 |
| "Μία δε των αιρέσεων, νεοφανής, έχει παρασύρει και θεολόγους, και ιερείς, και αρχιεπισκόπους, και πατριάρχες. Είνε η αίρεσις, ή μάλλον η παναίρεσις του Οικουμενισμού, εν ονόματι της "αγάπης", ορθόδοξοι πατριάρχαι και αρχιεπίσκοποι εναγκαλίζονται τους αιρετικούς, συμπροσεύχονται μετ' αυτών, και επιμόνως ζητούν και να συλλειτουργήσουν μετ' αυτών." (Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκης) |
ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΣΙΩΠΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ
Η εμφάνισις του Αρείου μεγάλον σάλον προεκάλεσεν εις την Εκκλησίαν του Χριστού. Πολλοί, κληρικοί και λαϊκοί, εσαγηνεύθησαν από τα λογικοφανή επιχειρήματα του Αρείου και επαγιδεύθησαν εις την παγίδα της φοβεράς αιρέσεώς του. Αλλ' ο Άρειος δεν έμεινεν απολέμητος. Επίσκοπος Αλεξανδρείας ήτο τότε μία σεβάσμια μορφή, ο άγιος Αλέξανδρος, του οποίου την μνήμην η Εκκλησία μας εορτάζει την 29ην Μαΐου. Μόλις επληροφορήθη ο επίσκοπος Αλέξανδρος την διδασκαλίαν του πρεσβυτέρου Αρείου, εταράχθη. Ανησύχησε δια το ποίμνιόν του. Δεν ήτο δυνατόν να παρίδη το γεγονός΄ δεν ήτο δυνατόν να σιωπήση.
Την αγωνίαν και ανησυχίαν του δεικνύουν δύο επιστολαί του, αι οποίαι διεσώθησαν. Την μίαν απέστειλε προς τον ομώνυμόν του επίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως, την δευτέραν "τοις αγαπητοίς και τιμιωτάτοις συλλειτουργοίς απανταχού της καθολικής Εκκλησίας". Την δευτέραν ταύτην επιστολήν, η οποία εγράφη το 319 μ.Χ., διέσωσεν εις την ιστορίαν του ο ιστορικός Σωκράτης. Θα προσπαθήσωμεν δε από της παραύσης στήλης να παρουσιάσωμεν εις τους αγαπητούς αναγνώστας ωρισμένα σημεία αυτής.
***
Εις τας πρώτας λέξεις της επιστολής διαφαίνεται το καθολικόν πνεύμα, υπό του οποίου διεπνέετο ο Αλέξανδρος. Δεν έβλεπε την υπόθεσιν του Αρείου ως υπόθεσιν της "παροικίας" του μόνον. Είχε την συνείδησιν, ότι η τοπική Εκκλησία, της οποίας προΐστατο, ήτο μέλος της καθολικής Εκκλησίας, η οποία αποτελεί εν σώμα, το μυστικόν σώμα του Χριστού. Η επιστολή του είναι δείγμα της επιθυμίας του να τηρή "τον σύνδεσμον της ομονοίας και ειρήνης" μετά των απανταχού της γης τοπικών Εκκλησιών. Είναι μία τρόπον τινά αναφορά προς όλους τους ορθοδόξους Επισκόπους.
