Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΘΑΝΑΤΟΥ
Tοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὺγουστίνου Καντιώτου
Ἡ ἀνθρωπότης, ἀγαπητοί ―καὶ ὅταν λέγωμεν ἀνθρωπότης, δὲν ἐννοοῦμε μόνον τὴν γωνίαν αὐτὴν τῶν Βαλκανίων, στὴν ὁποίαν κατοικοῦμε καὶ μαρτυροῦμε, ἀλλ᾿ ἐννοοῦμε ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα―, ἡ ἀνθρωπότης, λέγω, εἶνε ἀσθενής. Γιὰ νὰ μεταχειρισθῶ τὴ γλῶσσα τοῦ Εὐαγγελίου, ἡ ἀνθρωπότης βρίσκεται «ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου» (αὐτ. 16). Ἡ ἀνθρωπότης νοσεῖ ἠθικῶς, νοσεῖ κοινωνικῶς, νοσεῖ οἰκονομικῶς, νοσεῖ ποικιλοτρόπως.
Ποία ἡ αἰτία τῆς νόσου; Ἡ αἰτία τῆς νόσου εἶνε μία. Ἐπῆλθε διαταραχὴ εἰς τὸ σύμπαν, εἰς τὸ ἠθικὸν σύμπαν, λόγῳ παραβάσεως νόμου.
Δὲν ὑπάρχουν μόνο οἱ φυσικοὶ νόμοι. Τὸ φυσικὸ σύμπαν, ποὺ βλέπετε, κυβερνᾶται ἀπὸ φυσικοὺς νόμους. Ἂν οἱ φυσικοὶ νόμοι διασαλευθοῦν, τὸ σύμπαν γίνεται σκόνη στὸ ἄπειρο. Ἀλλ᾿ ὅπως πρέπει νὰ τηροῦνται οἱ φυσικοὶ νόμοι, κατὰ παρόμοιον τρόπο πρέπει νὰ τηροῦνται καὶ οἱ ἠθικοὶ νόμοι. Ὁ ἠθικὸς δὲ νόμος συνοψίζεται στὸν Δεκάλογο, τὸν ὁποῖον ἔλαβε ὁ Μωϋσῆς εἰς τὴν κορυφὴ τοῦ Σινά, ἐν μέσῳ ἀστραπῶν καὶ βροντῶν.
Ὁ Δεκάλογος εἶνε ὁ ἠθικὸς νόμος, τὸν ὁποῖον ἐξύψωσε εἰς ἀπροσπέλαστα ὕψη ἠθικῆς ὁ Κύριος εἰς τὴν Ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν του, ἡ ὁποία εἶνε ὁ πραγματικὸς συνταγματικὸς χάρτης ὅλων τῶν ἐλευθέρων λαῶν.
Δυστυχῶς τόσο τὸν Δεκάλογο ὅσον καὶ τὴν Ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία, ἡ ὁποία ἐπαναλαμβάνω ὅτι εἶνε ὁ ἀληθινὸς συνταγματικὸς χάρτης ὅλων τῶν ἐλευθέρων λαῶν καὶ ὅλων τῶν δικαιωμάτων καὶ καθηκόντων τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως, δυστυχῶς τὸν νόμον αὐτὸν καταπατοῦμε.
Οὐδέποτε ἄλλοτε ἡ ἀνθρωπότης, ὡς σύνολον καὶ ὡς ἄτομα, ὡς οἰκογένεια καὶ ὡς κοινωνία καὶ συγκροτημένα κράτη, κατεπάτησε τὸν ἠθικὸ νόμο τοῦ Εὐαγγελίου τόσον ὅσον ἡ σύγχρονος γενεά.
Εὐκολώτερο εἶνε νὰ μετρήσωμε τὴν ἄμμο τῆς θαλάσσης, εὐκολώτερο εἶνε νὰ μετρήσωμε τὰ φύλλα τῶν δένδρων, εὐκολώτερο νὰ μετρήσωμε τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, παρὰ νὰ μετρήσωμε τὰ ἁμαρτήματά μας.
Ὤ τ᾿ ἁμαρτήματά μας, ὤ τὰ ἐγκλήματά μας! Ὁ αἰώνας αὐτὸς τῶν πυραύλων θὰ ὀνομασθῇ αἰώνας τοῦ ἐγκλήματος. Ἐγκλήματος ποὺ οὐδέποτε ἄλλοτε ἐπαρουσιάσθη στὸν πλανήτη αὐτόν.
