κάθε προσπάθεια Χωρισμού των δυο η εξάρσεως της μιας
σε βάρος της άλλης, οδηγεί χωρίς αμφιβολία σε αιρετικές αποκλίσεις. Η εκκλησιαστική
ιστορία και ή καθημερινή εμπειρία στο χώρο της πίστεως μας έχει δείξει, πως
κάθε διαφοροποίηση στα θέματα του δόγματος επιφέρει πάντοτε αλλοιώσεις στο ήθος
και στη μορφή βιώσεως της πίστεως. Και αντίστροφα , κάθε αλλοτρίωση του
ορθόδοξου χριστιανικού ήθους, όπως ,στην περίπτωση π.χ. της εκκοσμικεύσεως ,
δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα και προετοιμάζει το έδαφος για κάθε είδους
αυθαιρεσίες στα θέματα πίστεως και δόγματος.
Γι’ αυτό το λόγο η χριστιανική Κατήχηση δεν αποσκοπεί μόνο
στην ενημέρωση των πιστών στα βασικά θέματα αρχών και δόγματος αλλά και στη
μύηση τους μέσα στο λειτουργικό, μυσταγωγικό και χαρισματικό τρόπο βιώσεως της
πίστεως στην καθημερινή τους πραγματικότητα. «Έτσι, μέσα στο χώρο της πίστεως ,
καθώς διατείνεται εδώ ο άγιος Κύριλλος, << ο Θεός της ειρήνης >>
πραγματικά αγιάζει και θα μας αγιάζει πάντοτε << ολοτελώς>> που
σημαίνει ότι θα διαφυλαχθεί άσπιλο << ολόκληρο ημών το σώμα και η ψυχή
και το πνεύμα εν τη παρουσία του Kύριov ημών Ιησού Χριστού>> και θα
<< τηρηθεί > > αμόλυντη , αγία και καθαρή, μέσα στην ορθόδοξη
πίστη, η ύπαρξη του ανθρώπου από κάθε <<μολυσμόν αμαρτίας>>