Ας ακούσωμεν τον άγιον εκείνον επίσκοπον πως ομιλεί δια το εμφανισθέν εις την "παροικίαν" του κακόν΄ "Εν τη ημετέρα τοίνυν παροικία εξήλθον νυν άνδρες παράνομοι και χριστομάχοι διδάσκοντες αποστασίαν, ην εικότως αν τις πρόδρομον του Αντιχρίστου υπονοήσειεν και καλέσειεν. Και εβουλόμην μεν σιωπή παραδούναι το τοιούτον, ιν' ίσως εν τοις προστάταις μόνοις αναλωθή το κακόν, και μη εις ετέρους τόπους διαβάν το τοιούτον, ρυπώση τινών ακεραίων τας ακοάς". Κατ' αρχάς, δηλαδή, δεν ήθελε να ομιλήση ο Αλέξανδρος δια την αίρεσιν του Αρείου, νομίζων, ότι δια της σιωπής και περιφρονήσεως θα περιωρίζετο το κακόν εις ένα στενόν κύκλον και θα εξηφανίζετο. Αλλά το κακόν δεν εξηφανίσθη. Αντιθέτως εξηπλώθη. Ως νόσος μεταδοτική, ως χολέρα του Διαβόλου, η αίρεσις του Αρείου εξηπλώθη εις ολόκληρον τον χώρον της Εκκλησίας. Μετεφέρθη και εις "ετέρους τόπους" και ερύπανεν όχι μόνον τας ακοάς, αλλά και τας καρδίας πολλών. Δεν ήτο δυνατόν επομένως να σιωπήση ο επίσκοπος. Έπρεπε να ομιλήση, να λάβη θέσιν, να διαφωτίση τον λαόν, να καταγγείλη τους αποστάτας, να πολεμήση τας πλάνας των. Ιδού τι λέγει ο ίδιος δια την ανάγκην, την οποίαν ησθάνθη να ομιλήση΄ "Ανάγκην έσον ειδώς το εν νόμω γεγραμμένον, μηκέτι μεν σιωπήσαι, αναγγείλαι δε πάσιν υμίν, ίνα γινώσκητε τούς τε αποστάτας γενομένους, και τα της αιρέσεως αυτών δύστηνα ρήματα". Ως ανάγκην, ως επιτακτικόν καθήκον ο Αλέξανδρος ησθάνετο το να ομιλήση και γράψη. Η σιωπή του θα ασήμαινεν ανοχήν, αποδοχήν των αιρετικών απόψεων του Αρείου, προδοσίαν της Ορθοδόξου πίστεως. Δι' αυτό και ωμίλησεν.
Εις την εν λόγω επιστολήν καταγγέλει ονομαστικώς τους αποστάτας. "Οι μεν ουν -λέγει- αποστάται γενόμενοι, εισίν Άρειος, και Αχιλλάς, και Αειθαλής, και Καρπώνης, και έτερος Άρειος, και Σαρμάτης, οι ποτε πρεσβύτεροι΄ και Ευζώιος, και Λούκιος, και Ιούλιος, και Μηνάς, και Ελλάδιος, και Γάιος, οι ποτε διάκονοι΄ και συν αυτοίς Σεκούνδος και Θεωνάς, οι ποτε λεχθέντες επίσκοποι". Ακολούθως παρουσιάζει την αιρετικήν διδασκαλίαν του Αρείου περί του Χριστού και σύντομον αγιογραφικήν αναίρεσιν αυτής.
Σημειωτέον, ότι η επιστολή αυτή δεν είνε το μόνον γραπτόν κείμενον του Αλεξάνδρου κατά της αιρέσεως του Αρείου. Συμφώνως προς μαρτυρίαν του αγίου Επιφανίου, επισκόπου Κύπρου, 70 τοιαύτας εγκυκλίους επιστολάς συνέταξεν ο Αλέξανδρος, εις τας οποίας ιστορεί τα της εμφανίσεως της "αισχίστης και χριστομάχου" αιρέσεως, συγχρόνως δ' εκθέτει και αναιρεί την διδασκαλίαν της, αντιπαραθέτων την Ορθόδοξον διδασκαλίαν.
***
Κακόν χαρακτηρίζει ο Αλέξανδρος την αίρεσιν του Αρείου. Πάσα αίρεσις είνε κακόν, εκ των μεγαλυτέρων εν τω κόσμω κακών. Η απώλεια της Ορθοδόξου πίστεως παραλληλίζεται προς ναυάγιον υπό του αποστόλου Παύλου (Α΄ Τιμ. 1,19) . Και σήμερον υπάρχει το κακόν των αιρέσεων. Ποικιλώνυμοι αιρέσεις εργάζονται δραστηρίως δια ν' αποσπάσουν τους ορθοδόξους "οπίσω αυτών" . Μία δε των αιρέσεων, νεοφανής, έχει παρασύρει και θεολόγους, και ιερείς, και αρχιεπισκόπους, και πατριάρχες. Είνε η αίρεσις, ή μάλλον η παναίρεσις του Οικουμενισμού, εν ονόματι της "αγάπης", ορθόδοξοι πατριάρχαι και αρχιεπίσκοποι εναγκαλίζονται τους αιρετικούς, συμπροσεύχονται μετ' αυτών, και επιμόνως ζητούν και να συλλειτουργήσουν μετ' αυτών.