Ἔχουμε παραβάσεις τοῦ Δεκαλόγου· παραβάσεις μικρὲς καὶ μεγάλες. Ἐὰν ὑπῆρχε ἐπάνω στὴν κορυφὴ τοῦ προφήτου Ἠλία (σ.σ. τοπωνύμιον τῆς Κοζάνης) ἕνα ῥαντάρ ―ὄχι ῥαντὰρ τέτοιο, τὸ ὁποῖο συλλαμβάνει τὸν ἦχο τῶν ἀεροπλάνων τὰ ὁποῖα διέρχονται, ἀλλ᾿ ἐὰν ὑπῆρχε ἕνα ῥαντὰρ πνευματικό―, τὸ ὁποῖο θὰ συνελάμβανε τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἀνθρώπων, τὶς παραβάσεις τοῦ ἠθικοῦ νόμου καὶ θὰ τὰ ἐσημείωνε ἐπάνω στὸν πίνακα, θὰ βλέπατε, ὄχι κάθε ἡμέρα ἀλλὰ κάθε λεπτὸ τῆς ὥρας, νὰ καταγράφῃ πολυψήφιο ἀριθμό, χιλιάδες ἑκατομμύρια ἁμαρτημάτων.
Στὴν ἀνθρωπότητα σήμερα ἁρμόζει αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Δαυῒδ ὁ προφήτης, ὅτι «Αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου, ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ᾿ ἐμέ» (Ψαλμ. …).
Στὴν ἀνθρωπότητα ἁρμόζει ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο εἶπε ὁ Μιχαίας ὁ προφήτης· ὅτι «Ἀρὰ καὶ ψεῦδος καὶ συκοφαντία, καὶ μοιχεία καὶ πορνεία καὶ ἀπάτη καὶ ψευδορκία καὶ αἵματα ἐφ᾿ αἵμασι μίσγουσι» (Μιχ. …).
Στὴν ἀνθρωπότητα ἁρμόζει ἡ θαυμασία ἡ εἰκόνα, τὴν ὁποίαν διεζωγράφισε ὁ πέμπτος εὐαγγελιστής, ὁ προφήτης Ἠσαΐας, ὁ ὁποῖος ἔλεγε, ὅτι ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα ἀπὸ τὴν κορυφὴ μέχρι τὰ νύχια εἶνε γεμάτη ἀπὸ ἕλκη, εἶνε γεμάτη ἀπὸ ἁμαρτήματα «οὐκ ἔστι μάλαγμα ἐπιτεθεῖν» (Ἠσ. …).
Νοσεῖ λοιπὸν ἡ ἀνθρωπότης· τὸ φωνάζουν καὶ οἱ πέτρες ἀκόμη.
Ὤ τ᾿ ἁμαρτήματά μας, ὤ τὰ ἐγκλήματά μας! Ὁ αἰώνας αὐτὸς τῶν πυραύλων θὰ ὀνομασθῇ αἰώνας τοῦ ἐγκλήματος. Ἐγκλήματος ποὺ οὐδέποτε ἄλλοτε ἐπαρουσιάσθη στὸν πλανήτη αὐτόν.
Ἔχουμε παραβάσεις τοῦ Δεκαλόγου· παραβάσεις μικρὲς καὶ μεγάλες. Ἐὰν ὑπῆρχε ἐπάνω στὴν κορυφὴ τοῦ προφήτου Ἠλία (σ.σ. τοπωνύμιον τῆς Κοζάνης) ἕνα ῥαντάρ ―ὄχι ῥαντὰρ τέτοιο, τὸ ὁποῖο συλλαμβάνει τὸν ἦχο τῶν ἀεροπλάνων τὰ ὁποῖα διέρχονται, ἀλλ᾿ ἐὰν ὑπῆρχε ἕνα ῥαντὰρ πνευματικό―, τὸ ὁποῖο θὰ συνελάμβανε τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἀνθρώπων, τὶς παραβάσεις τοῦ ἠθικοῦ νόμου καὶ θὰ τὰ ἐσημείωνε ἐπάνω στὸν πίνακα, θὰ βλέπατε, ὄχι κάθε ἡμέρα ἀλλὰ κάθε λεπτὸ τῆς ὥρας, νὰ καταγράφῃ πολυψήφιο ἀριθμό, χιλιάδες ἑκατομμύρια ἁμαρτημάτων.
Στὴν ἀνθρωπότητα σήμερα ἁρμόζει αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Δαυῒδ ὁ προφήτης, ὅτι «Αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου, ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ᾿ ἐμέ» (Ψαλμ. …).
Στὴν ἀνθρωπότητα ἁρμόζει ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο εἶπε ὁ Μιχαίας ὁ προφήτης· ὅτι «Ἀρὰ καὶ ψεῦδος καὶ συκοφαντία, καὶ μοιχεία καὶ πορνεία καὶ ἀπάτη καὶ ψευδορκία καὶ αἵματα ἐφ᾿ αἵμασι μίσγουσι» (Μιχ. …).
Στὴν ἀνθρωπότητα ἁρμόζει ἡ θαυμασία ἡ εἰκόνα, τὴν ὁποίαν διεζωγράφισε ὁ πέμπτος εὐαγγελιστής, ὁ προφήτης Ἠσαΐας, ὁ ὁποῖος ἔλεγε, ὅτι ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα ἀπὸ τὴν κορυφὴ μέχρι τὰ νύχια εἶνε γεμάτη ἀπὸ ἕλκη, εἶνε γεμάτη ἀπὸ ἁμαρτήματα «οὐκ ἔστι μάλαγμα ἐπιτεθεῖν» (Ἠσ. …).
Νοσεῖ λοιπὸν ἡ ἀνθρωπότης· τὸ φωνάζουν καὶ οἱ πέτρες ἀκόμη.
ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΘΕΡΑΠΕΥΣΗ ΤΗΝ ΠΑΣΧΟΥΣΑ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ;
ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
Καὶ τώρα ποῖος θὰ θεραπεύσῃ αὐτὴν τὴν πάσχουσαν ἀνθρωπότητα;
Ἰδού, στὸ κρεβάτι τοῦ ἀσθενοῦς βλέπω ἰατρικὸ συμβούλιο. Ὅπως ὅταν εἶνε πολὺ βαρειὰ ὁ ἀσθενὴς στὰ μεγάλα νοσοκομεῖα συσκέπτονται οἱ γιατροὶ καὶ ἔχουν ἰατρικὸ συμβούλιο, γιὰ νὰ δοῦν ἂν ὑπάρχει τρόπος θεραπείας, κάπως ἔτσι καὶ στὸ κρεβάτι τῆς ἀνθρωπότητος βρίσκονται γιατροὶ καὶ γίνεται ἰατρικὸ συμβούλιο. Ἰατρικὸ συμβούλιο δὲ ἐννοῶ μὲ τοὺς κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, φιλοσόφους, κυβερνήτας κρατῶν, οἱ ὁποῖοι συσκέπτονται ἐὰν ὑπάρχει θεραπεία στὸν κόσμον. Καὶ διχάζονται οἱ γνῶμες.
Ἄλλοι μὲν ἀπαισιόδοξοι λένε· Ὄχι, δὲν ὑπάρχει πλέον θεραπεία εἰς τὸν κόσμο. Ἐκεῖ ποὺ ἔφτασε ἡ ἀνθρωπότητα, παρ᾿ ὅλα τὰ ἐπιτεύγματα ποὺ ἐσημείωσε στὸν φυσικὸ κόσμο, ὁδηγεῖται πρὸς αὐτοκτονία. Καὶ ὅπως ἕνας ἀπελπισμένος παίρνει τὸ πιστόλι καὶ τινάζει στὸν ἀέρα τὰ μυαλά του, ἔτσι καὶ ἡ ἀνθρωπότητα βρῆκε τεράστιο πιστόλι, βρῆκε τὴν πυρηνικὴν ἐνέργεια, καὶ ὁδηγεῖται πρὸς αὐτοκτονία. Ἑκατὸ βόμβες νὰ πέσουν στὸν πλανήτη μας, ὁ πλανήτης καταστρέφεται. Οὔτε ἔντομον, οὔτε πνοὴ ζωῆς θὰ ὑπάρχῃ ἐπὶ τῆς γῆς. Αὐτοὶ εἶνε οἱ ἰατροί, αὐτοὶ εἶνε οἱ φιλόσοφοι οἱ ἀπαισιόδοξοι.