Ο ευσεβής ορθόδοξος λαός, ο οποίος παρακολουθεί όσα εις βάρος της Ορθοδοξίας συντελούνται εις τας ημέρας μας, αγωνιά. Συγχρόνως όμως και στεναχωριέται, διότι δεν ακούονται φωνές διαμαρτυρίας υπό πάντων των θεωρουμένων συντηρητικών επισκόπων. Υπάρχουν επίσκοποι, οι οποίοι δεν συμφωνούν προς τας προδοτικάς δηλώσεις και ενεργείας των οικουμενιστών και φιλενωτικών. Εν τούτοις οι επίσκοποι αυτοί δεν ομιλούν' σιωπούν. Η δε σιωπή των σκανδαλίζει. Ο επίσκοπος Αλεξανδρείας Αλέξανδρος ησθάνετο επιτακτικήν την ανάγκην να ομιλήση, διότι το κακόν της Αρειανής αιρέσεως είχεν αρχίσει να εξαπλώνεται. Διατί οι επίσκοποί μας σήμερον (Ιούλιος 1971) δεν αισθάνονται την ανάγκην να ομιλήσουν ; Δεν βλέπουν, ότι από στιγμής εις στιγμήν - συμφώνως προς τα μηνύματα του Πατριάρχου και του Πάπα - είνε δυνατόν να γίνη συλλειτουργία ορθοδόξων και παικών ; Δεν βλέπουν, ότι η Ορθοδοξία κινδυνεύει ; Δεν βλέπουν, ότι δεν είνε "καιρός του σιγάν", αλλ' είνε "καιρός του λαλείν" ;
Ας ακούσουν οι άγιοι επίσκοποί μας, αλλά και πας ορθόδοξος κληρικός και θεολόγος, και πας πιστός, τους δύο μεγάλους προφήτας, τον Ησαΐαν και τον Ιερεμίαν. Ο πρώτος λέγει' "Δια Σιών ου σιωπήσωμαι" (Ησ. 62,1) , Σιών, μυστική Σιών, είνε η Εκκλησία του Χριστού, η Ορθοδοξία. Δι' άλλα θέματα ίσως να έχωμεν δικαίωμα να σιωπώμεν. Δια την Ορθοδοξίαν δεν έχομεν δικαίωμα... Ο δε τρυφερός προφήτης, ο Ιερεμίας, λέγει' "Σπαράσσεται η καρδία μου, ου σιωπήσομαι" (Ιερ. 4,19).. Εάν εβλέπομεν προσφιλές μας πρόσωπον να κινδυνεύη, δεν θα εσπάρασσεν η καρδιά μας ; Πολύ περισσότερον τώρα, ότε κινδυνεύει ό,τι προσφιλέστερον έχομεν εις τον κόσμον, η Ορθόδοξος πίστις, η καρδία μας πρέπει να σπαράση, το στόμα μας πρέπει να ανόιξη δια να ομιλήση, η γραφίς μας πρέπει να κινηθή δια να γράψη.
***
Αγαπητοί αναγνώσται ! Υπάρχουν περιπτώσεις, κατά τας οποίας η σιωπή είνε αρετή' αλλ' υπάρχουν κα περιπτώσεις, κατά τας οποίας η σιωπή είνε προδοσία. Εις την συγκεκριμένην περίπτωσιν η σιωπή εις τα θέματα της Ορθοδοξίας σημαίνει άρνησιν και προδοσίαν. Δι την σιωπήν αυτήν θα δώσωμεν λόγον εις τον Θεόν. Η σιωπή οφείλεται εις το πνεύμα της δειλίας και του καιροσκοπισμού, το οποίον έχει κυριαρχήσει εις τας καρδίας πολλών χριστιανών. Το Πνεύμα όμως του Θεού επιτάσσει' "Μη φοβού, αλλά λάλει και μη σιωπήσης, διότι εγώ ειμι μετά σου" (Πράξ. 18, 9-10).
Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκης
("ΣΤΑΥΡΟΣ", ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ, ΟΡΓΑΝΟΝ ΟΜΩΝΥΜΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ, ΕΤΟΣ ΙΘ', ΑΘΗΝΑΙ - ΙΟΥΛΙΟΣ 1971, ΑΡΙΘΜ. 125)