Ἀλλ᾿ ὑπάρχει καὶ μιὰ ἄλλη μερίδα, ἡ ὁποία εἶνε ὑπεραισιόδοξη. Λένε· Δὲν πάσχει ἡ ἀνθρωπότητα, μὴν ἀκοῦτε τοὺς ἱεροκήρυκες καὶ τοὺς ἀπαισιοδόξους· ἡ ἀνθρωπότητα προχωρεῖ μὲ γοργὸ βῆμα πρὸς μεγάλες ἐξελίξεις· ἐντὸς ὀλίγου θὰ πλησιάσουμε τὰ ἄστρα καὶ θὰ κατοικήσουμε εἰς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ. Μὴ ἀπελπίζεστε, λέγουν αὐτοί, γιατὶ ἐμεῖς εμεθα αἰσιόδοξοι. Ἐμεῖς ἐλπίζομε. Καὶ ὅταν τοὺς ρωτήσουμε τοὺς ἀξιοτίμους αὐτοὺς γιατρούς, τοὺς θεραπευτὰς αὐτῶν τῶν νοσημάτων τῆς ἀνθρωπότητος, ποιά εἶνε τὰ φάρμακά σας; Αὐτοὶ ἔχουν συνταγὲς πρόχειρες, ἔχουν συνταγὲς οἱ ὁποῖες λήγουν εἰς τὰ νεώτερα εἰς ―ισμος (λ.χ. καπιταλισμός, σοσιαλισμός, κομμουνισμός, κ.λπ.). Ἔχουν διάφορες συνταγές. Ἔχουν διάφορα χάπια καὶ νομίζουν οἱ ταλαίπωροι, ὅτι μὲ χάπια θὰ θεραπευθῇ ἡ ἀνθρωπότητα..
Ἔχουμε λοιπὸν τοὺς ἀπαισιοδόξους, ποὺ λέγουν ὅτι εἶνε ἐγγὺς θανάτου ἡ ἀνθρωπότης. Ἔχουμε τοὺς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι λένε ὅτι βαδίζουμε πρὸς πρόοδον. Ἔχουμε καὶ μιὰ ἄλλη τρίτη κατηγορία ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν, ὅτι ὑπάρχει τρόπος θεραπείας.
Ἀντὶ νὰ κάθεστε σὰν τὶς γριὲς στὰ παραγώνια ἐν καιρῷ χειμῶνος καὶ νὰ ἐλεεινολογῆτε τὸν ἑαυτό σας καὶ νὰ κλαῖτε, δὲν χρειάζονται οὔτε δάκρυα οὔτε μοιρολόγια, χρειάζονται γρόνθοι, χρειάζεται ἐπανάστασι, λέγουν αὐτοί.
Ὁμολογοῦμε, ὅτι ἡ ἀνθρωπότητα νοσεῖ καὶ ὅτι εἶνε ἐγγὺς θανάτου καὶ δὲν θεραπεύεται οὔτε μὲ χάπια οὔτε μὲ συνταγὲς οὔτε μὲ σκέψεις ἀπαισιοδόξους. Ἡ ἀνθρωπότητα εἶνε βαρέως ἀσθενής, ποὺ πρέπει νὰ μπῇ στὸ χειρουργεῖο. Δὲν θεραπεύεται παθολογικῶς· θεραπεύεται χειρουργικῶς. Πρέπει νὰ μπῇ στὸ χειρουργεῖο. Γιὰ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ὑπέστη χειρουργικὴ ἐπέμβασι ἡ ἀνθρωπότητα μία, δύο φορές. Δὲν ἀντέχει πλέον τρίτη χειρουργικὴ ἐπέμβασι. Καὶ φρονοῦν αὐτοί, ὅτι μὲ τὸ αἷμα, μὲ τὴν ἐπανάστασι, μὲ τὸ αἱματοκύλισμα, θὰ ἔλθῃ ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρωπότητος.
Ἰδού, στὸ κρεβάτι τοῦ ἀσθενοῦς βλέπω ἰατρικὸ συμβούλιο. Ὅπως ὅταν εἶνε πολὺ βαρειὰ ὁ ἀσθενὴς στὰ μεγάλα νοσοκομεῖα συσκέπτονται οἱ γιατροὶ καὶ ἔχουν ἰατρικὸ συμβούλιο, γιὰ νὰ δοῦν ἂν ὑπάρχει τρόπος θεραπείας, κάπως ἔτσι καὶ στὸ κρεβάτι τῆς ἀνθρωπότητος βρίσκονται γιατροὶ καὶ γίνεται ἰατρικὸ συμβούλιο. Ἰατρικὸ συμβούλιο δὲ ἐννοῶ μὲ τοὺς κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, φιλοσόφους, κυβερνήτας κρατῶν, οἱ ὁποῖοι συσκέπτονται ἐὰν ὑπάρχει θεραπεία στὸν κόσμον. Καὶ διχάζονται οἱ γνῶμες.
Ἄλλοι μὲν ἀπαισιόδοξοι λένε· Ὄχι, δὲν ὑπάρχει πλέον θεραπεία εἰς τὸν κόσμο. Ἐκεῖ ποὺ ἔφτασε ἡ ἀνθρωπότητα, παρ᾿ ὅλα τὰ ἐπιτεύγματα ποὺ ἐσημείωσε στὸν φυσικὸ κόσμο, ὁδηγεῖται πρὸς αὐτοκτονία. Καὶ ὅπως ἕνας ἀπελπισμένος παίρνει τὸ πιστόλι καὶ τινάζει στὸν ἀέρα τὰ μυαλά του, ἔτσι καὶ ἡ ἀνθρωπότητα βρῆκε τεράστιο πιστόλι, βρῆκε τὴν πυρηνικὴν ἐνέργεια, καὶ ὁδηγεῖται πρὸς αὐτοκτονία. Ἑκατὸ βόμβες νὰ πέσουν στὸν πλανήτη μας, ὁ πλανήτης καταστρέφεται. Οὔτε ἔντομον, οὔτε πνοὴ ζωῆς θὰ ὑπάρχῃ ἐπὶ τῆς γῆς. Αὐτοὶ εἶνε οἱ ἰατροί, αὐτοὶ εἶνε οἱ φιλόσοφοι οἱ ἀπαισιόδοξοι.
Ἀλλ᾿ ὑπάρχει καὶ μιὰ ἄλλη μερίδα, ἡ ὁποία εἶνε ὑπεραισιόδοξη. Λένε· Δὲν πάσχει ἡ ἀνθρωπότητα, μὴν ἀκοῦτε τοὺς ἱεροκήρυκες καὶ τοὺς ἀπαισιοδόξους· ἡ ἀνθρωπότητα προχωρεῖ μὲ γοργὸ βῆμα πρὸς μεγάλες ἐξελίξεις· ἐντὸς ὀλίγου θὰ πλησιάσουμε τὰ ἄστρα καὶ θὰ κατοικήσουμε εἰς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ. Μὴ ἀπελπίζεστε, λέγουν αὐτοί, γιατὶ ἐμεῖς εμεθα αἰσιόδοξοι. Ἐμεῖς ἐλπίζομε. Καὶ ὅταν τοὺς ρωτήσουμε τοὺς ἀξιοτίμους αὐτοὺς γιατρούς, τοὺς θεραπευτὰς αὐτῶν τῶν νοσημάτων τῆς ἀνθρωπότητος, ποιά εἶνε τὰ φάρμακά σας; Αὐτοὶ ἔχουν συνταγὲς πρόχειρες, ἔχουν συνταγὲς οἱ ὁποῖες λήγουν εἰς τὰ νεώτερα εἰς ―ισμος (λ.χ. καπιταλισμός, σοσιαλισμός, κομμουνισμός, κ.λπ.). Ἔχουν διάφορες συνταγές. Ἔχουν διάφορα χάπια καὶ νομίζουν οἱ ταλαίπωροι, ὅτι μὲ χάπια θὰ θεραπευθῇ ἡ ἀνθρωπότητα..
Ἔχουμε λοιπὸν τοὺς ἀπαισιοδόξους, ποὺ λέγουν ὅτι εἶνε ἐγγὺς θανάτου ἡ ἀνθρωπότης. Ἔχουμε τοὺς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι λένε ὅτι βαδίζουμε πρὸς πρόοδον. Ἔχουμε καὶ μιὰ ἄλλη τρίτη κατηγορία ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν, ὅτι ὑπάρχει τρόπος θεραπείας.
Ἀντὶ νὰ κάθεστε σὰν τὶς γριὲς στὰ παραγώνια ἐν καιρῷ χειμῶνος καὶ νὰ ἐλεεινολογῆτε τὸν ἑαυτό σας καὶ νὰ κλαῖτε, δὲν χρειάζονται οὔτε δάκρυα οὔτε μοιρολόγια, χρειάζονται γρόνθοι, χρειάζεται ἐπανάστασι, λέγουν αὐτοί.
Ὁμολογοῦμε, ὅτι ἡ ἀνθρωπότητα νοσεῖ καὶ ὅτι εἶνε ἐγγὺς θανάτου καὶ δὲν θεραπεύεται οὔτε μὲ χάπια οὔτε μὲ συνταγὲς οὔτε μὲ σκέψεις ἀπαισιοδόξους. Ἡ ἀνθρωπότητα εἶνε βαρέως ἀσθενής, ποὺ πρέπει νὰ μπῇ στὸ χειρουργεῖο. Δὲν θεραπεύεται παθολογικῶς· θεραπεύεται χειρουργικῶς. Πρέπει νὰ μπῇ στὸ χειρουργεῖο. Γιὰ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ὑπέστη χειρουργικὴ ἐπέμβασι ἡ ἀνθρωπότητα μία, δύο φορές. Δὲν ἀντέχει πλέον τρίτη χειρουργικὴ ἐπέμβασι. Καὶ φρονοῦν αὐτοί, ὅτι μὲ τὸ αἷμα, μὲ τὴν ἐπανάστασι, μὲ τὸ αἱματοκύλισμα, θὰ ἔλθῃ ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρωπότητος.
ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΙΝΕ Ο ΙΑΤΡΟΣ
Τί ἔχομε νὰ ποῦμε ἐμεῖς; Ἐμεῖς στὸ συνέδριον αὐτὸ τῶν φιλοσόφων καὶ κοινωνιολόγων λέγομεν· Δὲν συμφωνοῦμε οὔτε μὲ τοὺς ἀπαισιοδόξους, οὔτε μὲ τοὺς ὑπεραισιοδόξους, οὔτε μὲ τοὺς ἐπαναστάτας ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ζητοῦν μὲ αἱματηρὲς ἐπαναστάσεις καὶ ἐμφυλίους σπαραγμοὺς νὰ θεραπεύσουν τὴν ἀνθρωπότητα. Ἐμεῖς δὲν προσκυνοῦμεν ἰατροὺς ἐπιγείους. Ἀποκαλυφθῆτε, κύριοι!
Ἀδελφοί μου καὶ πατέρες, ἂν δὲν πίστευα εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, θὰ ἔσπαζα αὐτὴ τὴν ῥάβδο καὶ θὰ γινόμουν λοῦστρος, ταπεινὸς ὁδοκαθαριστὴς εἰς τὴν πλατεῖαν τῆς πόλεώς σας. Πιστεύω εἰς τὸ Εὐαγγέλιο, πιστεύω εἰς τὸν Κύριον, πιστεύω εἰς ὅλην τὴν παράδοσιν τοῦ γένους μας, καὶ λέγω, ὅτι ὑπάρχει γιατρός. Γιατρὸς μοναδικός. Ἂν ἀκούσατε πρὸ ὀλίγου στὴν θεία λειτουργία, ὑπάρχει ἕνας μαργαρίτης. Ὀνομάζει τὸν Χριστὸ «ἰατρὸ τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν». Ἰατρὸν ἐν ἀπολύτῳ ἐννοίᾳ. Ὄχι ὅτι οἱ ἄλλοι γιατροὶ εἶνε ἐν σχετικῇ ἐννοίᾳ, ἀλλὰ γιατὶ ἐν ἀπολύτῳ ἐννοίᾳ ἰατρὸς εἶνε μόνον ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Αὐτός μόνο εἶνε Γιατρός. Ναί, ὁ Γιατρός.
Προσέξτε τὴν σκέψι μου.
Ἂν μποροῦσε ἡ ἀνθρωπότητα νὰ θεραπευθῇ ἀπὸ τοὺς φιλοσόφους, ἀπὸ τοὺς ἐπιστήμονας, ἀπὸ τὸν τεχνικὸ πολιτισμό, ἀπ᾿ ὅλα αὐτά, δὲν θὰ ἐρχόταν ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο. Ἦρθε στὸν κόσμο ὁ Χριστός, γιατὶ ὁ κόσμος εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ τὴν παρουσία του. Ἦρθε στὸν κόσμο, γιὰ νὰ δώσῃ φάρμακο ἰσχυρὸ καὶ ῥωμαλέο.